Усе словы

буркаць дзеяслоў | размоўнае | незакончанае трыванне

Невыразна, з адценнем незадаволенасці гаварыць што-н.

|| аднакратны дзеяслоў: буркнуць.

• Стары штосьці буркнуў і пайшоў у хату.

|| назоўнік: бурканне.

буркі назоўнік | жаночы род

Абутак з фетру, сукна або з тонкага лямцу, які носіццца з галёшамі ці на скураной падэшве без іх.

|| прыметнік: бурачны.

бурлак назоўнік | мужчынскі род

Даўней: рабочы ў арцелі, якая цягнула паўз бераг супраць цячэння судны.

|| прыметнік: бурлацкі.

• Бурлацкая арцель.

бурлачыць дзеяслоў | незакончанае трыванне

Працаваць бурлаком.

• Б. на Волзе.

бурлівы прыметнік

Бурны, шуклівы.

• Бурлівыя хвалі.

|| назоўнік: бурлівасць.

бурліць дзеяслоў | незакончанае трыванне

1. Бурна цячы, клекатаць.

   • Мора бурліць.

2. пераноснае значэнне: Праяўляцца з вялікай сілай (пра падзеі, пачуцці і пад.); шумець.

   • Кроў бурліць, на месцы не сядзіцца.
   • Злосць бурліць.

бурмістр назоўнік | мужчынскі род

За прыгонам: кіраўнік памешчыцкага маёнтка або стараста, прызначаны памешчыкам з сялян.

|| прыметнік: бурмістрскі.

бурнос назоўнік | мужчынскі род

Даўней: даўгаполая з шырокімі рукавамі сялянская вопратка з саматканага сукна.

|| прыметнік: бурноскі.

бурны прыметнік

1. Неспакойны, з бурамі.

   • Б. акіян.

2. Парыўны, рэзкі, імклівы.

   • Бурныя рэкі.
   • Б. рост заводаў.

3. пераноснае значэнне: Нястрымны, палкі, гарачы.

   • Бурнае захапленне.

|| назоўнік: бурнасць.

бурса назоўнік | жаночы род

Назва духоўных вучылішчаў з інтэрнатамі ў 18 ст. і першай палове 19 ст.

бурсак назоўнік | мужчынскі род

Навучэнец бурсы.

|| прыметнік: бурсацкі.

• Бурсацкое жыццё.

бурт назоўнік | мужчынскі род

Доўгі капец бульбы, сіласу і пад.

• Укцываць бурты бульбы.

|| прыметнік: буртавы.

буртавальшчык назоўнік | мужчынскі род

Рабочы, які працуе на закладцы буртоў.

буртаваць дзеяслоў | незакончанае трыванне

Закладваць бульбу, агародніну, сілас і пад. на захоўванне ў бурты.

• Б. бульбу.

|| закончанае трыванне: забуртаваць.

|| назоўнік: буртаванне і буртоўка.

бурун назоўнік | мужчынскі род

Пеністыя хвалі на мелкай мясціне мора або над рыфам.

|| прыметнік: бурунны.

бурундук назоўнік | мужчынскі род

Невялікі паласаты грызун, падобны на вавёрку, а таксама яго футра.

|| прыметнік: бурундуковы.

бурчаць дзеяслоў | незакончанае трыванне

1. Сярдзіта мармытаць, бубніць.

   • Нездаволена б.

2. Выказваць неэдавальненне або пагрозу, утвараючы глухія гукі (пра жывёл).

3. Бурліць.

   • У жываце бурчыць (безасабовая форма).

|| назоўнік: бурчанне.

буры прыметнік

1. Шэравата-карычневы.

   • Б. вугаль.

2. Цёмна-руды з чырванаватым адлівам (пра масць жывёл).

   • Б. мядзведзь.

бурыльны прыметнік

Які служыць для бурэння.

• Бурыльныя прылады.

бурыльшчык назоўнік | мужчынскі род

Рабочы, спецыяліст па бурэнню.

|| жаночы род: бурыльшчыца.

бурыць дзеяслоў | незакончанае трыванне

1. Разбураць, рушыць.

   • Б. стары хлеў.

2. Свідраваць, прабіваць грунт спецыяльным інструментам.

|| закончанае трыванне: прабурыць.

|| назоўнік: бурэнне.

бурэць дзеяслоў | незакончанае трыванне

1. Станавіцца бурым, бурэйшым.

2. Віднецца (пра што-н. бурае).

|| закончанае трыванне: пабурэць.

бур’ян назоўнік | мужчынскі род

Агульная назва буйнасцябловага пустазелля.

• Поле зарасло бур’яном.

|| прыметнік: бур’янны і бур’яновы.

бусак назоўнік | мужчынскі род

Доўгі шост з металічным вострыём і крукам на канцы.

• Пажарны б.

|| прыметнік: бусачны.

бусачнік назоўнік | мужчынскі род

Той, хто працуе з дапамогай бусака.

|| прыметнік: бусачніцкі.

бусел² назоўнік | мужчынскі род | размоўнае | устарэлае

Высокая бутэлька гарэлкі.

• На стале стаялі два буслы гарэлкі.

