Усе словы

акрыліць дзеяслоў | высокае | закончанае трыванне

Тое, што і натхніць.

|| незакончанае трыванне: акрыляць.

|| назоўнік: акрыленне.

акрыцца дзеяслоў | закончанае трыванне

1. Накрыцца, ахінуцца чым-н.

   • А. пледам.

2. пераноснае значэнне: Пакрыцца, агарнуцца.

   • Вішня цветам акрылася.
   • Смуткам акрыліся вочы.

|| незакончанае трыванне: акрывацца.

акрыць дзеяслоў | закончанае трыванне

1. Накрыць, ахінуць.

   • А. плечы цёплай коўдрай.

2. Пакрыць, агарнуць.

   • Жыта маладое поле ўсё акрыла.
   • Шэры туман акрыў лугавіну.

|| незакончанае трыванне: акрываць.

акрыялы прыметнік

1. Які паправіўся, ажыў, паздаравеў.

2. пераноснае значэнне: Бадзёры, з прыўзнятым настроем, духам.

акрыяць дзеяслоў | закончанае трыванне

1. Прыйсці ў ранейшы нармальны стан пасля хваробы, якога-н. бедства і пад., ачуняць, набрацца сіл.

   • А. на волі.

2. пераноснае значэнне: Ажыць душой.

акрэдытаваць дзеяслоў | спецыяльны тэрмін | закончанае і незакончанае трыванне

Назначыць (-начаць), накіраваць (-роўваць) каго-н. прадстаўніком пры замежным урадзе, пасольстве, у міжнароднай арганізацыі, прэсцэнтры.

• А. у якасці пасла.
• Акрэдытаваныя журналісты.

|| назоўнік: акрэдытаванне і акрэдытацыя.

акрэдытыў назоўнік | мужчынскі род

Грашовы дакумент, у якім змяшчаецца распараджэнне адной крэдытнай установы другой аб выплаце каму-н. пэўнай сумы грошай.

|| прыметнік: акрэдытыўны.

акрэслены прыметнік

Які трывала ўсталяваўся; ясны, выразны.

• А. план дзеянняў.

|| назоўнік: акрэсленасць.

акрэсліцца дзеяслоў | закончанае трыванне

1. Стаць бачным, выдзеліцца.

   • У тумане акрэсліўся будынак.

2. Набыць ясны, выразны характар.

   • Выразна акрэсліліся погляды пісьменніка.

|| незакончанае трыванне: акрэслівацца.

акрэсліць дзеяслоў | закончанае трыванне

1. Дакладна вызначыць межы чаго-н.

   • А. кола абавязкаў.

2. Даць азначэнне чаму-н.

   • Выразна а. прадмет.

|| незакончанае трыванне: акрэсліваць.

аксаміт назоўнік | мужчынскі род

Шаўковая тканіна з мяккім, гладкім і густым ворсам.

|| прыметнік: аксамітавы і аксамітны.

• Аксамітавая сукенка.
• Аксамітная трава (пераноснае значэнне).

аксамітка назоўнік | жаночы род

Стужка з аксаміту, кавалачак аксаміту.

аксаміцісты прыметнік | размоўнае

Падобны на аксаміт, мяккі, далікатны.

• Аксаміцістая скура.

|| назоўнік: аксаміцістасць.

акселерат назоўнік | мужчынскі род

Дзіця, падлетак, які вызначаецца раннім развіццём.

|| жаночы род: акселератка.

|| прыметнік: акселерацкі.

акселерацыя назоўнік | жаночы род | спецыяльны тэрмін

Паскарэнне фарміравання, росту, развіцця.

|| прыметнік: акеелерацыйны.

аксельбанты назоўнік | мужчынскі род

Наплечныя шнуры на мундзір (у генералаў, афіцэраў генеральнага штаба, штабных афіцэраў і ад’ютантаў розных рангаў у некаторых арміях).

аксесуар назоўнік | мужчынскі род

1. Дробны прадмет, дэталь сцэнічнага абсталявання (спецыяльны тэрмін).

