Усе словы

бакен назоўнік | мужчынскі род | спецыяльны тэрмін

Плывучы знак на якары, які ўстанаўліваецца на водных шляхах для папярэджання аб небяспечных для суднаў месцах.

• Агні бакенаў.

|| прыметнік: бакенны.

бакенбарды (бакі) назоўнік | жаночы род

Частка барады ад скроняў па шчоках пры выгаленым падбародку.

• Адпусціць б.
• Насіць б.

|| прыметнік: бакенбардны.

бакеншчык назоўнік | мужчынскі род

Вартаўнік пры бакенах.

• Працаваць бакеншчыкам.

|| прыметнік: бакеншчыцкі.

баклага назоўнік | жаночы род

Тое, што і біклага.

|| прыметнік: баклажны.

баклажан назоўнік | мужчынскі род

Паўднёвая аднагадовая агародная расліна сямейства паслёнавых, а таксама плод гэтай расліны сіняга або фіялетавага колеру.

|| прыметнік: баклажанавы.

• Баклажанавая ікра.

бакоўка назоўнік | жаночы род

Бакавы пакойчык у хаце; бакавая прыбудова пры чым-н.

• Спаць у бакоўцы.

|| прыметнік: баковачны.

• Баковачнае акно.

баксёр² назоўнік | мужчынскі род

Парода тупамордых сабак; нямецкі бульдог.

|| прыметнік: баксёрскі.

баксіраваць дзеяслоў | незакончанае трыванне

Займаецца боксам; весці бой па правілах бокса.

баксіт назоўнік | мужчынскі род

Алюмініевая руда.

|| прыметнік: баксітавы.

бактэрыя назоўнік | жаночы род

Мікраскапічны арганізм, від мікроба.

|| прыметнік: бактэрыяльны.

• Бактэрыяльная інфекцыя.

бактэрыялогія назоўнік | жаночы род

Навука пра бактэрыі.

• Дасягненні ў галіне бактэрыялогіі.

|| прыметнік: бактэрыялагічны.

• Бактэрыялагічная война (з прымяненнем хваробатворных бактэрый як сродку масавага паражэння).

бактэрыёлаг назоўнік | мужчынскі род

Спецыяліст у галіне бактэрыялогіі.

бал назоўнік | мужчынскі род

1. Адзінка вымярэння сілы або ступені якой-н. прыроднай з’явы (спецыяльны тэрмін).

   • Вецер у пяць балаў.

2. Лічбавая ацэнка поспехаў у навучальнай установе, дасягненняў у спорце.

   • Набраць дваццаць балаў.

|| прыметнік: бальны і балавы.

• Сістэма балавай (бальнай) ацэнкі.

балаболка назоўнік | мужчынскі род | размоўнае

1. жаночы род: Бразготка, якую чапляюць жывёле на шыю, каб не гублялася.

2. Чалавек, які хутка і многа гаворыць; пустамеля (зневажальнае).

балабон назоўнік | мужчынскі род | размоўнае

1. Кругленькі званочак у выглядзе шарыка.

2. пераноснае значэнне: Балбатун, пустаслоў.

|| жаночы род: балабонка.

балабоніць дзеяслоў | размоўнае | незакончанае трыванне

1. Звінець, гучаць.

2. пераноснае значэнне: Балбатаць, малоць лухту.

   • Б. увесь дзень.

балавацца дзеяслоў | незакончанае трыванне

Сваволіць, дурэць, ператвараць у забаву што-н. сур’ёзнае, небяспечнае.

• Б. з огнём.

|| назоўнік: балаўство.

балаваць дзеяслоў | незакончанае трыванне

Занадта песціць, патураць жаданням.

• Б. гасцінцамі.
• Маці яго балуе.

|| закончанае трыванне: збалаваць.

|| назоўнік: балаўство.

• Б. да дабра не даводзіць (прыказка).

балаган назоўнік | мужчынскі род

1. Часовае лёгкае збудаванне з дошак для тэатральных, цыркавых паказаў, для гандлёвых патрэб, жылля і пад. (устарэлае).

