Усе словы

валакуша назоўнік | жаночы род

1. Прымітыўнае прыстасаванне ў выглядзе дзвюх змацаваных папярочкамі жардзін для перавозкі грузаў канём.

   • Вывезці сена з лесу на волокушах.

2. Агульная назва сельскагаспадарчых прылад для зірабання сена, саломы, выраўноўвання паверхні раллі і сенажаці.

валакіта назоўнік | жаночы род

Бюракратычная зацяжка пры вырашэнні якой-н. справы.

|| прыметнік: валакітны.

• Валакітная справа.

валакітчык назоўнік | мужчынскі род | размоўнае

Той, хто стварае валакіту.

|| жаночы род: валакітчыца.

валан назоўнік | мужчынскі род

1. Прышыўная палоска лёгкай тканіны або карунак у выглядзе фальбоны ці брыжоў на сукенцы.

2. Лёгкі мячык з пер’ем або шырокім хвалістым абадком для гульні ў бадмінтон.

|| прыметнік: валанны.

валапюк назоўнік | мужчынскі род

1. Адна з першых штучных моў, створаная ў Германіі ў 1879 годзе І.М.Шлейерам; яе меркавалі выкарыстаць у якасці адзінай сусветнай мовы.

2. пераноснае значэнне: Набор незразумелых слоў; тарабаршчына.

валасаты прыметнік

Пакрыты, аброслы валасамі.

• Валасатыя рукі.

|| назоўнік: валасатасць.

валасень назоўнік | мужчынскі род

1. Паразітычны вадзяны чарвяк, падобны на волас.

2. Хвароба скуры ног у чалавека і жывёлы ў выглядзе язваў.

валасня назоўнік | жаночы род | размоўнае | зборны назоўнік | пагардлівае

Калматыя пасмы валасоў чалавека або шэрсці жывёлы.

• Зарасці валаснёй.

валасок назоўнік | мужчынскі род

1. гл. волас.

2. Тонкая металічная ніць, спружына, дроцік у якім-н. механізме.

3. Тое, што варсінка (у 2 знач. і спец.).

   • На валаску (вісець) (разм.) — знаходзіцца ў вельмі ненадзейным, небяспечным становішчы.
   • Жыццё хворага на валаску.
   • На валасок (валаску) ад чаго — вельмі блізка (ад якога-небудзь няшчасця).
   • Быць на валасок ад смерці.

валасянка назоўнік | жаночы род

Невялікая пеўчая птушка атрада вераб’іных з тонкай шылападобнай дзюбай.

|| прыметнік: валасянкавы.

• Сямейства валасянкавых (назоўнік).

валасіна назоўнік | жаночы род

Адзінкавы волак.

|| памяншальная форма: валасінка.

валацуга назоўнік | мужчынскі і жаночы род | размоўнае

1. Бяздомны чалавек, які не мае пэўнага прыстанішча і заняткаў.

2. Той, хто цягаецца абы-дзе, не працуе.

3. Той, хто празмерна заляцаецца да жанчын.

валацужны прыметнік | размоўнае

Уласцівы валацугу (-цузе), бадзяжны.

• Валацужнае жыццё.

валацужнічаць дзеяслоў | размоўнае | незакончанае трыванне

Быць валацугам (-ай), бадзяцца.

|| назоўнік: валацужніцтва.

валачы дзеяслоў | незакончанае трыванне

1. Цягнуць волакам, не адрываючы ад паверхні чаго-н.

   • В. мех з бульбай.

2. Несці, везці што-н. цяжкае, з цяжкасцю.

   • В. вязанку сена.

3. Красці (размоўнае).

   • Валаклі з гаспадаркі ўсё, што маглі.

валачыся дзеяслоў | незакончанае трыванне

1. Тое, што і валачыцца (у 1 знач.).

2. Ісці з цяжкасцю, плесціся (размоўнае).

   • Ледзь валокся з поля.

валачыцца дзеяслоў | незакончанае трыванне

1. Цягнуцца па зямлі.

2. Блукаць, бадзяцца (размоўнае).

3. Заляцацца (размоўнае пагардлівае).

   • За ёй валочыцца кінамеханік.

валачыць дзеяслоў | незакончанае трыванне

1. Тое, што і валачы (але абазначае дзеянне, якое адбываецца шматразова і ў розны час).

   • Валачыў воўк, павалаклі і ваўка.

2. Выцягваць з металу (спецыяльны тэрмін).

   • В. дрот.

|| назоўнік: валачэнне.

|| прыметнік: валачыльны.

• В. стан.

валейбаліст назоўнік | мужчынскі род

Ігрок у валейбол.

|| жаночы род: валейбалістка.

валейбол назоўнік | мужчынскі род

Спартыўная гульня ў мяч, які перакідваецца цераз сетку ад адной каманды да другой.

|| прыметнік: валейбольны.

• Волейбольная пляцоўка.

валены прыметнік

Зроблены шляхам валення (гл. валіш у 3 знач.).

• В. абутак.

валет назоўнік | мужчынскі род

Малодшая фігура ў ігральных картах.

• Званковы в.

валкаваць дзеяслоў | незакончанае трыванне

Зграбаць скошаную траву, збажыну і пад. ў валкі.