буслянка назоўнік | жаночы род | размоўнае

Гняздо бусла.

• На старых ліпах чарнелі буслянкі.

бусляня (буслянё) назоўнік | ніякі род

Птушаня бусла.

бусліха назоўнік | жаночы род

Самка бусла.

бут назоўнік | мужчынскі род

Будаўнічы камень, які звычайна выкарыстоўваецца для закладкі фундаменту.

|| прыметнік: бутавы.

• Бутавая кладка.

буталь назоўнік | мужчынскі род | размоўнае

Тое, што і бутля.

|| прыметнік: бутальны.

бутаньерка назоўнік | жаночы род

Кветка або букецік кветак, які прышпільваецца да жаночай сукенкі.

|| прыметнік: бутаньерачны.

бутафор назоўнік | мужчынскі род

Тэатральны служачы, адказны за бутафорыю.

|| прыметнік: бутафорскі.

бутафорыя назоўнік | жаночы род

1. Прадметы абстаноўкі ў спектаклі, а таксама штучныя прадметы замест сапраўдных на вітрынах магазінаў і інш.

2. пераноснае значэнне: Падман, бачнасць, фальш, разлічаныя на знешні эфект.

   • Усё гэта б.

|| прыметнік: бутафорскі і бутафорны.

бутля назоўнік | жаночы род

Вялікая бутэлька.

• Б. яблычнага соку.

|| прыметнік: бутлевы.

бутон назоўнік | мужчынскі род

Пупышка кветкі.

• Бутоны цюльпанаў.

|| прыметнік: бутонны.

бутуз назоўнік | мужчынскі род | размоўнае

Маленькі, тоўсценькі хлопчык; таўсматае дзіця.

• З сяней паказаўся чырвоненькі б.

бутэлька назоўнік | жаночы род

1. Шкляная пасудзіна для вадкасцей, звычайна цьшіндрычнай формы з вузкім горлам.

   • Б. ліманаду.

2. Руская мера вадкасцей, роўная О,6 л.

Фразеалагізмы:

• Заглядваць у бутэльку (размоўнае іранічны сэнс) — часта вьпгіваць, напівацца.
• Лезці ў бутэльку (размоўнае неадабральнае) — злавацца на каго-н., звычайна беспадстаўна.

|| памяншальная форма: бутэлечка.

|| прыметнік: бутэлечны.

• Бутэлечнае піва.

бутэрброд назоўнік | мужчынскі род

Скібка хлеба з маслам, сырам, каўбасой і пад.

|| прыметнік: бутэрбродны.

• Бутэрброднае масла.

буфанада назоўнік | жаночы род

Сцэнічнае прадстаўленне або манера акцёрскай ігры з камічным перабольшаннем.

|| прыметнік: буфанадны.

буфер назоўнік | мужчынскі род

Спецыяльнае прыстасаванне ў паравозах, вагонах, аўтамабілях для паслаблення сілы ўдару, штуршка пры сутыкненні.

|| прыметнік: буферны.

буфет назоўнік | мужчынскі род

1. Доўгі стол або стойка для продажу закусак і напіткаў, а таксама невялікая закусачная.

   • Купіць у буфеце.

2. Шафа для пасуды, сталовай бялізны, закусак, напіткаў.

|| прыметнік: буфетны.

буфетчык назоўнік | мужчынскі род

Прадавец у буфеце (у 1 знач.).

|| жаночы род: буфетчыца.

|| прыметнік: буфетчыцкі.

буфы назоўнік | мужчынскі род

Пышныя зборкі ў верхняй частцы рукавоў.

бух выклічнік

1. Ужыв. для абазначэння глухота адрывістага гуку пры удары, стрэле і пад.

   • Прыцэліўся — б.!

2. у знач. выказніка: Ужыв. у значэнні дзеясловаў: бухнуць 2, бухнуцца і бухаць (размоўнае).

   • Разбегся і б. у раку.
   • Б. аб подлогу.

буханка назоўнік | жаночы род

Адна штука печанага чорнага хлеба; бохан.

• Б. свежага хлеба.

|| прыметнік: буханачны.

бухгалтар назоўнік | мужчынскі род

Спецыяліст па бухгалтэрыі (у 1 знач.).

|| жаночы род: бухгалтарка.

|| прыметнік: бухгалтарскі.

бухгалтэрыя назоўнік | жаночы род

1. Тэорыя і практыка рахункаводства і дакументальнага гаспадарчага ўліку грашовых сродкаў.

   • Двайная б. (метад уліку, пры якім кожная ўліковая аперацыя запісваецца двойчы ў розных кнігах, а таксама пераноснае значэнне: пра двурушніцкія паводзіны; размоўнае).

2. Падліковы аддзел на прадпрыемстве, ва ўстанове.

|| прыметнік: бухгалтарскі.

• Бухгалтарскія кнігі.

бухматы прыметнік

Пышны, разложысты.

• Бухматыя кроны.

|| назоўнік: бухматасць.

бухнуцца дзеяслоў | размоўнае | аднакратны дзеяслоў | закончанае трыванне

Упасці, грымнуцца.

• Б. з воза.