2. пераноснае значэнне: Пабочная з’ява, дэталь, якія дапаўняюць што-н., ствараюць фон для галоўнага (у жывапісе, скульптуры, літаратуры).

|| прыметнік: аксесуарны.

аксід назоўнік | мужчынскі род | спецыяльны тэрмін

Тое, што і акісляльнік.

|| прыметнік: аксідны.

аксідзіраваць дзеяслоў | спецыяльны тэрмін | закончанае і незакончанае трыванне

Акісліць (-ляць) паверхню металічных вырабаў для засцярогі ад карозіі або надання прыгожага знешняга выгляду.

• А. серабро.

|| назоўнік: аксідзіроўка і аксідзіраванне.

аксідзіроўка назоўнік | жаночы род | спецыяльны тэрмін

1. гл. аксідзіраваць.

2. Аксідзіраваны слой на паверхні чаго-н.

аксіяматычны прыметнік | кніжнае

1. гл. аксіёма.

2. Бясспрэчны, зразумелы без доказаў.

|| назоўнік: аксіяматычнасць.

аксіёма назоўнік | жаночы род

Палажэнне, якое не патрабуе доказу і прымаецца ў якасці зыходнага прынцыпу якой-н. тэорыі (спецыяльны тэрмін), а таксама (пераноснае значэнне) наогул палажэнне, якое прымаецца без доказу; бясспрэчная ісціна.

|| прыметнік: аксіяматычны.

акт назоўнік | мужчынскі род

1. Адзінкавае праяўленне якой-н. дзейнасці, дзеянне, учынак.

   • Тэрарыстычны а.

2. Закончаная частка драматычнага твора, спектакля.

   • Другі а. п ‘есы.

3. Закон, устанаўленне дзяржаўных органаў або грамадскіх арганізацый.

4. Дакумент, запіс аб якім-н. юрыдычным факце.

   • Скласці а. аб праверцы.
   • Абвінаваўчы а.

|| прыметнік: актавы.

актава назоўнік | жаночы род | спецыяльны тэрмін

1. Восьмая ступень гамы, а таксама інтэрвал паміж бліжэйшымі аднайменнымі гукамі рознай вышыні.

2. Вельмі нізкі бас.

3. Васьмірадковая страфа, у якой першыя шэсць радкоў аб’яднаны дзвюма перакрыжаванымі рыфмамі, а два апошнія — сумежнай рыфмай.

|| прыметнік: актаўны.

актуальны прыметнік

1. Вельмі важны для гэтага моманту.

   • Актуальная тэма.

2. Які сапраўды існуе, праяўляецца ў рэчаіснасці; супрацьл. патэнцыяльны (кніжнае).

|| назоўнік: актуальнасць.

актывізавацца дзеяслоў | закончанае і незакончанае трыванне

Стаць (станавіцца) больш актыўным, дзейным.

|| назоўнік: актывізацыя.

актывізаваць дзеяслоў | закончанае і незакончанае трыванне

Выклікаць (выклікаць) актыўнасць; зрабіць (рабіць) актыўным.

• А. дзейнасць камісіі.

|| назоўнік: актывізацыя.

актывіст назоўнік | мужчынскі род

Той, хто належыць да актыву, дзейны член якога-н. калектыву.

|| жаночы род: актывістка.

|| прыметнік: актывісцкі.

актыў² назоўнік | мужчынскі род | спецыяльны тэрмін

Вартасць наяўнай і даўгавой маёмасці, што належыць прадпрыемству; процілегласць пасіў.

• Запісаць у а.

|| прыметнік: актыўны.

• А. баланс.

актыўны прыметнік

1. Дзейны, энергічны; супрацьл. пасіўны.

   • А. прапагандыст новых ідэй.
   • Актыўна (прыслоўе) працаваць.

2. Які хутка развіваецца.

   • А. працэс у ле’гкіх.

|| назоўнік: актыўнасць.

актэт назоўнік | мужчынскі род

1. Музычны твор для васьмі выканаўцаў з самастойнымі партыямі для кожнага.

2. Ансамбль

акула назоўнік | жаночы род

Буйная драпежная марская рыба.

|| прыметнік: акулавы.

