Усе словы

абкрывавіць дзеяслоў | закончанае трыванне

Тое, што і акрывавіць.

• А. вопратку.

|| незакончанае трыванне: абкрываўліваць.

абкрыцца дзеяслоў | закончанае трыванне

Тое, што і акрыцца.

• А. хусткай.

|| незакончанае трыванне: абкрывацца.

абкрыць дзеяслоў | закончанае трыванне

Тое, што і акрыць.

• А. плечы хусткай.
• Маладое жыта поле ўсё абкрыла.

|| незакончанае трыванне: абкрываць.

абкрышыцца дзеяслоў | закончанае трыванне

Раскрышыцца па паверхні, па краях.

• Цэгла старога муру абкрышылася.

|| незакончанае трыванне: абкрышвацца.

абкрышыць дзеяслоў | закончанае трыванне

Раскрышыць што-н. з краёў.

• А. хлеб.

|| незакончанае трыванне: абкрышваць.

абкуродымець дзеяслоў | размоўнае | закончанае трыванне

Пакрыцца гарам, сажай, зрабіцца чорным ад дыму.

• А. на пажары.

абкуродыміць дзеяслоў | размоўнае | закончанае трыванне

Пакрыць гарам, сажай што-н.

• А. шкло.

|| незакончанае трыванне: абкуродымліваць.

абкурыцца дзеяслоў | закончанае трыванне

1. Зрабіцца чорным, рудым ад дыму.

   • А. каля вогнішча.

2. Скурыць свой тытунь да рэшты.

   • Абкурыўся дзед, няма чаго закурыць.

абкурыць дзеяслоў | закончанае трыванне

1. Абдаць каго-, што-н. дымам.

   • А. пчол.

2. Зрабіць што-н. чорным, рудым ад дыму.

   • А. пальцы.

3. Скурыць чый-н. тытунь (размоўнае).

4. Зрабіць больш зручным для курэння.

   • А. люльку.

|| незакончанае трыванне: абкурваць.

|| назоўнік: абкурванне.

абкурэць дзеяслоў | закончанае трыванне

Тое, што і абкуродымець.

• Сцены абкурэлі.

абкусаць дзеяслоў | закончанае трыванне

Кусаючы, аб’есці, абгрызці.

• А. яблык.
• А. пазногці.

|| незакончанае трыванне: абкусваць.

|| назоўнік: абкусванне.

абкідаць дзеяслоў | закончанае трыванне

1. Кідаючы, пакрыць каго-, што-н., абсыпаць.

   • А. дрэва зямлёй.

2. каго-што. Пакрыць высыпкай.

   • Губы абкідала (безасабовая форма).

3. Абшыць краі тканіны.

   • А. петлі ў кашулі.

|| незакончанае трыванне: абкідаць і абкідваць.

|| назоўнік: абкіданне і абкідванне.

абкітаваць дзеяслоў | закончанае трыванне

Замазаць кітам шчыліны, пазы.

• А. вокны.

|| незакончанае трыванне: абкітоўваць.

|| назоўнік: абкітоўванне і абкітоўка.

аблава назоўнік | жаночы род

1. Паляванне на звяроў, калі месца, дзе ёсць зверына, акружаецца, ачэпліваецца паляўнічымі і загоншчыкамі.

   • А. на ваўкоў.

2. Акружэнне якога-н. месца з мэтай злавіць каго-н.

   • Фашысты зрабілі аблаву.

|| прыметнік: аблаўны.

аблавуха назоўнік | жаночы род

Зімовая шапка; вушанка.

• Надзеў сваю аблавуху.

аблавухі прыметнік

1. З абвіслымі вушамі.

   • А. сабака.

2. пераноснае значэнне: Нехлямяжы, няспрытны, някемлівы (пра чалавека; размоўнае).

аблагодзіць дзеяслоў | закончанае трыванне

Выхаваць у кім-н. пачуццё лагоднасці, сардэчнасці, незласлівасці.

• А. хлопчыка.

|| незакончанае трыванне: аблагоджваць.

абладзіцца дзеяслоў | закончанае трыванне

Навесці лад у гаспадарцы, адбудавацца, абжыцца.

• А. на новым месцы.

|| незакончанае трыванне: абладжвацца.

абладзіць дзеяслоў | закончанае трыванне

1. Прывесці да ладу, адрамантаваць, паправіць.

   • А. старую хату.

2. Уладзіць, арганізаваць (размоўнае).

   • А. справу.

|| незакончанае трыванне: абладжваць.

|| назоўнік: абладжванне.

аблажны прыметнік

Аблажны дождж — працяглы дождж, у час якога ўсё неба зацягнута хмарамі.

