Усе словы

атлас² назоўнік | мужчынскі род

Шаўковая гладкая бліскучая тканіна.

• Чырвоны а.

|| прыметнік: атласны.

• Атласная папера (тоўстая і бліскучая).
• Атласная скура (пераноснае значэнне: мяккая, далікатная).

атлет назоўнік | мужчынскі род

1. Спартсмен, які займаецца атлетыкай.

2. Пра чалавека моцнага целаскладу, вялікай фізічнай сілы.

|| прыметнік: атлетычны.

• А. склад цела.

атлетызм назоўнік | мужчынскі род

1. Моцны і прыгожы склад цела.

2. Тое, што і культурызм.

   • Займацца атлетызмам.

атлетыка назоўнік | жаночы род

Сістэма спартыўных практыкаванняў, якія патрабуюць рознабаковай фізічнай падрыхтоўкі.

• Лёгкая а. (від спорту — бег, хадзьба, скачкі, кіданне кап’я, дыска і пад.).
• Цяжкая а. (від спорту — падняцце цяжару: штангі, гір і пад.).

|| прыметнік: атлетычны.

атлусцелы прыметнік

Які стаў прыметна тлустым.

• А. мужчына.
• Дыета для атлусцелых (назоўнік).

атмасфера назоўнік | жаночы род

1. Газападобная абалонка Зямлі і некаторых іншых планет.

   • Зямная а.

2. пераноснае значэнне: Навакольныя ўмовы, абставіны, асяроддзе.

   • А. даверу.
   • А. дружбы і супрацоўніцтва.

3. Адзінка вымярэння ціску газаў.

   • Ціск у сто атмасфер.

|| прыметнік: атмасферны.

атоесніць дзеяслоў | кніжнае | закончанае трыванне

Прызнаць тоесным.

• А. два паняцці.

|| незакончанае трыванне: атаясняць.

|| назоўнік: атаясненне.

атожылак назоўнік | мужчынскі род

1. Малады парастак расліны.

   • Каля дрэва з’явілася многа атожылкаў.

2. Адгалінаванне руданоснай жылы.

3. пераноснае значэнне: Пра патомка, нашчадка.

   • Дзеці, унукі — нашы атожылкі.

|| прыметнік: атожылкавы.

атол назоўнік | мужчынскі род

Каралавы востраў кольцападобнай формы.

|| прыметнік: атолавы.

атопкі назоўнік | мужчынскі род

Старыя зношаныя чаравікі, боты і пад.

атосы назоўнік | жаночы род

Драцяныя з жалезных прутоў або раменныя цяжы, што ідуць ад верхняга канца аглоблі да загваздкі.

|| прыметнік: атосны.

атрад назоўнік | мужчынскі род

1. Спецыяльная вайсковая група.

   • А. маракоў.

2. Група людзей, аб’яднаных для сумеснай дзейнасці.

   • Санітарны а.

3. У сістэматыцы жывёл: падраздзел класа.

   • А. грызуноў.

|| прыметнік: атрадны.

атракцыён назоўнік | мужчынскі род

1. Эфектны цыркавы або эстрадны нумар.

2. Устройства для забаў у месцах масавых гулянняў, напр., каруселі, гушкалкі і пад.

|| прыметнік: атракцыённы.

атрамант назоўнік | мужчынскі род | устарэлае

Тое, што і чарніла.

атрапаць дзеяслоў | закончанае трыванне

Тое, што і абтрапаць.

|| незакончанае трыванне: атрэпваць.

атрафіраваны прыметнік | кніжнае

Які атрафіраваўся, страціў жыццяздольнасць.

• А. орган.

атрафіравацца дзеяслоў | кніжнае | закончанае і незакончанае трыванне

Падвергнуцца (-вяргацца) атрафіі.

• Атрафіраваліся мышцы.

атрафія назоўнік | жаночы род

Страта жыццяздольнасці, знясіленне, змяншэнне якога-н. органа.

• А. мышцы.
• А. сумлення (перан,).

атрусіцца дзеяслоў | закончанае трыванне

Нарадзіць трусянят (пра труску).

