Усе словы

александрыт назоўнік | мужчынскі род

Каштоўны камень, які змяняе свой колер ад ізумруднага (днём) да цёмна-чырвонага (пры штучным асвятленні).

алеляваць дзеяслоў | закончанае і незакончанае трыванне

1. Падаць (-даваць) апеляцыю (у 1 знач. і спецыяльны тэрмін).

2. да каго-чаго. Звярнуцца (-ртацца) за падтрымкай і пад. (кніжнае).

   • А. да грамадскасці.

аленегадовец назоўнік | мужчынскі род

Спецыяліст па аленегадоўлі.

аленегадоўля назоўнік | жаночы род

Развядзенне аленяў як галіна жывёлагадоўлі.

|| прыметнік: аленегадоўчы.

• Аленегадоўчая гаспадарка.

алень назоўнік | мужчынскі род

Парнакапытная жвачная млекакормячая жывёліна з галінастымі рагамі.

|| прыметнік: аленевы.

аленявод назоўнік | мужчынскі род

Тое, што і аленегадовец.

аленяня (аленянё) назоўнік | ніякі род

Дзіця аленя.

аленіна назоўнік | жаночы род

Мяса аленя як ежа.

аленіха назоўнік | жаночы род

Самка аленя.

алерген назоўнік | мужчынскі род | спецыяльны тэрмін

Раздражняльнік, які выклікае алергію.

алергія назоўнік | жаночы род | спецыяльны тэрмін

Павышаная адчувальнасць арганізма да якога-н. рэчыва, што выклікае хваравіты стан.

|| прыметнік: алергічны.

алеуты назоўнік | мужчынскі род

Паўночная народнасць, карэннае насельніцтва Алеуцкіх і Камандорскіх астравоў.

|| жаночы род: алеутка.

|| прыметнік: алеуцкі.

алешнік назоўнік | мужчынскі род

1. Зараснік альхі, альховы лес.

2. Альховыя дровы.

   • Воз алешніку.

|| прыметнік: алешнікавы.

алешына назоўнік | жаночы род

Лісцевае дрэва сямейства бярозавых; вольха.

алея назоўнік | жаночы род

Дарога, абсаджаная з абодвух бакоў дрэвамі, кустамі; прысады, дарожка ў парку або ў садзе.

• Бярозавая а.

|| памяншальная форма: алейка.

|| прыметнік: алейны.

алеісты прыметнік

Які змяшчае ў сабе многа алею, тлусты.

• А. сланечнік.

|| назоўнік: алеістасць.

алжырцы назоўнік | мужчынскі род

Насельніцтва Алжыра.

|| жаночы род: алжырка.

|| прыметнік: алжырскі.

алкагалізм назоўнік | мужчынскі род

1. Цяжкае хранічнае захворванне, якое выклікаецца злоўжываннем спіртнымі напіткамі.

   • Лячэнне ад алкагалізму.

2. Тое, што і п’янства.

   • Барацьба з алкагалізмам.

|| прыметнік: алкагалічны.

алкаголь назоўнік | мужчынскі род

1. Аднаатамны спірт (спецыяльны тэрмін).

2. Наогул віно, спіртныя напіткі.

|| прыметнік: алкагольны.

алкаголік назоўнік | мужчынскі род

Чалавек, які хварэе на алкагалізм, п’яніца.

|| жаночы род: алкагалічка.

алмаз назоўнік | мужчынскі род

1. Празрысты каштоўны камень, які сваім бляскам і цвёрдасцю перавышае ўсе іншыя мінералы.

2. Інструмент для рэзання шкла ў выглядзе вострага куска гэтага каменя, устаўленага ў ручку; шкларэз.

|| прыметнік: алмазны.

аловак назоўнік | мужчынскі род

Тое, што і карандаш.

• Каляровыя алоўкі.

|| прыметнік: алоўкавы.

алтайцы назоўнік | мужчынскі род

Народ, які складае асноўнае насельніцгва Горна-Алтайскай Рэспублікі, якая ўваходзіць у склад Расійскай Федэрацыі.

|| жаночы род: алтайка.

|| прыметнік: алтайскі.

алтар назоўнік | мужчынскі род

1. Усходняя, узвышаная частка хрысціянскага храма (у праваслаўнай царкве аддзеленая ад агульнага памяшкання іканастасам).

2. Даўней: месца, на якое ўскладаліся ахвярапрынашэнні. Прынесці сваё жыццё на а. бацькаўшчыны (пераноснае значэнне: ахвяраваць сваім жыццём у імя радзімы; высокае).

|| прыметнік: алтарны.

алфавіт назоўнік | мужчынскі род

1. Сукупнасць літар дадзенай сістэмы пісьма, размешчаных ва ўстаноўленым парадку.

   • Беларускі а.

2. Парадак літар, прыняты ў азбуцы.

   • Напісаць прозвішчы супрацоўнікаў паводле алфавіта.

