Усе словы

загадны прыметнік

Які выражае загад.

• З. жэст.
• Загадны лад — у граматыцы: форма дзеяслова, якая выражае загад, просьбу, чыю-н. волю.

|| назоўнік: загаднасць.

загадчык назоўнік | мужчынскі род

Той, хто загадвае чым-н.

• З. малочнатаварнай фермы.

|| жаночы род: загадчыца.

|| прыметнік: загадчыцкі.

загазаваны прыметнік | спецыяльны тэрмін

Насычаны, забруджаным шкодным газам (пра паветра).

|| назоўнік: загазаванасць.

загайдацца дзеяслоў | закончанае трыванне

Пачаць гайдацца.

загайдаць² (загойдаць) дзеяслоў | закончанае трыванне

Пачаць гайдаць.

загаловак назоўнік | мужчынскі род

Назва якога-н. твора (літаратурнага, навуковага і пад.) або асобных яго частак.

|| прыметнік: загаловачны і загалоўны.

• Загалоўная літара — вялікая, якая пішацца ў слове на пачатку тэксту, раздзела, абзаца.

загаліць дзеяслоў | размоўнае | закончанае трыванне

Адкрыць якую-н. частку цела, падняўшы край вопраткі.

|| незакончанае трыванне: загольваць.

|| зваротны стан: загаліцца.

|| незакончанае трыванне: загольвацца.

загана назоўнік | жаночы род

1. Недахоп, які вьпслікае асуджэнне, ганебная ўласцівасць.

   • Тавар з заганай.

2. Фізічны недахоп.

   • З. вымаўлення.

заганарыцца дзеяслоў | закончанае трыванне

Пачаць ганарыцца; стаць ганарыстым, фанабэрыстым.

заганны прыметнік

1. Дрэнны, з заганамі.

   • З. стыль работы.

2. Амаральны, непрыстойны.

   • З. ўчынак.

|| назоўнік: заганнасць.

заганяць дзеяслоў | размоўнае | закончанае трыванне

1. Змарыць, давесці да стомы, прымушаючы многа хадзіць, бегаць і пад.

   • З. каня.

2. пераноснае значэнне: Стаміць працай, шматлікімі даручэннямі і пад.

   • Вы ўжо гэтага хлопчыка зусім заганялі.

загар назоўнік | мужчынскі род

Смуглы, цёмны колер, які набывае скура пад уздзеяннем ультрафіялетавых праменяў сонца або штучных крыніц святла.

загарада назоўнік | жаночы род

1. Агароджа з жэрдак, колля і пад.

2. Агароджанае месца ў хляве для жывёлы, стойла.

загараджальны прыметнік

Які служыць загародай ад чаго-н., перашкодай чаму-н.

• З. агонь.
• З. атрад.

загараджальнік назоўнік | мужчынскі род | спецыяльны тэрмін

Судна, якое ставіць мінныя і іншыя загароды.

• Мінны з.

загарадзь назоўнік | жаночы род

Тое, што і загарада.

загарадзіць дзеяслоў | закончанае трыванне

Зрабіць агароджу, плот, абнесці якой-н. перашкодай.

• З. плот.
• З. уваход.
• З. сабой каго-н.

|| незакончанае трыванне: загароджваць.

|| зваротны стан: загарадзіцца.

|| незакончанае трыванне: загароджвацца.

загарадка назоўнік | жаночы род

1. Невысокая перагародка, звычайна ўнутры памяшкання.

2. Месца, адгароджанае плотам.

загарадны прыметнік

Які знаходзіцца або адбываецца, ажыццяўляецца за горадам.

• З. дом творчасці.
• Загарадная экскурсія.

загараць (загарваць) дзеяслоў | незакончанае трыванне

1. гл. загарэць.

2. пераноснае значэнне: Бяздзейнічаць, рабіць вымушаны адпачынак у рабочы час (размоўнае жартаўлівае).

