Усе словы

канспектыўны прыметнік

Які мае характар канспекта; кароткі.

• К. пераказ лекцыі.
• Расказаць канспектыўна (прыслоўе) пра экскурсію.

|| назоўнік: канспектыўнасць.

канспіраваць дзеяслоў | незакончанае трыванне

Прымяняць метады канспірацыі, захоўваць канспірацыю.

• К. падпольную работу.

|| закончанае трыванне: заканспіраваць.

канспіратар назоўнік | мужчынскі род

Той, хто карыстаецца канспірацыяй.

|| прыметнік: канспіратарскі.

канспіратыўны прыметнік

Звязаны з канспірацыяй, тайны, падпольны.

• К. сход.
• Канспіратыўная кватэра.

|| назоўнік: канспіратыўнасць.

канспірацыя назоўнік | жаночы род

Метады, якія прымяняюцца падпольнай арганізацыяй для захоўвання ў тайне яе дзейнасці; захоўванне тайны.

• Строгая к.

|| прыметнік: канспірацыйны.

канстанта назоўнік | жаночы род | спецыяльны тэрмін

Пастаянная велічыня.

|| прыметнік: канстантны.

канстатаваць дзеяслоў | кніжнае | закончанае і незакончанае трыванне

Устанавіць (устанаўліваць) наяўнасць, несумненнасць чаго-н.

• К. факт.

|| назоўнік: канстатацыя і канстатаванне.

канструктар назоўнік | мужчынскі род

1. Спецыяліст, які канструюе (у 1 знач.), стварае канструкцыю чаго-н.

   • К. авіямадэлей.

2. Дзіцячая гульня — набор дэталей для канструявання.

|| прыметнік: какструктарскі.

• Канструктарскае бюро.

канструктывізм назоўнік | мужчынскі род

Напрамак у мастацтве 20 ст., які імкнецца да максімальнай выразнасці і эканамічнасці форм, да агалення іх тэхнічнай асновы.

|| прыметнік: канструктывісцкі.

канструктывіст назоўнік | мужчынскі род

Паслядоўнік канструктывізму.

|| жаночы род: канструктывістка.

|| прыметнік: канструктывісцкі.

канструктыўны прыметнік

1. Які мае адносіны да канструкцыі (у 1 знач.), патрэбны для канструявання (спецыяльны тэрмін).

   • Канструктыўныя асаблівасці збудавання.

2. Які складае аснову чаго-н., важны (кніжнае).

   • Канструктыўная прапанова.

|| назоўнік: канструктыўнасць.

канструкцыя назоўнік | жаночы род

1. Будова, узаемнае размяшчэнне частак якога-н. збудавання, механізма, а таксама само збудаванне, механізм з такім устройствам.

   • К. моста.

2. Размяшчэнне слоў з пункту гледжання іх граматычнай сувязі, граматычная будова словазлучэнняў.

   • К. складанага сказа.
   • Сінтаксічная к.

|| прыметнік: канструкцыйны.

• Канструкцыйныя матэрыялы.

канструяваць дзеяслоў | незакончанае трыванне

1. Ствараць канструкцыю чаго-н.; будаваць.

   • К. радыёпрыёмнік.

2. Ствараць у пэўным саставе (кніжнае).

   • К. прэзідыум міжнароднага кангрэса.

|| закончанае трыванне: сканструяваць.

канстытуцыя² назоўнік | жаночы род | спецыяльны тэрмін

Будова, структура арганізма.

• К. чалавека.

|| прыметнік: канстытуцыйны.

кансультавацца дзеяслоў | незакончанае трыванне

Раіцца са спецыялістам па якому-н. пытанню.

|| закончанае трыванне: пракансультавацца.

кансультаваць дзеяслоў | незакончанае трыванне

Даваць кансультацыю (у 2 і 4 знач.).

|| закончанае трыванне: пракансультаваць.

кансультант назоўнік | мужчынскі род

Той, хто дае кансультацыі (у 2 знач.).

|| жаночы род: кансультантка.

|| прыметнік: кансультанцкі.

кансультацыя назоўнік | жаночы род

1. Абмеркаванне якога-н. пытання спецыялістамі.

   • Склікаць кансультацыю юрыстаў.

2. Парада спецыяліста па якім-н. пытанні.

