Усе словы

вастраслоў назоўнік | мужчынскі род

Чалавек, які любіць і ўмее вастрасловіда.

вастраслоўе назоўнік | ніякі род

Здольнасць вастрасловіць.

вастрыльны прыметнік

Прызначаны для вастрэння інструментаў.

• Вастрыльныя прылады.

вастрыльшчык назоўнік | мужчынскі род

Спецыяліст, які вострыць рэжучыя інструменты.

вастрыць дзеяслоў | незакончанае трыванне

1. Рабіць што-н. вострым.

   • В.серп, нож, брытву.
   • В. зброю (таксама пераноснае значэнне: рыхтавацца да ўзброенага нападу на каго-н.).

2. Рабіць завостраным (канец карандаша, пяра).

   • В. карандаш.

|| закончанае трыванне: навастрыць.

вастрыё назоўнік | ніякі род

1. Тонкі завостраны канец якога-н. прадмета, якой-н. прылады.

   • В. іголкі.
   • В. штыка.
   • В. шаблі.

2. пераноснае значэнне:, чаго. Самае істотнае ў чым-н., накіраванае супраць чаго-н.

   • В. сатыры.
   • В. крытыкі.

вастрэц назоўнік | мужчынскі род

Стэпавая травяністая расліна сямейства злакавых, блізкая да пырніку.

васьмушка назоўнік | жаночы род | размоўнае | устарэлае

Восьмая доля, частка (якога-н. прадмета або якой-н. адзінкі вымярэння).

• В. махоркі (адна восьмая частка фунта).

васьмёра лічэбнік | зборны назоўнік

1. З назоўнікамі мужчынскага і агульнага роду, што абазначаюць асоб, з разам узятымі асабовымі назоўнікамі мужчынскага і жаночага роду, з назоўнікамі л., якія абазначаюць жывых істот абодвух полаў, з ас. займ. множны лік: л. і без залежнага слова: колькасць восем.

   • В. мужчын.
   • В. гуляк.
   • Іх было в.: тры хлопцы і пяць дзяўчын.
   • В. свіней.
   • Нас в.
   • Чакаем васьмярых.

2. З назоўнікамі, якія абазначаюць маладых істот: колькасць восем.

   • В. дзяцей.
   • В. парасят.

3. Звычайна Назоўны і Вінавальны склон: 3 множналікавымі назоўнікамі: восем прадметаў.

   • В. сутак. В. саней.

4. Звычайна Назоўны і Вінавальны склон. З некаторымі назоўнікамі, якія абазначаюць прадметы, што існуюць або носяцца ў пары: восем пар або адзін паверх другога.

   • В. вачэй.
   • В. рукавіц.

васьмёрка назоўнік | жаночы род

1. Лічба 8 (размоўнае).

2. Група з васьмі адзінак, а таксама што-н., абазначанае лічбай восем, абсталяванае васьмю адзінкамі і пад.

   • В. самалётаў.
   • Звонковая в. Лодка-в. (з чатырма парамі вёслаў).

3. Назва чаго-н. абазначанага лічбай 8 (размоўнае).

   • Ехаць на васьмёрцы (аўтобусам, тралейбусам і пад. пад нумарам 8).

|| прыметнік: васьмёрачны.

васьмі прыстаўка

Першая частка складаных слоў у знач. які складаецца з васьмі якіх-н. адзінак, напр. васьмікласны, васьмівугольны, васьмігадзінны, васьміграннік.

васьмівугольнік назоўнік | мужчынскі род

Геаметрычная фігура з васьмю вугламі.

• Правільны в.

|| прыметнік: васьмівугольны.

• Васьмівугольная вежа.

васьмігадзінны прыметнік

1. Працягласцю ў восем гадзін.

   • В. рабочы дзень.

2. Прызначаны на восем гадзін (размоўнае).

   • В. параход.

васьмігадовы прыметнік

1. Якому споўнілася восем гадоў.

   • В. сын.

2. Тэрмінам у восем гадоў.

   • В. стаж.

васьмікласнік назоўнік | мужчынскі род

Вучань восьмага класа.

|| жаночы род: васьмікласніца.

васьмісотгадовы прыметнік

1. гл. васьмісотгоддзе.

2. Які праіснаваў 800 гадоў.

васьмісотгоддзе назоўнік | ніякі род

1. Тэрмін у 800 гадоў.

2. наго. Гадавіна падзеі, што была 800 гадоў таму назад.

|| прыметнік: васьмісотгадовы.

васьмітысячны прыметнік

1. Ліч. парада. да восем тысяч.

2. Цаной у восем тысяч рублёў.

3. Які складаецца з васьмі тысяч адзінак.

   • В. атрад.

васілёк назоўнік | мужчынскі род

Тое, што і валошка.

|| прыметнік: васільковы.

• В. колер.

васіліск назоўнік | мужчынскі род

Казачная пачвара, змей.

ват назоўнік | мужчынскі род

Адзінка вымярэння магутнасці электрычнага току.

|| прыметнік: ватавы.

вата назоўнік | жаночы род

Валакністы матэрыял з бавоўны, шэрсці, або сінтэтычны, прызначаны для медыцынскіх, бытавых і тэхнічных мэт.

• Стэрыльная в.
• Паліто на ваце.
• Мінеральная вата — сінтэтычны валакністы цеплаі гукаізалюючы будаўнічы матэрыял.

|| прыметнік: ватны.

ватага назоўнік | жаночы род | размоўнае

Шумны натоўп, зборышча.

• В. дзяцей.
• Хлатукі ходзяць ватагай (прыслоўе).

ватман назоўнік | мужчынскі род

Высокагатунковая тоўстая папера для чарчэння і малявання.

