Усе словы

бочка назоўнік | жаночы род

1. Вялікая драўляная або жалезная цыліндрычная пасудзіна з двума плоскімі днішчамі і з выпуклымі бакамі.

   • Дубовая б.
   • Саліць агуркі ў бочцы.

2. Старая руская мера вадкіх і сыпкіх цел, роўная сарака вёдрам (каля 490 літраў).

   • Б. жыта.

3. Фігура вышэйшага пілатажу — поўны абарот самалёта вакол яго падоўжнай восі (спецыяльны тэрмін).

4. іншае:

   • Бяздонная бочка (размоўнае) — 1) невычэрпная крыніца матэрыяльных даброт; 2) пра таго, хто можа многа выпіць спіртнога і не ап’янець (неадабральнае).
   • Бочка з порахам — пра напружаныя адносіны паміж кім-н., якія могуць скончыцца сутычкай, вайной.
   • Як у бочцы селядцоў (размоўнае) — пра мноства людзей у цесным памяшканні.
   • Нясе як з бочкі (размоўнае неадабральнае) — моцна патыхае ад таго, хто выпіў спіртнога.
   • Лыжка дзёгцю ў бочцы мёду (прымаўка; размоўнае неадабральнае) — пра невялікі дадатак, які псуе што-н. вялікае і добрае.

|| памяншальная форма: бочачка.

|| прыметнік: бочачны і бочкавы.

• Бочкавае піва.

боязна прыслоўе | размоўнае

1. выказнік: Страшна.

   • Б. ў лесе аднаму.

2. прыслоўе: Са страхам, баючыся.

   • Жанчыны б. падышлі.

боязь назоўнік | жаночы род

Адчуванне страху, небяспекі.

• Перамагчы б.

боўтацца дзеяслоў | размоўнае | незакончанае трыванне

1. Плюхацца з аднаго боку ў другі (пра вадкасць у пасудзіне).

   • Боўтаецца вада ў біклазе.

2. Рухацца ў вадзе ў розных напрамках.

   • Б. ў рэчцы.

3. Шукаць што-н. у якой-н. вадкасці, страве лыжкай ці чым-н. іншым.

   • Б. лыжкай у місцы.

|| закончанае трыванне: боўтнуцца.

• Бабёр боўтнуўся ў ваду.

|| назоўнік: боўтанне.

боўтаць дзеяслоў | размоўнае | незакончанае трыванне

1. Памешваць, рухаць чым-н. у вадкасці.

   • Б. апалонікам.

2. чым. Рабіць рухі чым-н. звешаным.

   • Б. вяслом.

|| закончанае трыванне: боўтнуць.

|| назоўнік: боўтанне.

бра назоўнік | ніякі род | нескланяльнае

Насценнае асвятляльнае прыстасаванне.

• Выключыць б.

брава выклічнік

Вокліч, які выражае захапленне, пахвалу, адабрэнне.

• Крычаць: «Брава!»

бравада назоўнік | жаночы род

Паказная легкадумная зухаватасць, смеласць.

бравурны прыметнік

Шумны, прыўзняты (пра музыку, спевы).

• Б. марш.

|| назоўнік: бравурнасць.

бравы прыметнік

Мужны з выгляду; удалы, малайцаваты.

• Б. мужчына.

|| назоўнік: бравасць.

бравэрка назоўнік | жаночы род

Армяк, іншы раз падшыты аўчынамі.

бравіраваць дзеяслоў | незакончанае трыванне

Пагарджаць чым-н. дзеля паказной храбрасці; выхваляцца.

• Б. небяспечнасцю.

|| назоўнік: бравіраванне.

брага назоўнік | жаночы род

1. Рошчына з соладу, мукі і бульбы, з якой гоняць спірт, гарэлку.

2. Адыходы пасля такой перагонкі ў выглядзе асадку.

3. Пітво дамашняга вырабу з хмелем і цукрам. Не столькі той брагі, колькі звягі (прымаўка).

|| памяншальная форма: бражка.

|| прыметнік: бражны.

браджэнне назоўнік | ніякі род

1. Працэс распаду арганічных рэчываў пад уплывам мікраарганізмаў.

2. пераноснае значэнне: Хваляванне, узбуджэнне.

   • Б. сярод рабочых.

брадзяга назоўнік | мужчынскі і жаночы род

Тое, што і валацуга.

брадзільны прыметнік

Які мае адносіны да браджэння (у 1 знач.).

• Б. чан.

брадзіць² дзеяслоў | незакончанае трыванне

Знаходзіцца ў стане браджэння (у 1 знач.).

• Сок бродзіць.

браднік назоўнік | мужчынскі род

Рыбалоўная сетка для лоўлі рыбы на мелкаводных месцах.

• Лавіць рыбу брадніком.

бразгат назоўнік | мужчынскі род

Гук, які ўтвараецца пры ўдары металічных прадметаў адзін аб другі або аб што-н. цвёрдае.

• Нарабіць бразгату.

бразгатаць дзеяслоў | размоўнае | незакончанае трыванне

Часта, дробна бразгаць.

• Б. ланцугом.
• Б. ключамі.

|| закончанае трыванне: пабразгатаць.

|| назоўнік: бразгатанне.

бразгацца дзеяслоў | размоўнае | незакончанае трыванне

Стукацца.

• Нехта бразгаецца ў дзверы.

бразгаць дзеяслоў | незакончанае трыванне

Утвараць кароткія звонкія гукі, удараючы чым-н. па металічных, шкляных і інш. прадметах.

