Усе словы

вытвараць дзеяслоў | размоўнае | незакончанае трыванне

Вырабляць, тварыць, вытвараць.

• В. розныя штукі.

|| закончанае трыванне: вытварыць.

вытворны прыметнік

Утвораны ад іншага.

• Вытворная велічыня.
• Вытворнае слова (слова, утворанае ад іншага слова).

вытворнік назоўнік | мужчынскі род

Самец, пакінуты для разводу патомства.

• Жарабец-в.

вытворца назоўнік | мужчынскі род

Той, хто вырабляе, стварае матэрыяльныя каштоўнасці.

• Вытворцы промысловых тавараў.
• Завод-в.

вытворчасць назоўнік | жаночы род

1. Грамадскі працэс стварэння матэрыяльных даброт, які ахоплівае як прадукцыйныя сілы грамадства, так і вытворчыя адносіны людзей.

   • Таварная в.

2. Выраб, выпрацоўка, стварэнне якой-н. прадукцыі.

   • В. сталі.
   • Фабрычная в.

3. Галіна, від народнай гаспадаркі.

   • Прамысловая, сельскагаспадарчая в.

4. Праца па непасрэднаму вырабу прадукцыі.

   • Працаваць на вытворчасці.
   • Вучыцца без адрыву ад вытворчасці.
   • Сродкі вытворчасці — сукупнасць прадметаў і сродкаў працы: зямля, лясы, воды, нетры, сыравіна, прылады вытворчасці, вытворчыя будынкі, сродкі зносін і сувязі і пад.

|| прыметнік: вытворчы.

• В. план.
• В. працэс.
• Вытворчая брыгада.

выткаць дзеяслоў | закончанае трыванне

Саткаць, зрабіць тканнем.

• В. палатно, узор.

|| незакончанае трыванне: вытыкаць.

вытлумачальны прыметнік | кніжнае

Даступны для разумення.

вытлумачыць дзеяслоў | закончанае трыванне

Даступна растлумачыць, даць тлумачэнне чаму-н.

• Чым в. яго адсутнасць?

|| незакончанае трыванне: вытлумачваць.

|| назоўнік: вытлумачэнне.

выток назоўнік | мужчынскі род

1. Месца, адкуль выцякае рака, ручай.

   • Ад вытоку да вусця.

2. пераноснае значэнне, чаго. Пачатак, першакрыніца чаго-н.

   • Вытокі культуры.

вытраўляць дзеяслоў | незакончанае трыванне

1. гл. вытравіць.

2. Тое, што і травіць.

вытрусіць дзеяслоў | размоўнае | закончанае трыванне

Трусячы, выкінуць, вытрасці.

• В. попел з люлькі.

|| незакончанае трыванне: вытрушваць.

вытрываць дзеяслоў | закончанае трыванне

1. Цярпліва перанесці (боль, пакуты і пад.), выцерпець.

2. без дапаўнення. Праявіць вытрымку, сцярпець.

   • Не в. і ўмяшацца ў размову.

вытрыманы прыметнік

1. Строга паслядоўны, устойлівы.

   • В. стыль дэкарацый.

2. Які ўмее валодаць сабой.

   • В. чалавек.

|| назоўнік: вытрыманасць.

вытрымаць дзеяслоў | закончанае трыванне

1. Устаяць, стойка перанесці, не паддаўшыся ўздзеянню цяжару, ціску і пад.

   • Плаціна вытрымала напор паводкі.
   • В. асаду.

2. Падвяргаючыся праверцы, аказацца годным.

   • В. прыёмныя экзамены.

3. пераноснае значэнне: Праявіць цвёрдасць, не ўступіць.

   • В. свае слова да канца (не адступіць ад сказанага).

4. Пратрымаць дзе-н. на працягу якога-н. часу.

   • В. хворага дома.

5. Доўгім захоўваннем давесці да высокай якасці.

   • В. віно.

6. Пра тыражы кніг, спектакле ажыццявіцца, адбыцца ў якой-н. колькасці.

   • Падручнік вытрымаў многа выданняў.
   • П’еса вытрымала некалькі пастановак.

|| незакончанае трыванне: вытрымліваць.

• Не вытрымлівае ніякай крытыкі (пераноснае значэнне: нікуды не варта).

вытрымка² назоўнік | жаночы род

Цытата, выпіска.

• В. з доклада.

вытыркнуцца дзеяслоў | размоўнае | закончанае трыванне

Высунуцца, паказацца адкуль-н. знутры.