ватовы прыметнік

Зроблены з ваты, на ваце, падбіты ватай.

• Ватовая куртка.

ватоўка назоўнік | жаночы род

Ватовая фастрыгаваная куртка або безрукаўка.

ватрушка назоўнік | жаночы род

Піражок з загнутымі наверх краямі і тварагом пасярэдзіне.

|| прыметнік: ватрушачны.

ватэрлінія назоўнік | жаночы род | спецыяльны тэрмін

Лінія на борце, да якой судна апускаецца ў ваду пры нармальнай асадцы.

ватэрпаліст назоўнік | мужчынскі род

Ігрок у ватэрпола.

|| жаночы род: ватэрпалістка.

ватэрпас назоўнік | мужчынскі род

Прыбор для праверкі гарызантальнасці і вымярэння невялікіх вуглоў нахілу, выкарыстоўваецца ў будаўнічых і цяслярскіх работах.

|| прыметнік: ватэрпасны.

ватэрпола назоўнік | ніякі род | нескланяльнае

Воднае пола.

|| прыметнік: ватэрпольны.

• Ватэрпольная команда.

вафельны прыметнік

1. гл. вафля.

2. Падобны на вафлю сваім малюнкам (пра баваўняную тканіну).

   • В. абрус.

вафельніца назоўнік | жаночы род

Металічная форма, у якой пякуць вафлі.

вафля назоўнік | жаночы род

Сухое пячэнне з клятчастым адбіткам на паверхні.

|| прыметнік: вафельны і вафлевы.

вахлак назоўнік | мужчынскі род | размоўнае | пагардлівае

Нерастаропны, прастакаваты, а таксама неахайны з выгляду чалавек.

• Не вахлакі ж тут сядзяць.

|| прыметнік: вахлацкі.

вахмістр назоўнік | мужчынскі род

У царскай арміі: званне фельдфебеля ў кавалерыі, а таксама асоба, якая мае гэта званне.

|| прыметнік: вахмістрскі.

вахта назоўнік | жаночы род

1. У флоце: неадлучнае дзяжурства, а таксама змена, якая нясе такое дзяжурства.

   • Заступіць на вахту.
   • Несці вахту.
   • Начная в.

2. пераноснае значэнне:, чаго або якая.

   • Самаадданая, поўная энтузіязму праца ў азнаменаванне чаго-н. (высокае).
   • Процоўная в.

|| прыметнік: вахтавы.

• В. журнал.
• Вахтовая служба.

вахцёр назоўнік | мужчынскі род

Дзяжурны стораж на прадпрыемстве, ва ўстанове.

|| жаночы род: вахцёрка.

|| прыметнік: вахцёрскі.

вацін назоўнік | мужчынскі род

Рэдкая трыкатажная тканіна з густым начосам, якая падшываецца пад падкладку для ўцяплення вопраткі.

|| прыметнік: вацінавы.

вачніца назоўнік | жаночы род

Паглыбленне ў пярэдняй частцы чэрапа, у якім змяшчаецца вочны яблык.

|| прыметнік: вачнічны.

ваш займеннік | прыналежнае

Які належыць вам, мае адносіны да вас.

• В. веласіпед.
• А вашага (назоўнік) няма?
• Як вашы (назоўнік: вашы родныя, блізкія) пажываюць?
• Што вы прысталі да мяне з вашым Уладзімірам Андрэевічам.

Фразеалагізмы:

Па-вашаму —

1. прыслоўе па вашай волі, па вашым жаданні.

   • Няхай будзе па-вашаму;

2. прыслоўе Так, як робіце вы.

   • Я па-вашаму тут рабіць не збіраюся;

3. пабочн. сл. На вашу думку.

   • Гэта я, па-вашаму, хлушу?

вашчына назоўнік | жаночы род

Пустыя пчаліныя соты або неачышчаны воск.

|| прыметнік: вашчынны.

вашывасць назоўнік | жаночы род

Заражанасць скуранога покрыва вошамі.

вашывець дзеяслоў | незакончанае трыванне

Станавіцца вашывым.

|| закончанае трыванне: завашывець і абвашывець.

вашывы прыметнік

Які мае многа вошай, пакрыты вошамі.

ваяваць дзеяслоў | незакончанае трыванне

1. Весці вайну, удзельнічаць у вайне, змагацца.

   • В. да перамогі.
   • В. з недахопамі (пераноснае значэнне: змагацца).

2. пераноснае значэнне: Сварыцца, буяніць.

   • Напіўся, вось і ваюе.

ваявода назоўнік | мужчынскі род

1. У Старажытнай Русі: начальнік войска, кіраўнік горада ці акругі.

2. На тэрыторыі Заходняй Беларусі з 1920 да 1939 года і ў Польшчы: кіраўнік ваяводства.

|| прыметнік: ваяводскі.

ваяводства назоўнік | ніякі род

1. Пасада ваяводы.

2. Адміністрацыйна-тэрытарыяльная адзінка ў Старажытнай Русі, якой кіраваў ваявода.

|| прыметнік: ваяводскі.

ваяка назоўнік | мужчынскі род

Вопытны і храбры воін (устарэлае) або той, хто ваюе задзірыста і няўдала (размоўнае іранічны сэнс або жартаўлівае).

• Праслаўлены в.
• Гэта быў мудры в.: на тачыле Байкал пераплываў.

ваяўнічы прыметнік

1. Схільны да вайны, храбры.

   • Ваяўнічыя плямёны.

2. Уласцівы воіну, мужны, адважны, баявы (таксама іранічны сэнс).

   • В. выгляд.
   • В. характар.
   • Ваяўнічыя планы (агрэсіўныя).

|| назоўнік: ваяўнічасць.