• Б. вёдрамі.
• Бразгаць зброяй (кніжнае) — пагражаць вайной.

|| аднакратны дзеяслоў: бразнуць.

|| закончанае трыванне: пабразгаць.

|| назоўнік: бразганне.

бразготка назоўнік | жаночы род | размоўнае

Дзіцячая цацка, якая пры ўзмахванні бразгае, утварае траскучыя гукі.

|| прыметнік: бразготачны.

бразджаць дзеяслоў | незакончанае трыванне

Утвараць дрыготкія гукі.

• Шыбы ў вокнах б.

бразнуцца дзеяслоў | размоўнае | закончанае трыванне

Моцна, з сілай упасці; грымнуцца, грукнуцца.

• Б. аб падлогу.

бразнуць дзеяслоў | закончанае трыванне

1. гл. бразгаць.

2. З сілай кінуць, паваліць, выклікаўшы шум; грымнуць.

   • Б. аб зямлю.

3. пераноснае значэнне: Пазваніць па тэлефоне каму-н (размоўнае).

   • Бразні мне гадзін у дзевяць.

бразь выклічнік | выказнік

Ужыв. ў знач дзеясл. бразнуць, бразнуцца.

• А ён лыжку б. аб стол.

брак назоўнік | мужчынскі род

1. Недабраякасныя тавары: прадметы вытворчасці, якія маюць тую ці іншую загану.

2. Адсутнасць, недахоп чаго-н.

   • Б. паперы.

бракаваны прыметнік

Які мае заганы, недабраякасны.

• Бракаваныя вырабы.

бракаваць дзеяслоў | незакончанае трыванне

1. Прызнаваць што-н недабраякасным, заганным.

   • Б. тавар.

2. безасабовая форма: Быць у недастатковай колькасці; не хапаць.

   • Бракуе ведаў.

|| закончанае трыванне: забракаваць.

|| назоўнік: бракаванне і бракоўка.

|| прыметнік: браковачны.

браканьер назоўнік | мужчынскі род

Той, хто займаецца браканьерствам.

|| прыметнік: браканьёрскі.

браканьерства назоўнік | ніякі род

Паляванне або лоўля рыбы ў недазволеных месцах, у забароненыя тэрміны або забароненымі спосабамі.

• Барацьба з браканьерствам.

бракароб назоўнік | мужчынскі род | зневажальнае

Той, хто дапускае брак у рабоце, нядобрасумленны работнік.

бракаўшчык назоўнік | мужчынскі род

Той, хто займаецца бракоўкай.

|| жаночы род: бракаўшчыца.

бракераж назоўнік | мужчынскі род | спецыяльны тэрмін

Агляд прадметаў (вырабаў) вытворчасці з мэтай выяўлення наяўнасці або адсутнасці браку (у 1 знач.).

бракнуць дзеяслоў | незакончанае трыванне

Павялічвацца ў аб’ёме ад вільгаці, набухаць.

бракоўны прыметнік

Тое, што і бракаваны.

бракёр назоўнік | мужчынскі род

Тое, што і бракаўшчык.

брама назоўнік | жаночы род

Шчыльныя, на дзве палавіны, крытыя зверху вароты, якія закрываюць галоўны ўваход на тэрыторыю горада, завода, двара і інш.

• Заводская б.
• Трыумфальная б.

|| памяншальная форма: брамка.

|| прыметнік: брамны.

брамка назоўнік | жаночы род

1. гл. брама.

2. Праходныя варотцы; веснічкі.

   • Школьная б.

3. Дэталь паляўнічага ружжа (размоўнае).

   • Насадзіць пістон на брамку.

брандмайстар назоўнік | мужчынскі род | устарэлае

Начальнік пажарнай каманды.

|| прыметнік: брандмайстарскі.

брандмаўэр назоўнік | мужчынскі род | спецыяльны тэрмін

Сцяна з незгаральнага матэрыялу, якая раздзяляе сумежныя пабудовы ці часткі адной пабудовы ў проціпажарньк мэтах.

|| прыметнік: брандмаўэрны.

брандспойт назоўнік | мужчынскі род

1. Пераносная ручная пажарная помпа.

2. Наканечнік на пажарным рукаве для накіроўвання струменя вады.

|| прыметнік: брандспойтны.

бранзаваць дзеяслоў | незакончанае трыванне

Пакрываць тонкім слоем бронзы або надаваць чаму-н. выгляд бронзы.

|| закончанае трыванне: набранзаваць.

|| назоўнік: бранзаванне.

бранзавець дзеяслоў | незакончанае трыванне

Свяціцца, зіхацець колерам бронзы.

бранзалет (бранзалетка) назоўнік | мужчынскі і жаночы род | размоўнае

Упрыгожанне ў выглядзе вялікага кольца з металаў, косці і пад., якое носяць на руцэ вышэй кісці.

бранхіт назоўнік | мужчынскі род

Запаленне слізістай абалонкі бронхаў.

• Востры б.
• Хранічны б.

|| прыметнік: бранхітны.

браня назоўнік | жаночы род

1. У старадаўнасці: засцерагальнае металічнае адзенне воіна (панцыр, латы, кальчуга).

2. Стальная абшыўка танка, баявога карабля, бронецягніка.

бранябойны прыметнік

Які прабівае браню.

• Б. снарад.

бранябойшчык назоўнік | мужчынскі род

Стралок, узброены бранябойным ружжом.