Усе словы

даверны прыметнік

1. Які выказвае поўны давер каму-, чаму-н.

   • Д. тон.
   • Д. дакумент.

2. Які не падлягае паведамленню, сакрэтны.

   • Давернае пісьмо.

|| назоўнік: давернасць.

давернік назоўнік | мужчынскі род | спецыяльны тэрмін

Асоба, якая выдала каму-н. даверанасць ад свайго імя.

|| жаночы род: даверніца.

|| прыметнік: даверніцкі.

даверху прыслоўе

Да самых верхніх краёў.

• Наліць у бочку вады д.

Знізу даверху —

1. у любым месцы;
2. ад ніжэйшых інстанцый да вышэйшых.

даверыцца дзеяслоў | закончанае трыванне

Паверыць каму-, чаму-н., паспадзявацца на каш-, што-н.

• Яму можна д., чалавек сумленны.

давер’е назоўнік | ніякі род

Упэўненасць у чыёй-н. добрасумленнасці, шчырасці, у правільнасці чаго-н. і заснаваныя на гэтым адносіны да каго-, чаго-н.

• Лічбы не выклікаюць давер’я.
• Заслужыць д. народа.

давесці² дзеяслоў | закончанае трыванне

Пацвердзіць правільнасць чаго-н. фактамі, довадамі.

• Д. тэарэму.

|| незакончанае трыванне: даводзіць.

давесціся дзеяслоў | безасабовая форма | закончанае трыванне

Здарыцца, прыйсціся.

• Давялося папрацаваць сакратаром сельсавета.

|| незакончанае трыванне: даводзіцца.

давеяць дзеяслоў | закончанае трыванне

Закончыць веянне чаго-н.

• Д. ячмень.

даводачны прыметнік | спецыяльны тэрмін

Прызначаны для даводкі.

• Д. станок.

даводзіцца дзеяслоў | незакончанае трыванне

1. гл. давесціся.

2. каму кім. Быць у роднасных адносінах з кім-н.

   • Ён даводзіцца мне дзядзькам.

даводка назоўнік | жаночы род

Наданне вырабу дакладных памераў шляхам механічнай падгонкі, шліфоўкі.

• Д. дэталей.

даволі прыслоўе

1. (у спалучэнні з прым. або прыслоўе). У значнай ступені, у вялікай колькасці.

   • Прыйшлося дабірацца д. доўга.

2. безасабовая форма: у знач. выказніка: Дастаткова, колькі трэба.

   • У калгасе ўсяго д.

3. безасабовая форма: з інфінітывам: або з Р. Хопіць, досыць, пара спыніць.

   • Д. слоў, справа патрэбна!

даволі-такі прыслоўе

Да некаторай ступені, у пэўным сэнсе.

• Спектакль пакінуў д. сумнае ўражанне.

давучыцца дзеяслоў | закончанае трыванне

1. Завяршыць сваю адукацыю, закончыць навучанне чаму-н.

   • Вайна не дазволіла д.

2. да чаго. Правучыцца да якога-н. тэрміну.

   • Д. да восьмага класа.

3. да чаго. Працяглай вучобай давесці сябе да якіх-н. непрыемных вынікаў (размоўнае).

   • Давучыцца да прытуплення зроку.

|| незакончанае трыванне: давучвацца.

давучыць дзеяслоў | закончанае трыванне

1. Давесці навучанне каго-н. да канца.

   • Д. сына.
   • Д. урок.

2. Вывучыць што-н. поўнасцю або да якой-н. мяжы.

   • Д. табліцу множання.
   • Д. паэму да другога раздзела.

|| незакончанае трыванне: давучваць.

давыбары назоўнік

Дадатковыя выбары на вызваленыя, вакантный месцы.

• Д. дэпутатаў у Вярхоўны Савет.

давыбраць дзеяслоў | закончанае трыванне

Дадаткова выбраць каго-н. куды-н.

