Усе словы

адухавіць дзеяслоў | закончанае трыванне

1. Духоўна ўзвысіць, авысакародзіць, натхніць (кніжнае).

   • А. высокімі ідэаламі.

2. Прыпісаць (прыродзе, жывёлінам) вышэйшыя духоўныя здольнасці.

|| незакончанае трыванне: адухаўляць.

|| назоўнік: адухаўленне.

• А. прыроды.

адухатварыць дзеяслоў | закончанае трыванне

Тое, што і адухавіць.

|| незакончанае трыванне: адухатвараць.

|| назоўнік: адухатварэнне.

адухоўлены прыметнік | кніжнае

Пранікнуты ўзвышаным пачуццём.

• А. твар чалавека.

|| назоўнік: адухоўленасць.

адушавіць дзеяслоў | закончанае трыванне

Надзяліць уласцівасцямі жывых істот.

|| незакончанае трыванне: адушаўляць.

|| назоўнік: адушаўленне.

адушаўлёны прыметнік

1. Які належыць да свету жывых істот; жывы (кніжнае).

2. У граматыцы: які адносіцца да катэгорыі назваў жывых істот.

   • А. назоўнік.

|| назоўнік: адушаўлёнасць.

адфутболіць дзеяслоў | размоўнае | закончанае трыванне

Пазбавіцца ад каго-, чаго-н., перадаўшы ці пераслаўшы каму-н. другому.

• А. скаргу другому.

|| незакончанае трыванне: адфутбольваць.

адхадзіць² дзеяслоў | размоўнае | закончанае трыванне

1. Скончыць, перастаць хадзіць.

2. Прахадзіць, правесці ў хадзьбе пэўны час.

3. Стаміць, пашкодзіць што-н. хадзьбой.

   • А. ногі.

4. Адлупцаваць, набіць.

   • А. дзягай.

|| незакончанае трыванне: адходжваць.

адхапіць дзеяслоў | закончанае трыванне

1. Паспешліва адняць.

   • А. руку ад агню.

2. З сілай адарваць, адрэзаць, адкусіць (размоўнае).

   • А. сякерай галіну.

3. Набыць, дастаць (пра што-н. добрае; размоўнае).

   • А. добры гарнітур.

4. Атрымаць, зарабіць (размоўнае).

   • А. вымову.
   • А. двойку.

|| незакончанае трыванне: адхопліваць.

адхаркацца дзеяслоў | закончанае трыванне

1. Харкаючы, ачысціць горла ад макроты, слізі.

2. Аддзяліцца пры харканні.

   • Уся макрота адхаркалася.

|| незакончанае трыванне: адхарквацца.

адхаркаць дзеяслоў | закончанае трыванне

Адхаркнуць у некалькі прыёмаў.

|| незакончанае трыванне: адхаркваць.

|| назоўнік: адхаркванне.

адхарквальны прыметнік

Які выклікае адхаркванне, спрыяе адхаркванню.

• Адхарквальная мікстура.

адхаркнуцца дзеяслоў | закончанае трыванне

1. Харкнуўшы, ачысціць горла ад макроты, слізі.

2. Аддзяліцца пры адхаркванні.

   • Макрота адхаркнулася.

|| незакончанае трыванне: адхарквацца.

адхаркнуць дзеяслоў | закончанае трыванне

Харкнуўшы, сплюнуць.

адхаяць дзеяслоў | закончанае трыванне

1. Вярнуць прытомнасць; адратаваць (размоўнае).

   • А. хворага.

2. Ачысціць, адмыць, агледзець.

|| незакончанае трыванне: адхайваць.

|| назоўнік: адхайванне.

адхвастаць дзеяслоў | размоўнае | закончанае трыванне

Адсцябаць чым-н. гібкім; адлупцаваць.

адхлынуць дзеяслоў | закончанае трыванне

Хлынуўшы, адысці, адступіць.

• Вада адхлынула назад.
• Натоўп адхлынуу.

адхон назоўнік | мужчынскі род

1. Пахілая паверхня гары і пад., схіл.

2. Бакавая паверхня дарожнага палатна.

   • Пусціць поезд пад а.

адхонны прыметнік

Не круты, спадзісты, пахілы.

• А. спуск.

адхрысціцца дзеяслоў | размоўнае | закончанае трыванне

Адмовіцца, ухіліцца ад каго-, чаго-н.

• Неяк удалося а. ад паездкі.

|| незакончанае трыванне: адхрышчвацца.

адхукаць дзеяслоў | закончанае трыванне

1. Адагрэць дыханнем.

   • А. рукі.

2. пераноснае значэнне: Выратаваць, вярнуць сілы (доглядам, увагай і пад.).

   • Ледзь адхукалі малога.

|| незакончанае трыванне: адхукваць.

адхіліцца дзеяслоў | закончанае трыванне

1. Падацца ўбок, адвярнуцца.

   • Адхілілася кабета і выцерла заплаканыя вочы.

2. Адысці ад прамога маршруту, збіцца.