атрута назоўнік | жаночы род

Ядавітае рэчыва.

• А. для мух.

атрутны прыметнік

Які выклікае атручэнне, ядавіты.

• Атрутнае рэчыва.

атруціцца дзеяслоў | закончанае трыванне

1. Скончыць самагубствам, прыняўшы атруту, ядавітае рэчыва.

2. Захварэць або памерці ў выніку ўздзеяння на арганізм атрутнага рэчыва.

   • А. грыбамі.

|| незакончанае трыванне: атручвацца.

|| назоўнік: атручванне і атручэнне.

атруціць дзеяслоў | закончанае трыванне

1. Загубіць атрутай або зрабіць шкоду чым-н. ядавітым.

   • А. арганізм гарэлкай.

2. Прымяшаць да чаго-н. атруту.

   • А. ваду.

3. пераноснае значэнне: Аказаць дрэнны ўплыў на каго-, што-н.

   • А. душы людзей.

4. пераноснае значэнне: Пазбавіць радасці, весялосці.

   • Хцівасць атруціла яе жыццё.

|| незакончанае трыванне: атручванне і атручэнне.

атрыбут назоўнік | мужчынскі род

1. Неабходная, пастаянная прымета, уласцівасць чаго-н., прыналежнасць (кніжнае).

2. У граматыцы: тое, што і азначэнне.

|| прыметнік: атрыбутыўны.

атрымальнік назоўнік | мужчынскі род | афіцыйнае

Асоба або ўстанова, што атрымліваюць якіян. адрасаваныя ім каштоўнасці, грузы і пад.

• А. тавараў.

|| жаночы род: атрымальніца.

атрымацца дзеяслоў | закончанае трыванне

1. З’явіцца ў выніку чаго-н., выйсці.

   • На здымку ён атрымаўся надта прыгожы.
   • Раман атрымаўся цікавы.
   • З яго атрымаецца добры спецыяліст.

2. Здарыцца, адбыцца як вынік чаго-н.

   • Атрымалася непрыемнасць.

|| незакончанае трыванне: атрымлівацца і атрымоўвацца.

атрымаць дзеяслоў | закончанае трыванне

1. Узяць, набыць тое, што прысылаюць, даюць, прапаноўваюць, уручаюць, прысвойваюць.

   • А. пісьмо.
   • А. зарплату.
   • А. падзяку.
   • А. кватэру.
   • А. вучонае званне.

2. Прыняць да выканання, набыць права на выкананне чаго-н.

   • А. загад.
   • А. слова.

3. Здабыць, вынайсці ў працэсе пошукаў.

   • А. бензін з нафты.

4. Зазнаць, адчуць.

   • А. задавальненне.

5. Захварэць на што-н.

   • А. насмарк.

6. Стаць шырока вядомым.

   • А. прызнанне.

7. Аказацца пабітым (размоўнае).

   • А. па руках.
   • А. на арэхі (пераноснае значэнне).

|| незакончанае трыванне: атрымліваць і атрымоўваць.

|| назоўнік: атрыманне.

атрэп’е назоўнік | ніякі род | зборны назоўнік

1. Адходы, якія атрымліваюцца пры трапанні льну, пянькі.

   • Сабраць а.

2. Старое, зношанае адзенне.

   • Хадзіць у атрэп ‘і.

атрэсці дзеяслоў | закончанае трыванне

Трасучы, ачысціць, зняць што-н. і абкалаціць, абабіць.

• А. снег з ботаў.
• А. яблыню.
• Атрасуць свой сон лясы (пераноснае значэнне).

|| незакончанае трыванне: атрасаць.

атрэсціся дзеяслоў | закончанае трыванне

Вытрасаючы што-н., ачысціцца ад чаго-н.

• А. ад пылу.

|| незакончанае трыванне: атрасацца.

ату выклічнік | спецыяльны тэрмін

Каманда сабакам на паляванні, якая азначае: бяры, лаві, хапай.

• Ату яго!

атуліцца дзеяслоў | закончанае трыванне

1. Ахінуцца, агарнуцца з усіх бакоў.

   • А. хусткай.

2. пераноснае значэнне: Абвалачыся тым, што сцелецца.

