Усе словы

кантузіць дзеяслоў | закончанае трыванне

Нанесці кантузію каму-, чаму-н.

• К. у галаву.

кантузія назоўнік | жаночы род

Удар або траўма арганізма без пашкоджання знешняга покрыва цела.

• Цяжкая к. ігры выбуху бомбы.

кантынгент назоўнік | мужчынскі род

1. Устаноўленая для пэўных мэт найбольшая колькасць, норма чаго-н. (спецыяльны тэрмін).

   • Экспартны к. тавараў.

2. Сукупнасць людзей, якія складаюць аднародную ў якіх-н. адносінах групу, катэгорыю (кніжнае).

   • К. навучэнцаў.

кантынент назоўнік | мужчынскі род

Тое, што і мацярык.

|| прыметнік: кантынентальны.

• К. клімат.

кантычка назоўнік | жаночы род | устарэлае

Зборнік каталіцкіх царкоўных песень і кантаў 2.

кантэйнер назоўнік | мужчынскі род

Спецыяльная скрыня (для перавозкі грузаў без упакоўкі, для навуковай апаратуры на касмічных ракетах і пад.).

|| прыметнік: кантэйнерны.

кантэкст назоўнік | мужчынскі род

Закончаны ўрывак тэксту, які дазваляе вызначыць сэнс кожнага слова або выразу, што ў яго ўваходзіць.

• Слова ў кантэксце выяўляе значэнне.

|| прыметнік: кантэкстны і кантэкставы.

кануць дзеяслоў | закончанае трыванне

Бясследна знікнуць, прапасці.

• К. у нябыт.
• К. у Лету (быць забытым, знікнуць назаўсёды з памяці людской; высокае; у грэчаскай міфалогіі: Лета — рака забыцця).

канфармізм назоўнік | мужчынскі род | кніжнае

Прыстасавальніцтва, пасіўнае прыняцце існуючага парадку, пануючых думак, модных тэндэнцый.

|| прыметнік: канфармісцкі.

канфарміст назоўнік | мужчынскі род | кніжнае

Прыхільнік канфармізму.

|| жаночы род: канфармістка.

|| прыметнік: канфармісцкі.

канфедэрат назоўнік | мужчынскі род

Удзельнік, член канфедэрацыі (у 1 і 2 знач.).

канфедэратка назоўнік | жаночы род

Польскі нацыянальны мужчынскі галаўны ўбор у выглядзе чатырохкантовай шапкі.

канфедэрацыя назоўнік | жаночы род | кніжнае

1. Саюз, аб’яднанне якіх-н. арганізацый.

   • Сусветная к. працы.

2. Пастаянны саюз дзяржаў, якія захоўваюць незалежнае (суверэннае) існаванне і аб’ядналіся з мэтай каардынацыі асобных пытанняў (знешнепалітычных і ваенных) у сваёй дзейнасці; адпаведная форма дзяржаўнага ўпарадкавання.

|| прыметнік: канфедэратыўны.

канферанс назоўнік | мужчынскі род

Эстрадны жанр — выступленне на сцэне, звязанае з аб’яўленнем і каменціраваннем нумароў праграмы, а таксама тэкст такога выступлення.

канферансье назоўнік | мужчынскі род | нескланяльнае

Артыст, які аб’яўляе нумары праграмы на эстрадным прадстаўленні, канцэрце і займае гледачоў у перапынках паміж нумарамі.

канферэнц-зала назоўнік | жаночы род

Зала для ўрачыстых пасяджэнняў, канферэнцый.

канферэнцыя назоўнік | жаночы род

Сход, нарада прадстаўнікоў якіх-н. дзяржаў, арганізацый.

• Міжнародная к.
• Навуковая к.

канфесія назоўнік | жаночы род | кніжнае

Тое, што і веравызнанне.

|| прыметнік: канфесіянальны.

канфеці назоўнік | ніякі род | нескланяльнае

Рознакаляровыя папяровыя кружочкі, якімі абсыпаюць адзін аднаго на карнавалах, маскарадах і пад.

