Усе словы

заляжацца дзеяслоў | закончанае трыванне

1. Праляжаць надта доўга. З. ў пасцелі.

   • Такі тавар доўга не залежыцца.

2. Сапсавацца ад доўгага ляжання.

   • Каўбаса заляжалася.

|| незакончанае трыванне: залежвацца.

залямантаваць дзеяслоў | закончанае трыванне

Пачаць лямантаваць.

• Дзеці залямантавалі пад акном.

заляпаць² дзеяслоў | размоўнае | закончанае трыванне

Пачаць ляпаць.

• З усіх бакоў заляпалі трашчоткі.

заляпіць дзеяслоў | закончанае трыванне

1. гл. ляпіць.

2. што чым. Замазаць, закрыць, заладзіць чым-н. ліпкім, мяккім.

   • З. дзірку глінай.
   • З. разбітую шыбу паперай.
   • З. што чым.
   • Наклейваючы, пакрыць чым-н. паверхню (размоўнае).
   • Усю сцяну заляпілі афішамі.

3. каму і што каму.

   • Нанесці ўдар (размоўнае).
   • З. аплявуху нахабніку.
   • З. у вуха.

|| незакончанае трыванне: залепліваць.

заляцацца дзеяслоў | незакончанае трыванне

Аказваць увагу каму-н., імкнучыся выклікаць прыхільнасць.

• З. да жанчыны.

|| назоўнік: заляцанне.

заляцець дзеяслоў | закончанае трыванне

1. Летучы, апынуцца дзе-н., трапіць куды-н.

   • Самалёт заляцеў за хмару.
   • Птушка заляцела ў акно.

2. У час палёту спыніцца дзе-н.

   • З. на спадарожны аэрадром.

|| незакончанае трыванне: залятаць.

|| назоўнік: залёт.

залячыцца дзеяслоў | размоўнае | закончанае трыванне

Зажыць у выніку лячэння.

• Рана хутка залячылася.

|| незакончанае трыванне: залечвацца.

залячыць дзеяслоў | закончанае трыванне

1. Лечачы, загаіць што-н.

   • З. рану.

2. Няўмелым лячэннем замарыць, змучыць (размоўнае).

|| незакончанае трыванне: залечваць.

залётны² прыметнік

Звязаны з залётамі; які выражае заляцанне.

• Залётныя позіркі.

залётнік назоўнік | мужчынскі род

Ахвотнік заляцацца да жанчын.

|| прыметнік: залётніцкі.

• Залётніцкія паводзіны.

залёты назоўнік

Імкненне выклікаць прыхільнасць жанчыны, заляцанне.

заліваць дзеяслоў | незакончанае трыванне

1. гл. заліць .

2. Ілгаць, расказваць байкі (размоўнае неадабральнае).

   • Не залівай, усё роўна не паверым.

3. Многа, часта піць (размоўнае).

   • Апошні час ён вельмі залівае.

залівісты прыметнік

Гучны, пералівісты, з бесперапыннымі пераходамі з аднаго тону ў другі.

• З. смех.
• З. звон званка.

|| назоўнік: залівістасць.

залізаць дзеяслоў | закончанае трыванне

1. Лізаннем ачысціць.

   • З. рану.

2. Шчыльна і гладка прычасаць (валасы; размоўнае).

|| незакончанае трыванне: залізваць.

залік назоўнік | мужчынскі род

Від праверачных іспытаў (у вышэйшай школе, у спартыўных установах і пад.), а таксама адзнака аб праходжанні такіх іспытаў.

• Здаць з.
• Атрымаць з.

|| прыметнік: заліковы.

• Заліковая кніжка (для адзнак аб здадзеных экзаменах, заліках).

заліхвацкі прыметнік

Удалы, хвацкі.

• З. выгляд.

|| назоўнік: заліхвацкасць.

заліцца² дзеяслоў | закончанае трыванне

Пачаць спяваць або ствараць якія-н. залівістыя гукі (смяяцца, брахаць і пад.) доўга, з пералівамі.

• З. салаўём (пераноснае значэнне: загаварыць красамоўна, з запалам; іранічны сэнс).
• З. смехам.
• Заліцца слязамі (размоўнае) — горка заплакаць.

|| незакончанае трыванне: залівацца.