• Д. дэпутата.

|| незакончанае трыванне: давыбіраць.

давязаць дзеяслоў | закончанае трыванне

Закончыць вязанне чаго-н.

• Д. шкарпэткі.
• Д. снапы.

|| незакончанае трыванне: давязваць.

давяраць дзеяслоў | незакончанае трыванне

1. гл. даверыць.

2. Выказваць пачуццё даверу.

   • Ён мне давярае ва ўсім.

давяршыць дзеяслоў | закончанае трыванне

Давесці да канца, скончыць.

• Д. начатую справу.

|| незакончанае трыванне: давяршаць.

|| назоўнік: давяршэнне.

давідна прыслоўе

Да світання, пакуль не развіднее.

• Гарох змалацілі яшчэ д.

давільны прыметнік | спецыяльны тэрмін

Прызначаны для выціскання соку з ягад, садавіны.

• Д. прэс.

давіцца дзеяслоў | незакончанае трыванне

Адчуваць цяжкасць пры глытанні.

• Д. косткай.

|| закончанае трыванне: удавіцца і падавіцца.

давіць дзеяслоў | закончанае трыванне

Закончыць віццё чаго-н.

• Д. вяроўку.

|| незакончанае трыванне: давіваць.

дагабляваць дзеяслоў | закончанае трыванне

1. Скончыць габляваць.

   • Д. дошкі.

2. Давесці габляванне да якой-н. мяжы.

   • Д. бэльку да сярэдзіны.

дагаварыцца дзеяслоў | закончанае трыванне

1. Прыйсці да згоды шляхам перагавораў.

   • Д. аб ліквідацыі ракет сярэдняй далёкасці.

2. У размове, разважаннях дайсці да якой-н. крайнасці.

   • Дагаварыліся да таго, што пачалі лаяцца.

дагаварыць дзеяслоў | закончанае трыванне

Скончыць гаварыць; давесці да канца начатую прамову, выказаць сваю думку да канца.

• Дакладчыка перапынілі, не далі д.

|| незакончанае трыванне: дагаворваць.

дагавор назоўнік | мужчынскі род

1. Вусная або пісьмовая дамоўленасць аб узаемных абавязацельствах.

   • Д. на пастаўку лесу.

2. Дакумент, у якім зафіксаваны ўмовы аб узаемных абавязацельствах.

   • Мірны д.

|| прыметнік: дагаворны.

• На дагаворных начатках.

дагаворнік назоўнік | мужчынскі род | размоўнае

Работнік, які працуе па дагавору.

|| жаночы род: дагаворніца.

|| прыметнік: дагаворніцкі.

дагадзіць дзеяслоў | закончанае трыванне

Задаволіць кагон., зрабіўшы яму што-н. прыемнае; улагодзіць.

• Д. гасцям.

дагала прыслоўе

1. Да голага цела.

   • Распрануйца д.

2. Не пакідаючы валасоў.

   • Абстрыгся д.

дагандлявацца дзеяслоў | размоўнае | закончанае трыванне

Займаючыся гандлем, разарыцца, згалець.

• Д. да торбы.

дагарадзіць дзеяслоў | закончанае трыванне

Закончыць абгароджваць.

• Д. плот.

|| незакончанае трыванне: дагароджваць.

дагартавацца дзеяслоў | закончанае трыванне

Дасягнуць патрэбнага гарту.

• Сталь дагартавалася.

|| незакончанае трыванне: дагартоўвацца.

дагартаваць дзеяслоў | закончанае трыванне

Давесці да патрэбнага гарту.

• Д. серп.

|| незакончанае трыванне: дагартоўваць.

|| назоўнік: дагартоўка і дагартоўванне.

дагары прыслоўе

На спіне, на спіну.

• Ляжыць д.
• Як ні ары, абы чорным д. (з народнай творчасці).

Дагары нагамі — на спіну, нагамі ўгору (паваліцца).

дагарэць дзеяслоў | закончанае трыванне

1. Згарэць да канца, да якой-н. мяжы.