канфлікт назоўнік | мужчынскі род

Сутыкненне, сур’ёзнае разыходжанне, спрэчка.

• Сямейны к.
• Узброены к.

|| прыметнік: канфліктны.

• Канфліктная камісія (па разбору канфліктаў).

канфліктаваць дзеяслоў | размоўнае | незакончанае трыванне

Быць у стане канфлікту або ўступаць у канфлікт з кім-н., чым-н.

• К. з адміністрацыяй.

канфорка назоўнік | жаночы род

1. Надстаўка на самаварнай трубе для чайніка.

2. Кружок, які закрывае адтуліну на кухоннай пліце, а таксама сама адтуліна.

|| прыметнік: канфорачны.

канфрантацыя назоўнік | жаночы род

Проціпастаўленне, супрацьборства.

• Палітычная к.

|| прыметнік: канфрантацыйны.

канфуз назоўнік | мужчынскі род | размоўнае

Стан няёмкасці, збянтэжанасці; няёмкае, часам смешнае становішча.

• Вось такі к. здарыўся.

|| прыметнік: канфузны.

• К. выпадак.

канфузлівы прыметнік | размоўнае

Які лёгка канфузіцца, бянтэжыцца; сарамлівы.

|| назоўнік: канфузлівасць.

канфузны прыметнік

1. гл. канфуз.

2. Здольны прывесці ў канфуз, які ставіць у няёмкае становішча, кампраметуе.

   • Канфузныя паводзіны.

|| назоўнік: канфузнасць.

канфузіцца дзеяслоў | размоўнае | незакончанае трыванне

Адчуваць няёмкасць; саромецца, бянтэжыцца.

• К. на людзях.

|| закончанае трыванне: сканфузіцца.

канфузіць дзеяслоў | размоўнае | незакончанае трыванне

Прыводзіць у канфуз.

|| закончанае трыванне: сканфузіць.

канфігурацыя назоўнік | жаночы род | спецыяльны тэрмін

Знешнія абрысы, формы чаго-н., а таксама ўзаемнае размяшчэнне прадметаў або іх частак у выглядзе якой-н. фігуры.

• К. марскіх берагоў.
• К. зорак.

|| прыметнік: канфігурацыйны.

канфідэнцыяльны прыметнік | кніжнае

Сакрэтны, даверны.

• Канфідэнцыяльная размова.
• Паведаміць канфідэнцыяльна (прыслоўе).

|| назоўнік: канфідэнцыяльнасць.

канфірмацыя назоўнік | жаночы род

1. У католікаў: таінства мірапамазання дзіцяці 7—12 гадоў, якое робіцца епіскапам і якое далучае яго да царквы.

2. У пратэстантаў: абрад прыняцця ў члены царквы юнакоў і дзяўчат 14—16 гадоў, а таксама час іх падрыхтоўкі да такога абраду.

|| прыметнік: канфірмацыйны.

канфіскаваць дзеяслоў | закончанае і незакончанае трыванне

Забраць (забіраць) на карысць дзяржавы пастановай дзяржаўнай улады.

• К. маёмасць.

|| назоўнік: канфіскацыя.

• К. панскіх маёнткаў.

канцавы прыметнік

Які знаходзіцца на канцы.

• Канцавая станцыя.

канцлагер назоўнік | мужчынскі род

Скарачэнне: канцэнтрацыйны лагер.

|| прыметнік: канцлагерны.

канцлер назоўнік | мужчынскі род

Прэм’ер-міністр у некаторых краінах, а таксама вышэйшы грамадзянскі чын у царскай Расіі.

|| прыметнік: канцлерскі.

канцоўка назоўнік | жаночы род | спецыяльны тэрмін

1. Графічнае ўпрыгожанне ў канцы кнігі, раздзела.

2. Заключная частка літаратурнага ці музычнага твора.