• В. з акопа.

|| незакончанае трыванне: вытыркацца.

вытыркнуць дзеяслоў | размоўнае | закончанае трыванне

Выставіць, высунуць за межы чаго-н.

• Утварыць выступ.
• Паплавок вытыркнуў з воды.

|| незакончанае трыванне: вытыркаць.

выхавальнік назоўнік | мужчынскі род

Той, хто выхоўвае або выхаваў каго-н.

• Школьны в.

|| жаночы род: выхавальніца.

|| прыметнік: выхавальніцкі.

выхаванец назоўнік | мужчынскі род

Той, хто выхоўваецца ці навучаецца дзе-н.

• В. Беларускага універсітэта.
• В. сувораўскага вучылішча.

|| жаночы род: выхаванка.

выхаванне назоўнік | ніякі род

1. гл. выхаваць.

2. Навыкі паводзін, прывітыя сям’ёй, школай, асяродцзем, якія праяўляюцца ў грамадскім і асабістым жыцці.

   • Добрае в.

выхаваны прыметнік

Які выдзяляецца добрым выхаваннем, умее добра паводзіць сябе.

• Выхаваныя дзеці.
• В. чалавек.

|| назоўнік: выхаванасць.

выхавацель назоўнік | мужчынскі род

Тое, што і выхавальнік.

|| жаночы род: выхавацелька.

выхаваць дзеяслоў | закончанае трыванне

1. кого (што). Вырасціць, даўшы адукацыю, навучыўшы паводзіць сябе.

   • В. дзяцей.
   • В. кадры інтэлігенцыі.

2. Шляхам сістэматычнага ўздзеяння, уплыву сфарміраваць чый-н. характар.

   • В. мужнага барацьбіта.

3. што ў кім. Прывіць што-н. каму-н., усяліць што-н. у каго-н.

   • В. у дзецях любоў да радзімы.

|| незакончанае трыванне: выхоўваць.

|| назоўнік: выхаванне.

• В. дзяцей.
• В. волі.
• Узяць на в.

|| прыметнік: выхаваўчы.

• Выхаваўчая работа.
• В. працэс.
• В. сродак.

выхад назоўнік | мужчынскі род

1. гл. выйсці.

2. З’яўленне на сцэне дзеючай асобы.

3. Месца, праз якое выходзяць.

   • Нара мае два выходы.
   • Запасны в.

4. пераноснае значэнне: Спосаб выйсця з якога-н. становішча.

5. Колькасць вырабленага прадукгу (спецыяльны тэрмін).

   • В. круп першым гатункам.

|| прыметнік: выхадны.

• Выхадная роля (нязначная, другарадная роля ў тэатральным прадстаўленні).
• В. продукт.

выхадзец назоўнік | мужчынскі род

1. Прышэлец, перасяленец з іншай краіны.

   • В. з Іспаніі.

2. Той, хто перайшоў з аднаго сацыяльнага асяроддзя ў другое.

   • В. з сялян.

выхадзіць² дзеяслоў | размоўнае | закончанае трыванне

Клопатамі дапамагчы выгадаваць, выспець, выздаравець.

• В. раненага.
• В. малады сад.

|| незакончанае трыванне: выходжваць.

выхадка назоўнік | жаночы род

Учынак, які парушае агульныя нормы паводзін.

• Непрыстойная в.

выхадны прыметнік

1. гл. выйсці і выхад.

2. Які надзяваецца не для працы, святочны, парадны.

   • В. касцюм.

3. Які выдаецца пры звальненні з работы.

   • Выхадная дапамога.

4. выхадны, -ога, м., выхадная, -ой, ж., -ыя, -ых. Той, хто выкарыстоўвае свой выхадны дзень (размоўнае).

   • Ён сёння в.

5. Тое, што і выхадны дзень (размоўнае).

   • Паедзем у в. па грыбы.
   • Выхадны дзень — дзень адпачынку, дзень, вольны ад работы.

выхапіць дзеяслоў | закончанае трыванне

Схапіўшы, вырваць, выняць.

• В. пакет з рук.
• В. шаблю з ножнаў.

|| незакончанае трыванне: выхопліваць.

выхваляка назоўнік | мужчынскі і жаночы род | размоўнае

Той, тая, хто любіць выхваляцца, хвалько.

выхвалянне назоўнік | ніякі род

1. гл. выхвалядца.

2. Саманадзейная хвальба, самахвальства.