   • Атрымаць кансультацыю.

3. Установа, якая аказвае дапамогу насельніцтву парадамі спецыялістаў па якіх-н. пытаннях.

   • Дзіцячая к.
   • Юрыдычная к.

4. Дадатковыя заняткі выкладчыка з навучэнцамі для лепшага засваення прадмета.

   • Расклад кансультацый перад сесіяй.

|| прыметнік: кансультацыйны.

кансьерж назоўнік | мужчынскі род

У Францыі: швейцар пры доме.

|| жаночы род: кансьержка.

кансэнсус назоўнік | мужчынскі род | кніжнае

Агульная згода па спрэчным пытанні, дасягнутая ў выніку дыскусіі і збліжэння пазіцый удзельнікаў міжнародных перагавораў, палітычных і іншых форумаў і пад.

кансіліум назоўнік | мужчынскі род

Нарада ўрачоў дяя вызначэння цяжкага захворвання і пошуку спосабаў яго лячэння.

кансісторыя назоўнік | жаночы род

Царкоўна-адміністрацыйны і царкоўна-судовы орган пры епархіяльным архірэі.

|| прыметнік: кансісторскі.

кансістэнцыя назоўнік | жаночы род | кніжнае

Ступень шчыльнасці, цвёрдасці, густаты чаго-н.

• Цвёрдая к.
• Вадкая к. сумесі.

кант² назоўнік | мужчынскі род | устарэлае

Пахавальнае песнапенне ўрачыстага свецкага або царкоўнага зместу.

кантаваць дзеяслоў | незакончанае трыванне

1. Абчэсваючы (бервяно, дошку, камень і пад.), рабіць кант (у 1 знач.).

   • К. бервяно.

2. Пераварочваць, паварочваць на бок (груз ці выраб пры перамяшчэнні, апрацоўцы і пад.).

   • Асцярожна, не к.!

|| закончанае трыванне: акантаваць.

|| назоўнік: кантаванне, кантоўка, акантоўванне і акантоўка.

|| прыметнік: кантовачны і акантовачны.

кантакт назоўнік | мужчынскі род

1. Сутыкненне, злучэнне (спецыяльны тэрмін).

2. пераноснае значэнне: Дзелавая сувязь, узгодненасць у дзеяннях, цесныя зносіны.

   • Уступіць у к. з хворым.
   • Дзелавыя кантакты.

3. Дэталь, якая забяспечвае судакрананне правадоў электрычнага ланцуга (спецыяльны тэрмін).

|| прыметнік: кантактны.

кантамінацыя назоўнік | жаночы род

1. Змешванне дзвюх або некалькіх падзей пры іх апісанні (кніжнае).

2. У мовазнаўстве: узнікненне новага слова або выразу ў выніку змешвання частак двух розных слоў або выразаў, блізкіх па значэнню ці гучанню, а таксама слова або выраз, якія ўзніклі такім чынам; напр., няправільны выраз «іграць значэнне» — з’яўляецца кантамінацыяй двух выразаў: «іграць ролю» і «мець значэнне».

|| прыметнік: кантамінацыйны.

кантар³ назоўнік | мужчынскі род

1. Пеўчы хору ў каталіцкай царкве.

2. Галоўны спявак у сінагозе.

3. Настаўнік і дырыжор хору, а таксама арганіст у пратэстанцкай царкве.

кантата назоўнік | жаночы род

1. Буйны музычны твор урачыстага або лірыка-эпічнага зместу для салістаў і аркестра, блізкі да араторыі.

2. Верш на міфалагічную тэму, які складаецца з некалькіх частак да якой-н. урачыстасці (спецыяльны тэрмін).

|| прыметнік: кантатны.

кантовы прыметнік

Які мае канты, з кантамі (у 1 знач.).

• К. слуп.

кантон назоўнік | мужчынскі род

Адміністрацыйна-тэрытарыяльная адзінка ў некаторых краінах.

|| прыметнік: кантанальны.

кантора назоўнік | жаночы род

Агульная назва адміністрацыйна-канцылярскіх аддзелаў прадпрыемстваў, а таксама самастойных устаноў, пераважна гаспадарчага, фінансавага характару.

• Паштовая к.
• К. завода.

|| прыметнік: канторскі.