аблажыць дзеяслоў | закончанае трыванне

1. Палажыць што-н. вакол каго-, чаго-н.

   • А. хворага грэлкамі.
   • А. градку дзёрнам.

2. Аздабляючы, умацоўваючы што-н., пакрыць, абліцаваць паверхню.

   • А. печ кафляй.

3. што. Пакрыць суцэльнай масай чаго-н., абвалачы.

   • Хмары аблажылі неба.
   • Язык аблажыла (безасабовая форма: пра налёт на языку пры захворванні).

4. Акружыць (звера на паляванні, які-н. умацаваны пункт войскам).

   • А. мядзведзя.
   • А. крэпасць.

5. Абавязаць да выплаты чаго-н.

   • А. падаткамі.

6. Адвярнуць, апусціць.

   • А. каўнер.

7. Абшыць чым-н.

   • А. аксамітам.

8. Паваліць, абваліць; забіць (размоўнае).

   • А. дрэва.
   • А. кабана.

9. каго-што, чым і без дапаўнення. Груба аблаяць (размоўнае).

   • А. моцным словам.

|| зваротны стан: аблажыцца. || назоўнік: абкладка і аблажэнне.

аблазіць дзеяслоў | размоўнае | закончанае трыванне

Лазячы, шукаючы каго-, што-н., пабыць усюды.

• А. увесь лес.
• А. усе закуткі.

аблакаціцца дзеяслоў | закончанае трыванне

Абаперціся локцем (локцямі) на што-н.

• А. на падаконнік.

|| незакончанае трыванне: аблакочвацца.

абламацца дзеяслоў | закончанае трыванне

1. Ломячыся, аддзяліцца, адваліцца.

   • Галіна дрэва абламалася.

2. Пад уздзеяннем асяроддзя стаць больш культурным (размоўнае).

   • Каля людзей крыху абламаўся.

|| незакончанае трыванне: абломвацца і абломлівацца.

|| назоўнік: аблом, абломванне і абломліванне.

абламаць дзеяслоў | закончанае трыванне

1. Ломячы, аддзяліць частку, кавалак чаго-н.

   • А. сук.
   • А. лёд.

2. Паабломваць усё або многае.

   • А. сухія галінкі.
   • А. бэз.

3. пераноснае значэнне, каго. З цяжкасцю ўгаварыць, пераканаць, а таксама перамагчы ўпартасць і пад. (размоўнае).

   • А. яго і зрабіць паслухмяным.
   • Абламаць рогі каму (размоўнае) — уціхамірыць, утаймаваць, падпарадкаваць каго-н.

|| незакончанае трыванне: абломваць і абломліваць.

|| назоўнік: аблом, абломванне і абломліванне.

аблапошыць дзеяслоў | размоўнае | закончанае трыванне

Ашукаць з карыслівай мэтай, абабраць.

|| незакончанае трыванне: аблапошваць.

абласны прыметнік

1. гл. вобласць.

2. Дыялектны, уласцівы якой-н. мясцовасці.

   • Абласное слова.

аблаташыць дзеяслоў | размоўнае | закончанае трыванне

Хаатычна абабраць, абарваць плады з дрэў, дапускаючы глум.

• А. яблыкі.
• А. сад.

аблахмацець дзеяслоў | размоўнае | закончанае трыванне

Стаць лахматым, абрасці барадой, валасамі.

• А. за лета.

аблашчыць дзеяслоў | закончанае трыванне

1. Ласкава, са спагадай абысціся з кім-н.

   • А. сірату.

2. Лашчачы, зрабіць жывёліну рахманай.

   • А. сабаку.

|| незакончанае трыванне: аблашчваць.

аблвыканком назоўнік | мужчынскі род

Скарачэнне: абласны выканаўчы камітэт Саветаў дэпутатаў.

|| прыметнік: аблвыканкомаўскі.

аблеглы прыметнік

Які аблёг, ушчыльніўся.

• А. грунт.

аблегчаны прыметнік

1. Больш лёгкі па вазе.

   • А. інструмент.

2. Менш складаны па сваёй будове, спосабу выканання.

   • Аблегчаная канструкцыя.

3. Які адчуў палёгку.

   • Аблегчана (прыслоўе) уздыхнуў.

|| назоўнік: аблегчанасць.

аблегчы дзеяслоў | закончанае трыванне

1. што. Пакрыць, абвалачы, ахутаць.

• Хмары аблеглі ўсё неба.

1. што. Шчыльна прылегчы да чаго-н. з усіх бакоў, абхапіць што-н.

   • Сукенка добра аблегла стан.

2. Апусціцца, панікнуць, абвяць.

   • Бульбоўнік аблёг ад гарачыні.

3. Злегчы, захварэць.