   • Насення не падвезлі, сеяльшчыкі загараюць на полі.

загарнуцца дзеяслоў | закончанае трыванне

Ахінуць, абгарнуць сябе чым-н., закруціцца ў што-н.

• З. ў коўдру.

|| незакончанае трыванне: загортвацца.

загарнуць дзеяслоў | закончанае трыванне

1. Згарнуць у адно месца, загрэбці.

   • З. жар.

2. Прыкрыць зверху (пяском, лісцем і пад.).

   • З. зямлёй.

3. Ахінуць, закруціць у што-н. З. хлеб у сурвэтку.

   • З. дзіця ў коўдру.

4. Закрыць (кнігу, сшытак і пад.).

   • З. канспект.

5. Загнуць, адвярнуць край адзення, тканіны і пад.

   • З. крысо шыняля.

|| незакончанае трыванне: загортваць.

загарода назоўнік | жаночы род

1. Штучная перашкода для руху каго-, чаго-н.

   • Мінныя загароды.
   • Драцяная з.

2. Агароджа, загарадзь.

   • Заехаць за загароду.

загартавацца дзеяслоў | закончанае трыванне

1. Атрымаць большую цвёрдасць шляхам загартоўкі.

   • Сталь загартавалася.

2. пераноснае значэнне: Стаць фізічна і маральна стойкім.

   • Здароўе загартавалася.
   • Армія загартавалася ў баях.

|| незакончанае трыванне: загартоўвацца.

загартаваць дзеяслоў | закончанае трыванне

1. Надаць металічнаму вырабу большую цвёрдасць шляхам награвання і хуткага ахаладжэння.

2. пераноснае значэнне: Зрабіць фізічна і маральна моцным, стойкім, вынослівым.

   • З. здароўе.

|| незакончанае трыванне: загартоўваць.

|| назоўнік: загартоўванне і загартоўка.

|| прыметнік: загартовачны.

загартоўка назоўнік | жаночы род

1. гл. загартаваць.

2. Фізічная або маральная стойкасць, вынослівасць.

   • Чалавек атрымаў добрую загартоўку.

загарэлы прыметнік

Цёмны, смуглы ад загару.

• З. твар.

загарэцца дзеяслоў | закончанае трыванне

1. Пачаць гарэць (у 1, 5, 6 і 7 знач.).

   • У далечыні загарэўся агеньчык.
   • Загарэлася з вышак (пачаўся пажар).
   • З. ідэяй (пераноснае значэнне).
   • Вочы загарэліся ад цікаўнасці (пераноснае значэнне).

2. безасабовая форма, каму з інфінітывам: Вельмі захацецца (размоўнае).

   • Загарэлася яму ісці ў грыбы.

3. пераноснае значэнне: Узнікнуць, пачацца з вялікай сілай.

   • Загарэлася спрэчка.

|| незакончанае трыванне: загарацца.

загарэць дзеяслоў | закончанае трыванне

Набыць загар.

• З. на сонцы.

|| незакончанае трыванне: загараць і загарваць.

загаслы прыметнік

Які перастаў гарэць, свяціць, патухлы.

• Загаслыя галавешкі.
• Загаслыя вочы (пераноснае значэнне: стомленыя).

загасціцца дзеяслоў | размоўнае | закончанае трыванне

Надта доўга прабыць у гасцях.

загатавацца дзеяслоў | закончанае трыванне

Закіпець, зрабіцца кіпячоным, гатовым для ўжывання.

• Чай загатаваўся.

загатаваць² дзеяслоў | закончанае трыванне

Давесці да кіпення, закіпяціць.

• З. ваду.

загатоўка назоўнік | жаночы род

1. гл. загатаваць 1.

2. Паўпрадукт у розных галінах вытворчасці, які патрабуе далейшай апрацоўкі.

|| прыметнік: загатовачны.

загатоўшчык назоўнік | мужчынскі род

1. Тое, што і нарыхтоўшчык (размоўнае).