• Канторскія кнігі.

канторка назоўнік | жаночы род

1. Высокі пісьмовы стол з нахіленай дошкай, за якім працуюць, стоячы або седзячы на высокай табурэтцы.

2. Невялікае памяшканне для майстра, кіраўніка цэха і пад.

канторшчык назоўнік | мужчынскі род | устарэлае

Работнік канторы.

|| жаночы род: канторшчыца.

|| прыметнік: канторшчыцкі.

кантрабанда назоўнік | жаночы род

Тайны бяспошлінны правоз або перанос праз дзяржаўную граніцу тавараў, каштоўнасцей і інш., а таксама тавары, перапраўленыя такім спосабам.

• К. наркотыкаў.

|| прыметнік: кантрабандны.

кантрабандыст назоўнік | мужчынскі род

Той, хто займаецца кантрабандай.

|| жаночы род: кантрабандыстка.

|| прыметнік: кантрабандысцкі.

кантрабас назоўнік | мужчынскі род

Струнны смычковы музычны інструмент самага нізкага гучання.

|| прыметнік: кантрабасны і кантрабасовы.

• Кантрабасны смычок.
• Кантрабасовая партыя.

кантракт назоўнік | мужчынскі род

Пісьмовы дагавор, пагадненне.

• Падпісаць к.
• Заключыць к.

|| прыметнік: кантрактны і кантрактавы.

кантрактаваць дзеяслоў | незакончанае трыванне

Заключаць кантракт на атрыманне, выкарыстоўванне каго-, чаго-н.

• К. ураджай.

|| закончанае трыванне: закантрактаваць.

|| назоўнік: кантрактацыя.

кантральта назоўнік | ніякі род | нескланяльнае

1. н. Самы нізкі жаночы голас (у спевах).

2. ж. Спявачка з такім голасам.

|| прыметнік: кантральтавы.

кантраляваць дзеяслоў | незакончанае трыванне

Браць пад кантроль, правяраць.

• К. працоўную дысцыпліну.

|| закончанае трыванне: пракантраляваць.

|| назоўнік: кантраляванне.

кантралёр назоўнік | мужчынскі род

Службовая асоба, якая правярае каго-, што-н.

• Грамадскі к.

|| жаночы род: кантралёрка.

|| прыметнік: кантралёрскі.

кантрамарка назоўнік | жаночы род

Талон, які дае права на бясплатнае наведванне тэатра, кіно і пад.

|| прыметнік: кантрамарачны.

кантрапункт назоўнік | мужчынскі род | спецыяльны тэрмін

У музыцы: мастацтва спалучэння некалькіх самастойных мелодый, галасоў, якія гучаць адначасова, у адно цэлае, а таксама раздзел тэорыі музыкі, прысвечаны вывучэнню такіх спалучэнняў.

|| прыметнік: кантрапунктны і кантрапунктычны.

кантраст назоўнік | мужчынскі род

Рэзка выражаная процілегласць.

|| прыметнік: кантрастны.

кантраставаць дзеяслоў | незакончанае трыванне

Быць кантрастным каму-, чаму-н.; складаць кантраст з кім-, чым-н.

кантрастны прыметнік

1. гл. кантраст.

2. Які складае кантраст, зусім супрацьлеглы.

   • Кантрастныя з’явы.
   • Кантрастныя колеры.

|| назоўнік: кантрастнасць.

кантрацэптывы назоўнік | спецыяльны тэрмін

Процізачаткавыя сродкі.

|| прыметнік: кантрацэптыўны.

• Кантрацэптыўныя сродкі.

кантроль назоўнік | мужчынскі род

1. Праверка, а таксама назіранне з мэтай праверкі.

   • К. за якасцю прадукцыі.
   • Грамадскі к.
   • Дзяржаўны к. (сістэма дзяржаўных органаў праверкі).

2. зборны назоўнік: Асобы, якія займаюцца кантролем, кантралёры.

   • На маршруце працуе к.

|| прыметнік: кантрольны.

• К. пост.
• Кантрольная работа.

кантрыбуцыя назоўнік | жаночы род | спецыяльны тэрмін

Плацяжы, якія накладаюцца дзяржавай-пераможцай на пераможаную дзяржаву.

|| прыметнік: кантрыбуцыйны.