   • А. ўбок і заблудзіцца.

3. Адгарнуцца, адсланіцца.

   • Заслона адхілілася.

4. пераноснае значэнне: Перакінуць увагу на што-н. іншае.

   • Важна, каб не а. ад галоўнага.

|| незакончанае трыванне: адхіляцца.

|| назоўнік: адхіленне.

• А. ад нормы.

адхіліць дзеяслоў | закончанае трыванне

1. Адвесці ўбок, адвярнуць.

   • А. галаву.

2. Адхінуць, адгарнуць, адагнаць.

   • А. коўдру.

3. пераноснае значэнне: Не прыняць, адвергнуць; не дапусціць.

   • А. кандыдатуру.

|| незакончанае трыванне: адхіляць.

|| назоўнік: адхіленне.

адхінуцца дзеяслоў | закончанае трыванне

1. Адсланіцца, адхіліцца (пра тое, што захінае).

   • Фіранка адхінулася.

2. Падацца ўбок, адступіцца.

   • А. ад акна.

3. пераноснае значэнне: Адмовіцца ад каго-, чаго-н., адступіцца.

   • А. ад свайго таварыша.

4. пераноснае значэнне: Адлучыцца, адысці на кароткі час.

   • А. на хвілінку.

|| незакончанае трыванне: адхінацца.

адхінуць дзеяслоў | закончанае трыванне

1. Адсланіць, адхіліць (тое, чым захінута што-н.).

   • А. фіранку.
   • А. заслону.

2. Адхіліць, адвесці ўбок.

   • А. галаву.

|| незакончанае трыванне: адхінаць.

|| назоўнік: адхінанне.

адхіснуцца дзеяслоў | закончанае трыванне

1. Адхіліцца, рэзка падацца ўбок.

   • А. ад дзвярэй.

2. пераноснае значэнне: Адмовіцца, адступіцца, адвярнуцца ад каго-, чаго-н.

   • Сябры адхіснуліся ад яго.

|| незакончанае трыванне: адхіствацца.

адцадзіць дзеяслоў | закончанае трыванне

Цэдзячы, адхіліць; аддзяліць рэдкае ад гушчы і пад.

• А. малако.
• А. бульбу.

|| незакончанае трыванне: адцэджваць.

адцвісці дзеяслоў | закончанае трыванне

Скончыць цвісці.

• Адцвіла ў полі грэчка.
• Адцвіла маладосць (пераноснае значэнне).

|| незакончанае трыванне: адцвітаць.

адценне назоўнік | ніякі род

1. Разнавіднасць аднаго і таго ж колеру.

   • А. ружовага колеру.

2. пераноснае значэнне: Асаблівасць, якая ўяўляе сабою ледзь улоўны пераход ад аднаго да другога.

   • Розныя адценні ў значэнні слова.

3. пераноснае значэнне, чаго. Дадатковая ўласцівасць чаго-н.

   • Прагучаў папрок з адценнем злосці.

адцерці дзеяслоў | закончанае трыванне

1. Трэннем выдаліць што-н. прысохлае, прыклеенае і пад.

   • А. бруд з вопраткі.

2. Расціраючы, вярнуць адчувальнасць каму-, чаму-н.

   • А. шчокі з марозу.
   • А. ногі.

3. Адціснуць, адцясніць; выцесніць (размоўнае).

   • А. саперніка.

4. Пашкодзіць, адцяць, прычыніўшы боль (размоўнае).

   • А. пальцы.

|| незакончанае трыванне: адціраць.

адцерціся дзеяслоў | закончанае трыванне

1. Знікнуць пасля сцірання, чысткі.

   • Фарба з вопраткі хутка адцерлася.

2. Праціскаючыся куды-н., быць адцёртым назад (размоўнае).

   • Чалавек з чамаданам адцёрся ад натоўпу.

|| незакончанае трыванне: адцірацца.

адцурацца дзеяслоў | закончанае трыванне

Адрачыся, парваць сувязь, адносіны з кім-, чым-н.

• А. родных, блізкіх.

адцягаць дзеяслоў | размоўнае | закончанае трыванне

1. Доўга пранасіць абутак, адзенне.

   • Адцягаў кажух гадоў пяць.

2. Адцягнуць у некалькі заходаў.

   • Адцягалі за гадзіну ўвесь хвораст.

|| незакончанае трыванне: адцягваць.

адцягнены прыметнік

Абстрактны.

• Адцягненае паняцце.
• Адцягненае мысленне.

|| назоўнік: адцягненасць.

адцягнуцца дзеяслоў | закончанае трыванне

1. Пра войскі: адысці назад, убок.

2. Стаць адвіслым ад якога-н. цяжару.

   • Кішэні адцягнуліся.

3. Адкласці на пазнейшы час.

   • Размова адцягнулася.
   • Ад’езд адцягнуўся.

|| незакончанае трыванне: адцягвацца.

адцягнуць дзеяслоў | закончанае трыванне

1. Перамясціць, цягнучы; адсунуць.

   • А. багаж убок.