2. Старадаўні народны вандроўны тэатр; тэатральнае відовішча камічнага харакгару з прымітыўным сцэнічным афармленнем.

3. пераноснае значэнне: Пра штон. несур’ёзнае, грубае, бязладнае (размоўнае).

|| прыметнік: балаганны.

балаганіць дзеяслоў | размоўнае | незакончанае трыванне

Крыўляцца, блазнаваць.

балагол назоўнік | мужчынскі род | устарэлае

Той, хто займаецца перавозам грузаў ці людзей на ўласнай фурманцы.

|| прыметнік: балагольскі.

• Б. занятак.

балазе злучнік | размоўнае

Па значэнню адпавядае словазлучэнням «тым больш што», «добра што».

• Вучыся, б. ёсць умовы.

балака назоўнік | мужчынскі і жаночы род | размоўнае

Вясёлы гаварун, жартаўнік.

• Гэта быў адменны весялун і б.

балалаечнік назоўнік | мужчынскі род

Музыкант, які іграе на балалайцы, або майстар, што робіць балалайкі.

балалайка назоўнік | жаночы род

Народны трохструнны музычны інструмент з корпусам трохвугольнай формы.

|| прыметнік: балалаечны.

• Б. оркестр.

баламут назоўнік | мужчынскі род | размоўнае

1. Чалавек, які ўносіць неспакой, беспарадак.

   • Паводзіны баламута.

2. Спакуснік, інтрыган.

   • Звязалася з гэтым баламутам.

|| жаночы род: баламутка.

|| прыметнік: баламутны.

баламуціць дзеяслоў | размоўнае | незакончанае трыванне

1. Выклікаць неспакой сярод каго-н., уносіць разлад, неразбярыху.

   • Б. народ.

2. Спакушаць, зачароўваць.

   • Ах, дзяучаты, хопіць вам б. хлопца!
   • Баламуціць светам (размоўнае неадабральнае) — выклікаць непакой, нездавальненне.

|| закончанае трыванне: узбаламуціць і забаламуціць.

баланда назоўнік | жаночы род | размоўнае

Посная рэдкая поліўка.

• Палонных кармілі баландой.

баланс² назоўнік | мужчынскі род

1. зборны назоўнік: Ачышчаныя ад кары бярвёны аднолькавай даўжыні, якія ідуць на выраб цэлюлозы (спецыяльны тэрмін).

   • Адвесці б. на ваганетцы ў нрх.

2. На чыгунцы — перакідная прылада для перацягвання рэек.

   • Перакінуць б.

|| прыметнік: балансавы.

• Балансовая драўніна.

балансаваць дзеяслоў | незакончанае трыванне

1. Захоўваць пры няўстойлівым становішчы раўнавагу пры дапамозе рухаў цела.

   • Б. на канаце.

2. Падводзіць баланс (у 2 знач. і спецыяльны тэрмін).

3. Прыводзіць у адпаведныя суадносіны ўзаемазвязаныя часткі чаго-н. (спецыяльны тэрмін).

4. Ураўнаважваць вярчальныя дэталі машын; механізмаў.

|| закончанае трыванне: збалансаваць.

|| назоўнік: балансаванне.

|| прыметнік: балансавы.

балансёр назоўнік | мужчынскі род

Цыркавы артыст, які балансуе на канаце.

|| жаночы род: балансёрка.

|| прыметнік: балансёрскі.

балансір назоўнік | мужчынскі род

1. Доўгі шост, пры дапамозе якога акрабат захоўвае раўнавагу на канаце.

2. Рычаг у машыне, які перадае рух ад адной часткі да другой.

3. Рэгулятар у гадзіннікавым механізме.

баласт назоўнік | мужчынскі род

1. Спецыяльны груз, які забяспечвае ўстойлівасць і асадку карабля, а таксама груз для рэгулявання вышыні палёту аэрастата.

2. пераноснае значэнне: Што-н. лішняе, непатрэбнае, што не прыносіць ніякай карысці (кніжнае).