заліць² дзеяслоў | спецыяльны тэрмін | незакончанае трыванне

Апрацоўваць (шкуры) растворам вапны.

|| назоўнік: заленне.

залічыцца дзеяслоў | афіцыйнае | закончанае трыванне

Паступіць куды-н., уключыцца ў склад каго-, чаго-н.

• З. на службу.

|| незакончанае трыванне: залічвацца.

залічыць дзеяслоў | закончанае трыванне

1. Уключыць у склад каго-, чаго-н., аднесці да якой-н. катэгорыі.

   • З. студэнтам.
   • З. на работу.
   • З. у адстаючыя.

2. Прылічыць каму-н., занесці на чый-н. рахунак.

   • З. на бягучы рахунак дзвесце рублёў.
   • З. у агульны бюджэт.

3. Прыняць што-н. у лік чаго-н.

   • З. пяць рублёў у пагашэнне доўгу.

4. Адобрыць, паставіўшы залік.

   • З. курсавую работу.

|| незакончанае трыванне: залічваць.

|| назоўнік: залічванне.

|| назоўнік: залічэнне.

залішне прыслоўе | размоўнае

Звыш меры, занадта.

залішні прыметнік | размоўнае

Лішні, які перавышае патрэбу, неабходнасць.

• Залішнія клопаты.

заліў назоўнік | мужчынскі род

Водная прастора, якая ўразаецца ў сушу.

• Фінскі з.

|| прыметнік: заліўны.

заліўны прыметнік

1. Які заліваецца вадой у час паводак.

   • З. луг.

2. Вельмі моцны, праліўны (пра дождж).

3. Пра страву: заліты густым наварам.

   • Заліўное парася.
   • Есці заліўное (назоўнік).

замагільны прыметнік | размоўнае

Пра голас: глухі, як з магілы.

замазаць дзеяслоў | закончанае трыванне

1. гл. мазаць.

2. Пакрыць слоем фарбы, мазі.

   • З. надпіс чарнілам.

3. Заляпіць замазкай або чым-н. мяккім, ліпкім.

   • З. дзіркі ў сценах глінай.

4. пераноснае значэнне: Знарок прыкрыць, замаскіраваць (размоўнае).

   • З. недахопы.

|| незакончанае трыванне: замазваць.

|| назоўнік: замазванне і замазка.

замазка назоўнік | жаночы род

1. гл. замазаць.

2. Вязкае рэчыва для замазвання шчылін, трэшчын.

   • Аконная з.

|| прыметнік: замазачны.

замак назоўнік | мужчынскі род

1. Палац і крэпасць феадала.

   • Сярэдневяковы з.

2. Назва некаторых палацаў, турмаў.

|| прыметнік: замкавы.

замала прыслоўе | размоўнае

Малавата, занадта мала.

замалада прыслоўе

У маладым узросце.

• Выйшла замуж з.

замалады прыметнік | размоўнае

Надта малады.

• Ён з. для такой пасады.

замаляваць дзеяслоў | закончанае трыванне

1. Зрабіць малюнак каго-, чаго-н.

   • З. з натуры.

2. Пакрыць фарбай.

   • З. плямы.

|| незакончанае трыванне: замалёўваць.

|| назоўнік: замалёўка і замалёўванне.

замалёўка назоўнік | жаночы род

1. гл. замаляваць.

2. часцей Малюнак, накід з натуры.

   • Замалёўкі з натуры.

замаліць дзеяслоў | устарэлае | закончанае трыванне

Молячы, выпрасіць дараванне за што-н.

• З. грахі.

|| незакончанае трыванне: замольваць.

заманлівы прыметнік

Прывабны, спакуслівы.

• Заманлівая перспектыва.

|| назоўнік: заманлівасць.

заманіць дзеяслоў | закончанае трыванне

1. Прывабліваючы чым-н., прымусіць прыйсці куды-н., апынуцца дзе-н.

   • З. ваўка ў пастку.

2. Прывабіць, зачараваць.

   • Нас там заманіла прырода.

|| незакончанае трыванне: заманьваць.

замаразкі назоўнік

Лёгкі ранішні мароз увосень ці вясной.

• Раннія з.
• З. на глебе.

замаркоціцца дзеяслоў | закончанае трыванне

Стаць маркотным, занудзіцца.

• Замаркоціўся хлопчык.

замарозіць дзеяслоў | закончанае трыванне

1. Падвергнуць дзеянню холаду, даць замерзнуць, застыць.