   • Дровы дагарэлі.
   • Свечка дагарэла.

2. пераноснае значэнне: Перастаць свяціцца, патухнуць.

   • Зара дагарэла.

|| незакончанае трыванне: дагарваць.

дагаспадарыцца дзеяслоў | размоўнае | іранічны сэнс | закончанае трыванне

Давесці гаспадарку да заняпаду.

дагестанцы назоўнік | мужчынскі род

Насельніцтва Рэспублікі Дагестан, якая ўваходзіць у склад Расійскай Федэрацыі.

|| жаночы род: дагестанка.

|| прыметнік: дагестанскі.

дагледзець дзеяслоў | закончанае трыванне

Паклапаціцца аб кім-, чым-н., акружыць увагай, стварыць добры догляд.

• Д. хворага.
• Д. дзяцей.

|| незакончанае трыванне: даглядаць.

даглядзець дзеяслоў | закончанае трыванне

Скончыць прагляд чаго-н.

• Д. кінафільм.

|| незакончанае трыванне: дагледжваць.

даглядчык назоўнік | мужчынскі род

1. Той, хто даглядае каго-, што-н., наглядае за кім-, чым-н.

   • Д. коней.

2. Службовая асоба ў таможне, якая даглядае дарожныя рэчы, грузы на граніцы.

   • Таможны д.

|| жаночы род: даглядчыца.

|| прыметнік: дагладчыцкі.

дагматызм назоўнік | мужчынскі род

Некрытычнае мысленне, якое апіраецца да догмы.

|| прыметнік: дагматычны.

дагматык назоўнік | мужчынскі род

Чалавек, які мысліць догмамі, схільны да дагматызму.

дагматычны прыметнік

1. гл. дагматызм.

2. Заснаваны на палажэннях, якія прымаюцца як бясспрэчныя, як догмы.

   • Дагматычныя разважанні.

3. Катэгарычны, бяздоказны, які не дапускае пярэчанняў.

   • Д. тон.

|| назоўнік: дагматычнасць.

дагнаць дзеяслоў | закончанае трыванне

1. Параўняцца з тым, хто рухаецца і знаходзіцца наперадзе, нагнаць.

   • Д. уцекача.
   • Д. перадавікоў (пераноснае значэнне).

2. каго-што да каго-чаго. Гонячы, прымусіць лайсці куды-н., да якога-н. месца.

   • Д. кароў да лесу.
   • Д. баразну да канца.

3. што да наго. Дасягнуць якіх-н. паказчыкаў.

   • Д. выпрацоўку да дзвюх норм за змену.

4. Падагнаць, наладзіць як трэба.

   • Д. касу.

5. што да чаго. Увагнаць што-н. да канца.

   • Д. цвік да самай плешкі.

|| незакончанае трыванне: даганяць.

|| назоўнік: дагонка.

дагодлівы прыметнік

Празмерна паслужлівы, ліслівы.

• Д. чалавек.
• Д. тон.

|| назоўнік: дагодлівасць.

дагрузіць дзеяслоў | закончанае трыванне

1. Скончыць пагрузку чаго-н.

   • Д. вагон.

2. чаго. Дадаць грузу да поўнай нагрузкі.

   • Д. бульбу ў вагон.

3. Даручыць хаму-н. дадатковую грамадскую нагрузку (размоўнае).

|| незакончанае трыванне: дагружаць.

|| назоўнік: дагрузка.

дагукацца дзеяслоў | размоўнае | закончанае і незакончанае трыванне

Клічучы каго-н., прымусіць адгукнуцца або прыйсці.

• У лесе цяжка д.

дагуляцца дзеяслоў | размоўнае | закончанае трыванне

Легкадумнымі, неасцярожнымі паводзінамі давесці сябе да непрыемнасцей.

• Дзеці дагуляліся з агнём да таго, што хату спалілі.

|| незакончанае трыванне: дагульвацца.