2. Адвесці, перавесці ў іншае месца.

   • А. войскі.

3. Пацягнуўшы, напяць; нацягнуць.

   • А. шнур.

4. Падоўжыць каваннем, зрабіць танчэйшым.

   • А. касу.

5. Зрабіць адвіслым.

   • А. кішэні.

6. пераноснае значэнне: Адтэрмінаваць (размоўнае).

   • А. плацяжы.

7. пераноснае значэнне: Адхіліць думкі, прымусіць забыцца пра што-н.

   • А. увагу ад галоўнага пытання.

За вушы не адцягнеш (размоўнае адабральнае) — вельмі смачна.

|| незакончанае трыванне: адцягваць.

|| назоўнік: адцягванне і адцяжка.

|| прыметнік: адцяжны і адцяжачны.

адцяжка назоўнік | жаночы род

1. гл. адцягнуць.

2. Рух, пры якім халодная зброя, бізун і пад. пры ўдары адцягваецца крыху назад (спецыяльны тэрмін).

   • Удар з адцяжкай.

адцяніць дзеяслоў | закончанае трыванне

1. Выдзеліць, паклаўшы цень, зрабіўшы цямнейшым.

   • А. прадмет на малюнку.

2. пераноснае значэнне: Падкрэсліць, зрабіць больш прыкметным.

   • А. стройную постаць цёмным касцюмам.

|| незакончанае трыванне: адцяняць.

адцясніць дзеяслоў | закончанае трыванне

Націскаючы, прымусіць адысці, адсунуцца.

• А. праціўніка на другі бераг ракі.
• А. саперніка (пераноснае значэнне).

|| незакончанае трыванне: адцясняць.

адцяць дзеяслоў | закончанае трыванне

Адсячы, адрэзаць.

• А. палец.
• Хлопцу адцяла нагу (безасабовая форма).

|| незакончанае трыванне: адцінаць.

адцячы дзеяслоў | закончанае трыванне

Сцячы, выцечы ў іншае месца.

• Адцякла вада ў нізіну.

|| незакончанае трыванне: адцякаць.

|| назоўнік: адток.

• А. крыві.

адцінак назоўнік | мужчынскі род

Абмежаваная частка чаго-н., што вымерваецца ў прасторы; адрэзак.

• А. лініі (у матэматыцы).

адціснуць дзеяслоў | закончанае трыванне

1. Прыціснуўшы, пашкодзіць, аддзяліць, адрэзаць.

   • А. руку.

2. Сцісканнем аддзяліць вадкасць.

   • А. тварог.

3. Аццясняючы, прымусіць адысці, адступіць.

   • А. натоўп назад.

4. Націснуўшы, зрабіць адбітак на чым.-н.

   • А. след.

5. Зрабіць адбітак тэксту, малюнка; аддрукаваць (спецыяльны тэрмін).

   • А. карэктуру.

|| незакончанае трыванне: адціскаць.

адчай назоўнік | мужчынскі род

1. Стан крайняй безнадзейнасці, роспач.

   • Плакаць у адчаі.

2. Рашучасць, адвага, вялікая рызыка, безразважная храбрасць.

   • Усе дзівіліся адчаю і смеласці воінаў.

адчайны прыметнік

1. Поўны адчаю; надзвычай цяжкі, роспачны, безвыходны.

   • А. крык.
   • Адчайнае становішча.

2. Рашучы, адважны, рызыкоўны, дзёрзкі.

   • А. чалавек.

|| назоўнік: адчайнасць.

адчаканьваць дзеяслоў | незакончанае трыванне

Тое, што і чаканіць (у 2 знач.).

• А. словы.
• А. крокі.

адчаліць дзеяслоў | закончанае трыванне

1. Адвязаць (прычал; спецыяльны тэрмін).

   • А. канат.

2. Адплысці ад берага.

   • Ад берага адчаліў паром.
   • Адчальвай! (таксама пераноснае значэнне: ідзі адсюль, выбірайся; размоўнае).

|| незакончанае трыванне: адчальваць.

|| назоўнік: адчальванне і адчал.

адчапны прыметнік

Такі, які можа быць адчэплены.

• Адчапныя вагоны.

адчапіцца дзеяслоў | закончанае трыванне

1. Расчэпліваючыся, аддзяліцца.

   • Адчапіўся вагон.

2. пераноснае значэнне: Адысці, адстаць, адвязацца, перастаць дакучаць каму-н. (размоўнае).

   • Адчапіцеся вы ад дзіцяці!

|| незакончанае трыванне: адчэплівацца і адчапляцца.

адчапіць дзеяслоў | закончанае трыванне

Расчэпліваючы, аддзяліць.

• А. вагон.

|| незакончанае трыванне: адчэпліваць і адчапляць.

|| назоўнік: адчэпліванне, адчапленне і адчэпка.

адчарціць дзеяслоў | закончанае трыванне

1. Аддзяліць рысай; адкрэсліць.

2. Скончыць чарціць.

|| незакончанае трыванне: адчэрчваць.