3. Шчэбень або пясок, якім засыпаюць чыгуначнае палатно і на які ўкладваюць шпалы (спецыяльны тэрмін).

   • Сухі б.
   • Платформы з баластам.

|| прыметнік: баластны.

балахон назоўнік | мужчынскі род

Халат шырокага крою, які раней насілі сяляне, а таксама (размоўнае) наогул шырокая бясформенная вопратка.

• Ішоў незнаемы ў доўгім балахоне.

|| прыметнік: балахонны.

балаціна (балацявіна) назоўнік | жаночы род

Нізкае, балоцістае месца.

балаціравацца дзеяслоў | незакончанае трыванне

Праходзіць абранне, рашаць якое-н. пытанне шляхам падачы бюлетэняў.

• Б. ў дэпутаты.

балаціраваць дзеяслоў | незакончанае трыванне

Выбіраць каго-н. галасаваннем шляхам падачы бюлетэняў або ставіць што-н. на галасаванне.

• Б. прапанову.

|| назоўнік: балаціраванне.

|| прыметнік: балаціровачны.

• Б. бюлетэнь.

балаўны прыметнік | размоўнае

1. Свавольны, дураслівы.

2. Распешчаны, сапсаваны залішнім патураннем.

балаўнік назоўнік | мужчынскі род | размоўнае

Свавольнік, дураслівец.

|| жаночы род: балаўніца.

балбатаць дзеяслоў | незакончанае трыванне

1. Гаварыць несупынна, невыразна, а таксама займацца пустымі размовамі (размоўнае).

   • Б. лягчэй, чым рабіць.

2. Булькаць — пра ваду, што бяжыць або кіпіць.

|| аднакратны дзеяслоў: балбатнуць.

балбатлівы прыметнік

Празмерна гаваркі, а таксама які не ўмее захоўваць тайну.

• Б. паляўнічы.

|| назоўнік: балбатлівасць.

• Балбатлівасць — старасці сястра (прыказка).

балбатун назоўнік | мужчынскі род | размоўнае

Чалавек, які занадта многа гаворыць, пустаслоў і пляткар.

• Абяцанні балбатуна.

|| жаночы род: балбатуха.

балван назоўнік | мужчынскі род

1. Фігура чалавека, вылепленая або высечаная з якога-н. матэрыялу.

   • Снегавы б.

2. Дурань, невук (размоўнае зневажальнае).

балванка назоўнік | жаночы род

Металічны злітак, а таксама кавалак іншага матэрыялу, які ідзе як загатоўка для якога-н. вырабу.

|| прыметнік: балваначны.

балгары назоўнік | мужчынскі род

Паўднёваславянскі народ, які складае асноўнае насельніцтва Балгарыі.

|| жаночы род: балгарка.

|| прыметнік: балгарскі.

балдахін назоўнік | мужчынскі род

Упрыгожаны навес на слупках над ложкам, тронам, катафалкам і пад.

|| прыметнік: балдахінны.

балельшчык назоўнік | мужчынскі род | размоўнае

Аматар спорту, а таксама чалавек, які клапоціцца аб чым-н., перажывае за каго-, што-н.

• Заўзяты б. футбола.

|| жаночы род: балельшчыца.

балеро назоўнік | ніякі род | нескланяльнае

1. Іспанскі нацыянальны танец, а таксама музычны твор у рытме гэтага танца.

2. Кароткая безрукаўка — частка нацыянальнага іспанскага ўбрання.

балерына назоўнік | жаночы род

Артыстка балета; танцоўшчыца.

балет назоўнік | мужчынскі род

1. Майстэрства тэатральнага танца.

   • Класічны балет.

2. Тэатральнае прадстаўленне на пэўны сюжэт, змест якога даносіцца сродкамі танца, мімікі і музыкі, а таксама музычны твор, які ляжыць у аснове такога спектакля.

3. Калектыў артыстаў, якія выконваюць балет.

|| прыметнік: балетны.

• Балетная школа.