канцыляршчына назоўнік | жаночы род | размоўнае | неадабральнае

Неапраўданы, празмерны фармалізм у вядзенні спраў.

канцылярыст назоўнік | мужчынскі род | устарэлае

Служачы канцылярыі.

|| жаночы род: канцылярыстка.

канцылярыя назоўнік | жаночы род

Аддзел установы, заняты справаводствам, а таксама памяшканне гэтага аддзела. Нябесная канцылярыя (размоўнае жартаўлівае) — пра сілы, якія быццам бы кіруюць надвор’ем.

|| прыметнік: канцылярскі.

• К. стыль (невыразны, са словамі, характэрнымі для дзелавых папер).

канцэнтраваны прыметнік

Які вызначаецца высокай канцэнтрацыяй (у 2 знач.).

• Канцэнтраваныя кармы.
• К. раствор.

|| назоўнік: канцэнтраванасць.

канцэнтравацца дзеяслоў | незакончанае трыванне

Збірацца, групавацца ў якім-н. адным месцы.

|| закончанае трыванне: сканцэнтравацца.

|| назоўнік: канцэнтрацыя.

канцэнтраваць дзеяслоў | незакончанае трыванне

1. Збіраць, групаваць у адным месцы.

   • К. вытворчасць.
   • К. войскі.
   • К. увагу (пераноснае значэнне).

2. Згушчаць, насычаць (спецыяльны тэрмін).

   • К. раствор.

3. Тое, што і абагачаць (у 2 знач.; спецыяльны тэрмін).

   • К. руду.

|| закончанае трыванне: сканцэнтраваць.

|| назоўнік: канцэнтрацыя.

|| прыметнік: канцэнтрацыйны.

канцэнтрат назоўнік | мужчынскі род

1. Гатовы сухі прадукт, спецыяльна апрацаваны для хуткага прыгатавання.

   • К. кашы.
   • К. квасу.

2. Корм высокай пажыўнасці для жывёлы (мука, вотруб’е, макуха, зерне).

3. Канцэнтраваная руда (спецыяльны тэрмін).

|| прыметнік: канцэнтратны.

канцэнтрацыйны прыметнік

1. гл. канцэнтраваць.

2. канцэнтрацыйны лагер — у некаторых краінах з рэакцыйнымі рэжымамі: месца зняволення і фізічнага знішчэння палітычных праціўнікаў, іншадумцаў, прадстаўнікоў нацыянальнасцей, якія праследуюцца, і пад. [першапач. лагер для ваеннапалонных].

канцэнтрацыя назоўнік | жаночы род

1. гл. канцэнтраваць, -цца.

2. Ступень насычанасці, гушчыні чаго-н. (спецыяльны тэрмін).

   • Раствор моцнай канцэнтрацыі.

канцэнтрычны прыметнік | спецыяльны тэрмін

Які мае агульны цэнтр; процілегласць эксцэнтрычны 2.

• Канцэнтрычныя акружнасці.

|| назоўнік: канцэнтрычнасць.

канцэптуальны прыметнік | кніжнае

1. гл. канцэпцыя.

2. Які мае сур’ёзную самастойную канцэпцыю.

   • Гэта навуковая праца глыбока канцэптуальная.

|| назоўнік: канцэптуальнасць.

канцэпцыя назоўнік | жаночы род | кніжнае

1. Сістэма поглядаў, тое ці іншае разуменне з’яў, працэсаў.

2. Агульная задума, галоўная ідэя якога-н. твора, навуковай працы і пад.

|| прыметнік: канцэптуальны.

канцэраген назоўнік | мужчынскі род | спецыяльны тэрмін

Хімічнае рэчыва, якое садзейнічае ўзнікненню злаякаснай пухліны.

|| прыметнік: канцэрагенны.

• Канцэрагенныя рэчывы.

канцэрн назоўнік | мужчынскі род

Адна з форм аб’яднання розных прадпрыемстваў з высокім узроўнем канцэнтрацыі і цэнтралізацыі капіталаў і вытворчасці.