• В. сена.

валкі прыметнік | размоўнае

1. Які добра і хутка ўвальваецца.

   • Валкае сукно.

2. Пра паходку: хісткі, з перавальваннем з боку на бок.

|| назоўнік: валкасць.

валлекаваты прыметнік | размоўнае

З вялікім валляком.

|| назоўнік: валлекаватасць.

валляк назоўнік | мужчынскі род

1. Павелічэнне шчытападобнай залозы.

2. Тое, што і валлё.

|| прыметнік: валляковы.

валлё назоўнік | ніякі род

Пашыраная частка стрававода ў птушак, насякомых, малюскаў, дзе папярэдне перапрацоўваецца ежа.

|| прыметнік: валлёвы.

валодаць дзеяслоў | незакончанае трыванне

1. Мець у сваёй уласнасці, уладаць.

   • В. маёмасцю.

2. пераноснае значэнне, кім. Трымаць у сваёй уладзе, падпарадкоўваць сабе, кіраваць.

   • Адна думка ўвесь час валодае ім.
   • З. чым.
   • Умець, мець магчымасць карыстацца чым-н., дзейнічаць пры дапамозе чаго-н.
   • В. зброяй.
   • Не в. левой рукой.
   • В. пяром (умець добра пісаць).
   • В. некалькімі замежнымі мовамі (ведаць іх).
   • В. сабой (трымацца спакойна ў любых абставінах).

|| назоўнік: валоданне.

валок назоўнік | мужчынскі род

Доўгая града згрэбенага сена, збажыны і пад.

• Зграбаць сена ў валкі.

валоскі прыметнік

Валоскі арэх — грэцкі арэх.

валоссе назоўнік | ніякі род | зборны назоўнік

1. Шэрсць, волас жывёлы.

2. Валасы (размоўнае).

валошка назоўнік | жаночы род

Травяністая расліна сямейства складанакветкавых, якая расце ў жыце і іншых злаках, і цвіце сінімі кветкамі, васілёк.

|| прыметнік: валошкавы.

• Валошкавыя вочы (сінія, колеру валошкі).

валтарніст назоўнік | мужчынскі род

Музыкант, які іграе на валторне.

валторна назоўнік | жаночы род

Медны духавы музычны інструмент у выглядзе спіральна сагнутай трубы з шырокім раструбам.

|| прыметнік: валторнавы.

валтузня назоўнік | жаночы род | размоўнае

Шумны бязладны рух.

• За сцяной чулася нейкая в.

валтузіцца дзеяслоў | размоўнае | незакончанае трыванне

1. Рабіць бязладныя, хаатычныя рухі, дурэючы або стараючыся вызваліцца з якога-н. становішча.

   • Дзеці валтузяцца.

2. Доўга займацца якой-н. справай, важдацца.

   • Няма часу цяпер з гэтым в.

валтузіць дзеяслоў | размоўнае | незакончанае трыванне

1. Тармасіць, тузаць.

   • В. за рукаў каго-н.

2. пераноснае значэнне: Бесперастанку турбаваць.

   • В. па дробязных справах.

валуй назоўнік | мужчынскі род

Жаўтавата-белага колеру грыб сямейства сыраежкавых з увагнутай ліпкай шапкай.

валун назоўнік | мужчынскі род

Вялікі камень—абломак горнай пароды.

|| прыметнік: валунны.

валынка² назоўнік | жаночы род

Зацяжная справа; важданіна.

• Цягнуць валынку (марудзіць з ажыццяўленнем чаго-н.).
• В. з рэцэнзіяй.

вальдшнэп назоўнік | мужчынскі род

Тое, што і слонка.

|| прыметнік: вальдшнэпавы.

вальера назоўнік | жаночы род

Абгароджаная пляцоўка для ўтрымання жывёлы, птушак (у заапарку і пад.).

|| прыметнік: вальерны.

• Вальернае ўтрыманне звяроў.

вальнадумец назоўнік | мужчынскі род

Той, хто вызначаецца вальнадумствам.

|| жаночы род: вальнадумка.

вальнадумства назоўнік | ніякі род

Крытычныя або негатыўныя адносіны да існуючых парадкаў [спачатку да рэлігіі].

|| прыметнік: вальнадумны.

• В. настрой.

вальс назоўнік | мужчынскі род

Плаўны танец трохдольнага размеру, а таксама музыка ў рытме такога танца.

|| прыметнік: вальсавы.

вальсавіць дзеяслоў | незакончанае трыванне

Танцаваць вальс.

• Лёгка в.

вальтаж назоўнік | мужчынскі род

Устарэлая назва напружання электрычнага току.

|| прыметнік: вальтажны.

вальтметр назоўнік | мужчынскі род

Прыбор для вымярэння электрарухальнай сілы і напружання ў электрычным ланцугу.

вальфрам назоўнік | мужчынскі род

Хімічны элемент, тугаплаўкі метал серабрыстага колеру.

|| прыметнік: вальфрамавы.

вальцаваць дзеяслоў | спецыяльны тэрмін | незакончанае трыванне

Пракатваць, прапускаць паміж вальцамі.

• В. ліставое жалеза.

|| назоўнік: вальцоўка.

|| прыметнік: вальцовачны.