Усе словы

кабыла назоўнік | жаночы род

1. Самка каня.

2. Даўней: лаўка, да якой прывязвалі пры пакаранні розгамі ці бізуном.

|| памяншальная форма: кабылка.

кабылка назоўнік | жаночы род

1. гл. кабыла.

2. Драўляная падстаўка пад струны ў струнных музычных інструментах (скрыпцы, балалайцы).

3. Адна з дзвюх пласцінак з калёсікамі ў кроснах, да якіх падвешваюцца ніты.

кабіна назоўнік | жаночы род

Невялікае памяшканне спецыяльнага прызначэння.

• К. лётчыка.
• К. для тайнага галасавання.

|| памяншальная форма: кабінка.

|| прыметнік: кабінны.

кабінет назоўнік | мужчынскі род

1. Пакой для работы, заняткаў.

   • К. дырэктара.
   • К. вучонага.

2. Памяшканне, абсталяванае для якіх-н. спецыяльных заняткаў.

   • Фізічны к.
   • К. роднай мовы і літаратуры.
   • Рэнтгенаўскі к.

3. У некаторых краінах: урад, які складаецца з міністраў.

   • Сфарміраваць к.
   • К. міністраў.

|| прыметнік: кабінетны.

кабінетчык назоўнік | мужчынскі род | размоўнае | іранічны сэнс

Кіраўнік, які адарваўся ад жывой справы, ад вырашэння практычных спраў.

|| жаночы род: кабінетчыца.

|| прыметнік: кабінетчыцкі.

кава назоўнік | жаночы род

Тое, што і кофе (у 2 знач.).

• Жалудовая к.
• Зварыць каву з малаком.
• Чорная к.

кававарка назоўнік | жаночы род

Тое, што і кафяварка.

|| прыметнік: кававарачны.

кавадла назоўнік | ніякі род

Цяжкая металічная апора асобай формы для ручной коўкі металу.

• Паміж молатам і кавадлам (быць, знаходзіцца; пераноснае значэнне; пра небяспеку, якая пагражае з двух бакоў; кніжнае).

|| памяншальная форма: кавадлачка.

|| прыметнік: кавадлавы.

кавадлачка назоўнік | ніякі род

1. гл. кавадла.

2. У чалавека і млекакормячых адна са слыхавых костачак у сярэднім вуху (спецыяльны тэрмін).

кавал назоўнік | мужчынскі род | размоўнае

Вялікі кавалак чаго-н.

• Адрэзаў лепшы к. скуры.

кавалак назоўнік | мужчынскі род

Тое, што і кусок.

|| памяншальная форма: кавалачак.

|| прыметнік: кавалкавы.

кавалер² назоўнік | мужчынскі род

Асоба, узнагароджаная ордэнам.

• К. ордэна Славы.

кавалергард назоўнік | мужчынскі род

У царскай арміі: ваеннаслужачы асобага палка гвардзейскай цяжкай кавалерыі.

|| прыметнік: кавалергардскі.

кавалерыст назоўнік | мужчынскі род

Ваеннаслужачы кавалерыі.

|| прыметнік: кавалерыйскі.

кавалерыя назоўнік | жаночы род

Конніца, коннае войска.

|| прыметнік: кавалерыйскі.

каваль назоўнік | мужчынскі род

Рабочы, майстар, які займаецца коўкай металу.

• К. свайго шчасця (пераноснае значэнне: той, хто настойлівай працай дамагаецца чаго-н., стварае што-н.).

кавалькада назоўнік | жаночы род

Група коннікаў на прагулцы.

• Цыркавая к.

кавальскі прыметнік

Які мае адносіны да працы каваля, звязаны з апрацоўкай металу каваннем.

• К. цэх.
• К. молат.

каваліха назоўнік | жаночы род | размоўнае

Жонка каваля.

кавамолка назоўнік | жаночы род

Тое, што і кафямолка.

каваны прыметнік

1. Зроблены з металу каваннем.

   • К. меч.

2. Абіты жалезам.

   • Каваная скрыня.

3. З падковамі, падкаваны.

   • К. конь.

4. пераноснае значэнне: Выразны, ясны.

   • Каваныя радкі.

кавардак назоўнік | мужчынскі род | размоўнае

Бязладдзе, сумятня, неразбярыха.

• У пакоі быў поўны к.

каварны прыметнік

Які вызначаецца каварствам, схільны да яго.

• К. чалавек.

|| назоўнік: каварнасць.

каварства назоўнік | ніякі род

Зламыснасць, прыкрытая паказной добразычлівасцю.

каваць дзеяслоў | незакончанае трыванне

1. Ударамі молата надаваць якую-н. форму (распаленаму металу).

   • К. жалеза.
   • Куй жалеза, пакуль гарачае (прыказка).

2. пераноснае значэнне: Актыўна ўдзельнічаць у стварэнні чаго-н. (высокае).

   • К. сваё шчасце.
   • К. перамогу.

3. Падбіваць падковы, акоўваць.

   • К. каня.
   • К. колы.

|| закончанае трыванне: падкаваць.

|| назоўнік: каванне і коўка.

|| прыметнік: ковачны.

• К. інструмент.

каваціна назоўнік | жаночы род

Невялікая оперная арыя, звычайна лірычнага характару, а таксама напеўная інструментальная п’еса.