3. чаго. Указальнік, пералік чаго-н. па парадку літар азбукі.

   • А. уласных імён.

|| прыметнік: алфавітны.

алхімік назоўнік | мужчынскі род

Той, хто займаецца алхіміяй.

алхімія назоўнік | жаночы род

Данавуковы напрамак у хіміі: пошукі спосабаў ператварэння простых металаў у каштоўныя пры дапамозе фантастычнага філасофскага каменя.

|| прыметнік: алхімічны.

алыча назоўнік | жаночы род

Паўднёвае пладовае дрэва, блізкае да слівы, а таксама плод гэтага дрэва.

|| прыметнік: алычовы.

альбатрос назоўнік | мужчынскі род

Вялікая марская птушка атрада буравеснікаў з доўгай дзюбай і вузкімі крыламі.

альбо злучнік | размоўнае

Тое, што і або.

альбом назоўнік | мужчынскі род

1. Сшытак з тоўстай паперы ў пераплёце для малюнкаў, фатаграфій, якіх-н. калекцый і пад.

   • Сямейны а.
   • А. для марак.

2. Кніжнае выданне з рэпрадукцыямі карцін, малюнкаў, фатаграфій і пад.

   • А. з краявідамі Полаччыны.
   • Архітэктурны а.

|| прыметнік: альбомны.

альбінос назоўнік | мужчынскі род

Жывая істота, валасяное (пер’евае, поўсцевае) покрыва якой пазбаўлена пігментаў.

|| жаночы род: альбіноска.

|| прыметнік: альбіносавы.

альвас назоўнік | мужчынскі род | размоўнае

Тое, што і альяс.

|| прыметнік: альвасавы.

алькоў назоўнік | мужчынскі род

Ніша ў сцяне для ложка.

|| прыметнік: алькоўны.

• Алькоўная фіранка.

альма-матэр назоўнік | жаночы род | нескланяльнае | кніжнае

Універсітэт, інстытут, у якім вучыўся.

альманах назоўнік | мужчынскі род

Неперыядычны зборнік з мастацка-літаратурнымі, гістарычнымі ці публіцыстычнымі творамі розных аўтараў-сучаснікаў.

|| прыметнік: альманашны.

альпійскі прыметнік

1. прым. да Альпы.

2. Высакагорны.

   • Альпійская расліннасць.

альпінарый назоўнік | мужчынскі род

Участак саду або парку ў выглядзе камяністай горкі, засаджаны высакагорнай расліннасцю.

альпінізм назоўнік | мужчынскі род

Від спорту, звязаны з узыходжаннем на высокія горныя вяршыні.

|| прыметнік: альнінісцкі.

• А. лагер.

альпініст назоўнік | мужчынскі род

Спартсмен, які займаецца альпінізмам.

|| жаночы род: альпіністка.

|| прыметнік: альпінісцкі.

• А. рыштунак.

альпініяда назоўнік | жаночы род

Вучэбна-спартыўныя або юбілейньш зборы альпіністаў.

альт назоўнік | мужчынскі род

1. Нізкі жаночы або дзіцячы голас.

2. Спявак (спявачка) з такім голасам.

3. Музычны смычковы інструмент, крыху болыпы за скрыпку, або медны духавы інструмент.

|| прыметнік: альтовы.

альтанка назоўнік | жаночы род

Летняя паркавая або садовая пабудова для адпачынку.

|| прыметнік: альтанкавы і альтаначны.

альтруізм назоўнік | жаночы род | кніжнае

Бескарыслівыя клопаты аб іншых; процілегласць эгаізм.

|| прыметнік: альтруістычны.

|| назоўнік: альтруістычнасць.

альтруіст назоўнік | мужчынскі род | кніжнае

Той, хто кіруецца пачуццямі альтруізму.

|| жаночы род: альтруістка.

|| прыметнік: альтруісцкі.

альтыст назоўнік | мужчынскі род

Музыка, што іграе на альце.

|| жаночы род: альтыстка.

альтэрнатыва назоўнік | жаночы род | кніжнае

1. Неабходнасць выбару аднаго з двух або некалькіх магчымасцей, рашэнняў.

2. Кожная з такіх магчымасцей.

   • Знайсці альтэрнатыву чаму-н.

|| прыметнік: альтэрнатыўны.

альфа² (альфа-) прыстаўка

Першая частка складаных слоў у складзе некаторых тэрмінаў: альфа-часціцы (ядры атама гелію), альфа-прамяні (адзін з відаў выпрамянення радыеактыўных ядзер), альфа-распад (выдзяленне альфа-часціц пры самаадвольным распадзе атамных ядзер).

альянс назоўнік | мужчынскі род | кніжнае

Саюз, аб’яднанне.

• Міжнародны кааператыўны а.

альяс назоўнік | мужчынскі род

Шматгадовая травяністая трапічная расліна з тоўстым мясістым лісцем, якая выкарыстоўваецца ў медыцыне.

|| прыметнік: альясавы.