   • Аблегла бабуля, не ўстае.

|| незакончанае трыванне: аблягаць.

|| назоўнік: абляганне.

абледзянелы прыметнік

Пакрыты лёдам.

• Абледзянелыя шыбы акна.

|| назоўнік: абледзянеласць.

абледзянець дзеяслоў | закончанае трыванне

Пакрыцца лёдам.

• Самалёт абледзянеў.

|| незакончанае трыванне: абледзеняваць.

|| назоўнік: абледзяненне.

аблезлы прыметнік | размоўнае

1. Такі, у якога вылезлі валасы, поўсць, пер’е.

   • А. кот.

2. З выцвілай фарбай, з абабітым тынкам, палінялы.

   • Аблезлыя сцены.
   • Аблезлая сукенка.

3. Які пачаў мяняць скуру, згарэўшы на сонцы.

   • А. твар.

|| назоўнік: аблезласць.

аблезці дзеяслоў | размоўнае | закончанае трыванне

1. Страціць валасы, поўсць, пер’е або выпасці, вылезці (пра валасы, поўсць, пер’е).

   • Кот аблез.

2. Страціць першапачатковую афарбоўку, выліняць, выцвісці або злезці, адваліцца ад паверхні чаго-н.

   • Сукенка аблезла.
   • Фарба аблезла.

3. Змяніць скуру, згарэўшы на сонцы.

   • За лета ўвесь твар аблез.

|| незакончанае трыванне: аблазіць.

аблетаваць дзеяслоў | закончанае трыванне

1. Астацца з зімы на лета.

   • Сена ў стозе аблетавала.

2. Праляжаўшы лета, высахнуць (пра дровы і пад.).

аблетак назоўнік | мужчынскі род | абласное

Маладая жывёліна, якая пералетавала.

• Воўк аблетак.
• На аблетак (размоўнае) — каб аблетавала, праляжала лета (звычайна пра дровы).

аблетнік назоўнік | мужчынскі род | зборны назоўнік | абласное

Дровы, якія аблетавалі, падсохлі за лета.

• А. зімой добра гарыць.

аблога назоўнік | жаночы род

1. Даўно не аранае поле, пакрытае травою, дзірваном.

   • Узараць аблогу.

2. Акружэнне войскамі ўмацаванага пункта з мэтай яго захопу.

   • Зняць аблогу.

3. Акружэнне лесу з мэтай правядзення аблавы на звера.

   • А. мядзведзя.

|| прыметнік: аблогавы і абложны.

• Абложныя землі.

абложны прыметнік

1. гл. аблога (у 1 знач.).

2. Які пакрывае ўсё неба, зацяжны.

   • Абложная хмара.
   • А. дождж.

аблом назоўнік | мужчынскі род

1. гл. абламаць, -цца.

2. Месца, дзе што-н. абламалася.

   • Па лініі аблому.

абломак назоўнік | мужчынскі род

1. Абламаны, адбіты кавалак чаго-н.

   • А. граніту.
   • А. цаглянай сцяны.

2. пераноснае значэнне: Тое, што засталося з ранейшых часоў, мінулага перыяду.

   • Абломкі старога свету.

|| прыметнік: абломачны.

• Абломачныя горныя пароды (пароды, якія складаюцца з абломкаў больш старажытных горных парод).

абломаўшчына назоўнік | жаночы род

Бязволле, лянота, бяздзейнасць як сацыяльная з’ява [ад імя І.Абломава, героя аднайменнага рамана рускага пісьменніка І.А.Ганчарова].

аблудны прыметнік | абласное

1. Які апусціўся, збіўся з правільнай жыццёвай дарогі.

   • А. чалавек.

2. Ілжывы, няправільны, памылковы.

   • А. шлях.

|| назоўнік: аблуднасць.

аблытаць дзеяслоў | закончанае трыванне

1. Абматаць, апавіць, абвязаць чым-н.

   • А. дротам.

2. пераноснае значэнне: Падпарадкаваць сабе.

   • А. павуцінай даўгоў.

3. пераноснае значэнне: Прывабіць, прылашчыць.

   • А. чарамі.

|| незакончанае трыванне: аблытваць.

аблюбаваць дзеяслоў | закончанае трыванне

Выбраць сабе каго-, што-н. па густу.

• А. месца для адпачынку.

|| незакончанае трыванне: аблюбоўваць.

аблягчыцца дзеяслоў | закончанае трыванне

1. Стаць больш лёгкім, простым.

2. Вызваліцца ад цяжару (маральнага, фізічнага).

   • Душа аблягчылася.

3. Спаражніць сабе кішэчнік, страўнік (размоўнае).

|| незакончанае трыванне: аблягчацца.