акультурыць дзеяслоў | спецыяльны тэрмін | закончанае трыванне

Зрабіць культурным (у 4 знач.).

|| незакончанае трыванне: акультурваць.

|| назоўнік: акультўрванне.

• А. дзікіх раслін.

акуляр назоўнік | мужчынскі род

У аптычным прыборы: частка, накіраваная да вока, назіральніка.

• А. тэлескопа.

|| прыметнік: акулярны.

акуляры назоўнік

Аптычная прылада з дзвюх лінз, якая служыць для выпраўлення недахопаў зроку або засцярогі вачэй ад пашкоджання.

• А. для блізарукіх.
• Сонцаахоўныя а.

|| прыметнік: акулярны. Акулярнае шкло.

акуліраваць дзеяслоў | спецыяльны тэрмін | закончанае і незакончанае трыванне

Прышчапіць (прышчэпліваць) да дзікай расліны вочка культурнай расліны.

• А. дзічку.

|| назоўнік: акуліраванне і акуліроўка.

акуліст назоўнік | мужчынскі род

Урач, спецыяліст па хваробах вачэй.

|| жаночы род: акулістка.

|| прыметнік: акулісцкі.

акумулятар назоўнік | мужчынскі род

Прыстасаванне для накаплення энергіі з мэтай далейшага яе выкарыстання.

• Электрычны а.

|| прыметнік: акумулятарны.

акунуцца дзеяслоў | закончанае трыванне

1. гл. акунуць.

2. пераноснае значэнне: Цалкам аддацца чаму-н.

• З галавой а. ў работу.

|| незакончанае трыванне: акунацца.

акунуць дзеяслоў | закончанае трыванне

Апусціць у вадкасць.

• А. у ваду галаву.

|| незакончанае трыванне: акунаць.

|| зваротны стан: акунуцца.

|| незакончанае трыванне: акунацца.

акунь назоўнік | мужчынскі род

Азёрна-рачная рыба сямейства акунепадобных з чырванаватымі ніжнімі плаўнікамі.

|| прыметнік: акунёвы.

• Акунёвая юшка.
• Сямейства акунёвых (назоўнік).

акупант назоўнік | мужчынскі род

Удзельнік акупацыі, захопнік.

|| прыметнік: акупанцкі.

акупацыя назоўнік | жаночы род

Гвалтоўны захоп чужой тэрыторыі ваеннай сілай.

• Гады акупацыі.

|| прыметнік: акупацыйны.

• Акупацыйныя войскі.

акупнасць назоўнік | жаночы род

Здольнасць, магчымасць акупіцца.

• А. будаўніцтва.

акупіраваць дзеяслоў | закончанае і незакончанае трыванне

Правесці (-водзіць) акупацыю чаго-н.

акупіцца дзеяслоў | закончанае трыванне

Аплаціцца (пра выдаткі).

• Затраты на будоўлю акуплцца.
• Намаганні акупяцца (пераноснае значэнне).

|| незакончанае трыванне: акупляцца і акуплівацца.

акупіць дзеяслоў | закончанае трыванне

Вярнуць што-н. патрачанае, выдаткаванае.

• А. расходы.

|| незакончанае трыванне: акупляць і акупліваць.

акурак назоўнік | мужчынскі род

Недакурак, рэшткі выкуранай ці недакуранай папяросы, цыгары.

акурат прыслоўе | размоўнае

Якраз, дакладна.

• Прыбылі а. к 12 гадзінам.

акуратны прыметнік

1. Які захоўвае парадак, дакладнасць; спраўны.

   • А. чалавек.

2. Старанна, спраўна зроблены, дакладны.

   • Акуратная работа.
   • Акуратна (прыслоўе) працаваць.
   • Акуратна (прыслоўе) апранацца (старанна і чыста).

3. акуратна, прыслоўе Дакладна, рэгулярна.

   • Акуратна кожны дзень прыходзілі газеты.

4. акуратна. Асцярожна (размоўнае).

   • Акуратна распытаць, даведацца пра справы.

|| назоўнік: акуратнасць.