каверза назоўнік | жаночы род | размоўнае

Інтрыга, падкопы.

• Падстроіць яму каверзу.

каверзны прыметнік | размоўнае

1. Які робіць каверзы, схільны да іх.

   • К. чалавек.

2. Які заключае ў сабе каверзу, заблытаны, складаны.

   • Каверзнае пытанне.

|| назоўнік: каверзнасць.

каверзнік назоўнік | мужчынскі род | размоўнае

Той, хто робіць, чыніць каверзы.

|| жаночы род: каверзніца.

каверзіць дзеяслоў | размоўнае | незакончанае трыванне

Рабіць каверзы каму-н.

каверкаць дзеяслоў | незакончанае трыванне

Няправільна вымаўляць, скажаць, перадаючы.

• К. словы.
• К. тэкст.

|| назоўнік: каверканне.

каверкот назоўнік | мужчынскі род

Шарсцяная або паўшарсцяная тканіна ў нахільны рубчык для верхняга адзення.

|| прыметнік: каверкотавы.

• К. касцюм.

каверна назоўнік | жаночы род | спецыяльны тэрмін

Поласць, якая ўтвараецца ў органах цела ў выніку разбурэння тканкі.

• К. ў лёгкіх.

|| прыметнік: кавернозны.

кавун назоўнік | мужчынскі род

Аднагадовая расліна сямейства гарбузовых з вялікімі салодкімі пладамі, а таксама плод гэтай расліны.

|| прыметнік: кавуновы.

кавыль назоўнік | мужчынскі род

Травяністая стэпавая расліна сямейства злакавых з вузкімі лістамі і кветкамі, сабранымі ў пушыстыя мяцёлачкі.

|| прыметнік: кавыльны.

• К. стэп.

кавяла назоўнік | жаночы род | размоўнае

Самаробны драўляны пратэз для нагі.

кагадзе прыслоўе | абласное

1. Калісьці.

   • К. ён быў валасным пісарам.

2. Зусім нядаўна.

   • Я думаў пра спатканую к. дзяўчыну.

кагал назоўнік | мужчынскі род

1. Яўрэйскае абшчыннае самакіраванне і сама абшчына ў Польшчы ў 16—19 стст.

2. пераноснае значэнне: Шумны натоўп, зборышча (размоўнае).

   • Гэты сход нагадваў бязладны к.

|| прыметнік: кагальны.

кагалам прыслоўе

Усе разам, сумесна.

• Усе кагалам патрабуюць чагосьці.

кагор назоўнік | мужчынскі род

Гатунак чырвонага дысертнага віна.

|| прыметнік: кагорны.

кагорта назоўнік | жаночы род

1. Атрад войск ў Старажытным Рыме, дзесятая частка легіёна.

2. пераноснае значэнне: Група людзей, згуртаваная агульнымі мэтамі, ідэямі (высокае).

   • Непераможная к. аднадумцаў.

кадастр назоўнік | мужчынскі род | спецыяльны тэрмін

Вопіс чаго-н., сістэматызаваны збор звестак аб чым-н.

• К. карысных выкапняў.

|| прыметнік: кадастравы.

кадаўб назоўнік | мужчынскі род

Драўляная пасудзіна, выдзеўбаная з тоўстай калоды.

• Зрабіць к. не так проста.

|| памяншальная форма: кадаўбец.

|| прыметнік: кадаўбны.

кадзь назоўнік | жаночы род

Вялікая драўляная пасудзіна з клёпак, сцягнутых абручамі (выкарыстоўваецца для заквашвання капусты і інш.).

|| памяншальная форма: кадка.

|| прыметнік: кадачны.

|| прыметнік: кадны.

кадзіла назоўнік | ніякі род

Металічная пасудзіна на ланцужках, у якой у час набажэнства курыцца ладан або іншыя пахучыя рэчывы.

• Раздзьмуць к. (таксама пераноснае значэнне: падняць шум вакол якой-н. справы, учынку і пад.).

|| прыметнік: кадзільны.

• К. дым.

кадзіраваць дзеяслоў | закончанае і незакончанае трыванне

Зашыфраваць (зашыфроўваць) пры дапамозе кода.

• К. сакрэтнае паведамленне.

|| закончанае трыванне: закадзіраваць.

|| назоўнік: кадзіраванне.

кадзіць дзеяслоў | незакончанае трыванне

1. Размахваючы кадзілам, абкурваць ладанам.

2. пераноснае значэнне, каму. Без асаблівых падстаў, празмерна хваліць каго-н.

кадмій назоўнік | мужчынскі род

1. Хімічны элемент, серабрыста-белы мяккі метал.

2. Жоўтая фарба, якую вырабляюць з гэтага элемента або сінтэтычна.

|| прыметнік: кадміевы.

кадр назоўнік | мужчынскі род

1. Асобны здымак на кінаабо фотаплёнцы.

   • На плёнцы 36 кадраў.

2. Асобная сцэна або эпізод з кінафільма.

   • На экране кадры з часоў Айчыннай вайны.
   • За кадрам — за межамі непасрэдна адлюстраванага ў дадзеным фільме.

кадравік назоўнік | мужчынскі род | размоўнае

1. Кадравы работнік.

   • Афіцэр-к.

2. Работнік аддзела кадраў.