выхваляцца дзеяслоў | размоўнае | незакончанае трыванне

Расхвальваць самога сябе, хваліцца.

выхлап назоўнік | мужчынскі род | спецыяльны тэрмін

Выхад адпрацаваных газаў з цылікдра рухавіка ўнутранага згарання праз выхлапную грубу.

|| прыметнік: выхлапны.

• В. газ.
• В. клапан.

выходны прыметнік | афіцыйнае

Пра карэспандэнцыю: адпраўлены з установн; процілегласць уваходны.

• Выходная пошта.

выцадзіць дзеяслоў | закончанае трыванне

Цэдзячы, выліць.

• В. піва з бочкі.

|| незакончанае трыванне: выцэджваць.

выцверазіць дзеяслоў | закончанае трыванне

Зрабіць цвярозым.

|| незакончанае трыванне: выцверажаць і выцвярэжваць.

|| зваротны стан: выцверазіцца.

|| незакончанае трыванне: выцверажацца і выцвярэжвацца.

|| назоўнік: выцверажэнне.

выцвярэзнік назоўнік | мужчынскі род

Спецыяльны пункт для выцверажэння.

• П’яны трапіў у в.

выцвілы прыметнік

Які стараціў першапачатковы колер, вылінялы.

• В. пінжак.

выцвісці дзеяслоў | закончанае трыванне

Пазбавіцца яркасці афарбоўкі (ад часу, сонца і пад.).

|| незакончанае трыванне: выцвітаць.

выцерпець дзеяслоў | закончанае трыванне

Цярпліва перанесці (боль, пакуты і пад.).

выцерушыць дзеяслоў | размоўнае | закончанае трыванне

Трасучы, высыпаць (што-н. дробнае, сыпкае).

• В. зерне з коласа.

|| незакончанае трыванне: выцярушваць.

выцерці дзеяслоў | закончанае трыванне

1. Вьшіраючы, зрабіць сухім, чыстым.

   • В. стол.
   • В. пот з ілба.

2. Вынасіць, вышмуляць.

   • В. локці ў касцюме.

|| незакончанае трыванне: выціраць.

|| зваротны стан: выцерціся.

|| незакончанае трыванне: выцірацца.

выцерціся дзеяслоў | закончанае трыванне

1. гл. выцерці.

2. Вынасіцца, знасіцца ад трэння.

   • Паліто выцерлася.

|| незакончанае трыванне: выцірацца.

выцесніць дзеяслоў | закончанае трыванне

Замяніць сабой, вывеўшы з ужытку што-н.

• Тэхніка выцесніла ручную працу.

|| незакончанае трыванне: выцясняць.

выцечы дзеяслоў | закончанае трыванне

Выліцца праз якую-н. адтуліну.

• Вада выцекла з бочкі.

|| незакончанае трыванне: выцякаць.

выццё назоўнік | ніякі род

1. гл. выць.

2. Працяжны крык некаторых жывёл (ваўка, сабакі і інш.).

   • Чулася в. сабакі.

выць дзеяслоў | незакончанае трыванне

Працяжна і тужліва скуголіць; утвараць гукі, падобныя на выццё.

• Воўк вые.
• Вые вецер.
• В. ад болю (пераноснае значэнне: плакаць уголас; грубае).

|| назоўнік: выццё.

выцягаць дзеяслоў | закончанае трыванне

1. Выцягнуць у некалькі прыёмаў.

   • В. бярвенне з вады.

2. Пакрасці (размоўнае).

выцягвацца дзеяслоў | незакончанае трыванне

1. гл. выцягнуцца.

2. Везці, цягнуць з вялікім напружаннем.

   • Конь аж выцягваўся ў аглоблях.

выцягнуцца дзеяслоў | закончанае трыванне

1. Выпасці з чаго-н. ад штуршка, неасцярожнага руху, вышмаргнуцца.

   • Выцягнулася нітка з іголкі.

2. Зрабіцца даўжэйшым, падоўжыцца.

   • Агонь еыцягнуўся доўгай паласой.

3. Размясціцца на вялікай адлегласці ў адну лінію.

   • Вёска выцягнулася ўздоўж ракі.

4. Вырасці, стаць высокім.

   • Хлопчык за лета выцягнуўся.

5. Легчы, расцягнуўшыся, выпрастаўшыся.

   • В. на канапе.

6. Стаць прама, выпраміцца.

   • В. перад камандзірам.

|| незакончанае трыванне: выцягвацца.