   • З. рыбу.
   • З. садавіну.

2. Моцна астудзіць (размоўнае).

   • З. віно.

3. Абязболіць які-н. участак цела спецыяльнымі сродкамі (размоўнае).

   • З. зуб.

4. пераноснае значэнне: Пакінуць на ранейшым узроўні або нявыкарыстаным.

   • З. сродкі.
   • З. будаўніцтва.

|| незакончанае трыванне: замарожваць.

|| назоўнік: замарожванне і замарозка.

замарудзіцца дзеяслоў | закончанае трыванне

Стаць больш марудным.

• Рух цягніка замарудзіўся.

|| незакончанае трыванне: замаруджвацца.

замарудзіць дзеяслоў | закончанае трыванне

1. Зрабіць больш павольным, марудным.

   • З. крок.

2. Маруднымі дзеяннямі затрымаць што-н., з’яўленне чаго-н.

   • Надта з. выкананне пастановы.

3. без дапаўнення., з інфінітывам: або з чым. Затрымацца, прыпазніцца.

   • Знаёмы не замарудзіў прынесці кнігу.
   • З. з адказам на пісьмо.

|| незакончанае трыванне: замаруджваць.

замарыцца дзеяслоў | закончанае трыванне

Стаміцца, знясіліцца.

|| незакончанае трыванне: заморвацца.

замасліцца дзеяслоў | закончанае трыванне

1. Запэцкацца маслам, чым-н. тлустым.

2. пераноснае значэнне Пачаць масліцца, заблішчаць.

   • Вочы замасліліся.

|| незакончанае трыванне: замаслівацца.

замасліць дзеяслоў | закончанае трыванне

Запэцкаць маслам, чым-н. тлустым.

• З. кнігу.
• З. вопратку.

|| незакончанае трыванне: замасліваць.

заматацца дзеяслоў | закончанае трыванне

1. Закруціцца, абматацца вакол чаго-н.

   • Пуга заматалася за аглоблю.

2. Стаміцца, знясілець ад клопатаў, работы (размоўнае).

|| незакончанае трыванне: замотвацца.

заматаць² дзеяслоў | размоўнае | закончанае трыванне

Пачаць матаць.

• З. галавой.

замахнуцца дзеяслоў | закончанае трыванне

1. чым на каго і без дапаўнення. Узмахам падняць руку (для нанясення ўдару).

   • З. палкай.

2. пераноснае значэнне, на што. Намерыцца зрабіць што-н. вялікае, складанае, значнае або атрымаць што-н. і зрабіць спробу незаконна захапіць што-н.

   • З. на новую тэму.
   • З. на чужое дабро.

|| незакончанае трыванне: замахвацца.

|| назоўнік: замахванне і замах.

замацавальнік назоўнік | мужчынскі род

Хімічны састаў для замацавання чаго-н. (напр., фотаздымкаў пасля іх праяўлення, фарбы на тканіне і пад.).

замацавацца дзеяслоў | закончанае трыванне

1. Стаць замацаваным.

2. Утрымацца на занятай пазіцыі, арганізаваўшы абарону.

   • Войскі замацаваліся на новых рубяжах.

3. Застацца за кім-, чым-н., зрабіцца прыналежнасцю каго-, чаго-н. (пра назву, мянушку і пад.).

   • Гэта мянушка за ім замацавалася назаўсёды.

|| незакончанае трыванне: замацоўвацца.

|| назоўнік: замацоўванне.

|| назоўнік: замацаванне.

замацаваць дзеяслоў | закончанае трыванне

1. Зрабіць нерухомым, устойлівым (прывязаўшы, прыбіўшы і пад.).

   • З. канат.
   • З. дэталь на станку.

2. пераноснае значэнне: Зрабіць трывалым, устойлівым.

   • З. веды.
   • З. дасягненні.

3. Апрацаваць замацавальнікам (спецыяльны тэрмін).

   • З. фотаздымак.

4. каго-што за кімчым. Забяспечыць чые-н. правы, уладу на каго-, што-н., устанавіць якія-н. абавязкі.

   • З. зямлю за сялянамі.
   • З. за групай кансультанта.

|| незакончанае трыванне: замацоўваць.

|| назоўнік: замацоўванне.

|| назоўнік: замацаванне.

|| прыметнік: замацавальны.