   • Сівым туманам атулілася балота.

|| незакончанае трыванне: атуляцца і атульвацца.

атуліць дзеяслоў | закончанае трыванне

1. Ахінуць, агарнуць з усіх бакоў.

   • А. коўдраю.

2. пераноснае значэнне: Абвалачы чым-н.

   • Цішыня атуліла вёску.

|| незакончанае трыванне: атуляць і атульваць.

атупелы прыметнік | размоўнае

Які страціў здольнасць разумець што-н., разважаць.

• Атупелая галава.

|| назоўнік: атупеласць.

атухаць дзеяслоў | незакончанае трыванне

Тое, што і тухнуць.

• Агонь атухае.
• Атухаюць сілы (пераноснае значэнне).

атынкоўка назоўнік | жаночы род

1. Тое, што і тынк.

2. Тое, што і тынкоўка.

атынкоўшчык назоўнік | мужчынскі род

Тое, што і тынкоўшчык.

|| жаночы род: атынкоўшчыца.

атэль назоўнік | мужчынскі род

Гасцініца (звычайна пра замежныя гасцініцы).

|| прыметнік: атэльны.

атэлье назоўнік | ніякі род | нескланяльнае

1. Майстэрня для пашыву адзення, абутку, рамонгу бытавой тэхнікі.

   • Тэлевізійнае а.
   • А. мод.
   • Пашыць паліто ў а.

2. Майстэрня мастака, фатографа, скульптара.

атэрасклероз назоўнік | мужчынскі род

Захворванне сардэчна-сасудзістай сістэмы.

|| прыметнік: атэрасклератычны.

атэставаць дзеяслоў | закончанае і незакончанае трыванне

1. Даць, даваць водзыў, характарыстыку, рэкамендацыю каму-н. (кніжнае).

   • А. агранома як выдатнага работніка.

2. Прысвоіць (-войваць) званне каму-н.

3. Ацаніць (ацэньваць) чые-н. веды, паставіўшы якую-н. адзнаку.

   • А. вучняў за чвэрць года.

|| назоўнік: атэстацыя.

|| прыметнік: атэстацыйны.

• Атэстацыйная камісія.

атэстат назоўнік | мужчынскі род

1. Афіцыйны дакумент аб заканчэнні сярэдняй навучальнай установы, аб прысваенні звання.

   • А. сталасці.
   • А. прафесара.

2. Дакумент на права атрымання ваеннаслужачым грашовага, харчовага і інш. забеспячэння.

3. Дакумент, які пацвярджае пародзістасць свойскай жывёлы.

|| прыметнік: атэстатны.

атэстацыя назоўнік | жаночы род

1. гл. атэставаць.

2. Ацэнка, характарыстыка, якая даецца каму-, чаму-н.

   • А. вучняў за паўгоддзе.

|| прыметнік: атэстацыйны.

атэізм назоўнік | мужчынскі род

Адмаўленне існавання Бога, адказ ад рэлігійных вераванняў; бязбожжа.

|| прыметнік: атэістычны.

атэіст назоўнік | мужчынскі род

Прыхільнік атэізму.

|| жаночы род: атэістка.

|| прыметнік: атэісцкі.

аул назоўнік | мужчынскі род

Паселішча (на Каўказе і ў Сярэдняй Азіі).

|| прыметнік: аульны.

афарбоўка назоўнік | жаночы род

1. гл. фарбаваць.

2. Колер або спалучэнне колераў.

   • Прыгожая а. птушкі.

3. пераноснае значэнне: Сэнсавае, выразнае адценне чаго-н.

   • Стылістычная а. слова.

афармленне назоўнік | ніякі род

1. гл. аформіцца, -ць.

2. Знешні выгляд, форма чаго-н.

   • А. вітрын магазіна.
   • Святочнае а. горада.

афарміцель назоўнік | мужчынскі род

Работнік па афармленню чаго-н.

|| жаночы род: афарміцельніца.

|| прыметнік: афарміцельскі.

афарызм назоўнік | мужчынскі род

Кароткае трапнае выслоўе.

|| прыметнік: афарыстычны.