2. Той; хто робіць загатоўкі (у 2 знач.).

|| жаночы род: загатоўшчыца.

загаіцца дзеяслоў | закончанае трыванне

Зацягнуцца, зарубцавацца, зажыць (пра рану).

• Рана загаілася.

|| незакончанае трыванне: загойвацца.

загаіць дзеяслоў | закончанае трыванне

Залячыць, зажывіць (рану, пашкоджанне на целе).

• З. рану.

|| незакончанае трыванне: загойваць.

загваздка назоўнік | жаночы род

1. Спецыяльны шпень, які ўстаўляецца ў дзірку калёснай восі, каб не спадалі колы, або такое прыстасаванне для замацавання якой-н. дэталі.

2. пераноснае значэнне: Перашкоды, замінка.

   • Дык вось у чым з.

загладзіць дзеяслоў | закончанае трыванне

1. Выраўнаваць, зрабіць гладкім (што-н. няроўнае, змятае).

   • З. валасы рукой.
   • З. зямлю лапатай.

2. пераноснае значэнне: Змякчыць.

   • З. віну.

|| незакончанае трыванне: загладжваць.

загледзецца (заглядзецца) дзеяслоў | закончанае трыванне

Захапіцца, разглядаючы каго-, што-н., любуючыся кім-, чым-н.

|| незакончанае трыванне: заглядацца.

заглухлы прыметнік | размоўнае

1. Які прыціх, перастаў гучаць.

   • З. тупат коней.

2. Закінуты, запусцелы.

   • Заглухлыя кусты сярод бур’яну.

заглушваць дзеяслоў | незакончанае трыванне

Тое, што і глушыць (у 2 знач.).

• З. гукі.

заглынуць дзеяслоў | спецыяльны тэрмін | закончанае трыванне

Пра рыбу: праглынуць.

• Шчупак заглынуў жыўца.

|| незакончанае трыванне: заглытваць.

заглядзенне назоўнік | ніякі род | размоўнае

Пра тое, на што можна заглядзецца, чым можна залюбавацца.

• Цвітуць вішні — адно з.!

заглянуць дзеяслоў | закончанае трыванне

1. Хутка або крадком паглядзець куды-н., глянуць з мэтай даведацца, высветліць што-н.

   • З. у вочы.
   • З. у кнігу.

2. Зайсці куды-н. мімаходам, на кароткі час (размоўнае).

   • З. да сябра.

|| незакончанае трыванне: заглядаць.

загнаць дзеяслоў | закончанае трыванне

1. Гонячы, прымусіць увайсці куды-н., змясціцца дзе-н.

   • З. кароў у хлеў.
   • З. мяч у вароты.

2. Тое, што і забіць 1 (у 4 знач. і размоўнае).

   • З. цвік у сцяну.

3. Замучыць хуткай яздой, гонкай.

   • З. каня.
   • З. звера.

4. Тое, што і прадаць (у 1 знач. і размоўнае).

   • З. боты на рынку.

|| незакончанае трыванне: заганяць.

|| назоўнік: загон.

• Паляванне загонам.

загнаіцца дзеяслоў | закончанае трыванне

Пачаць гнаіцца, пакрыцца гноем.

• Рана загнаілася.
• Вочы загнаіліся.

|| незакончанае трыванне: загнойвацца.

загнаіць дзеяслоў | размоўнае | закончанае трыванне

Даць чаму-н. загнаіцца.

• З. рану.

|| незакончанае трыванне: загнойваць.

загневацца дзеяслоў | размоўнае | закончанае трыванне

Прыйсці ў гнеў, пачаць гневацца.

загнуцца дзеяслоў | закончанае трыванне

1. Сагнуцца, падвярнуцца краем, канцом.

   • Край старонкі загнуўся.

2. Памерці (размоўнае, грубае).

   • Падхапіў запаленне лёгкіх, ледзь не загнуўся.

|| незакончанае трыванне: загібацца і загінацца.