Усе словы

адорвень назоўнік | мужчынскі род | спецыяльны тэрмін

Адарваная глыба горнай пароды, прынесеная ледніком.

• А. дэвонскай пароды.

адпаведны прыметнік

1. Які падыходзіць для пэўнага выпадку.

   • А. тон.

2. Які адпавядае чаму-н., вынікае з чаго-н. папярэдняга.

   • Прыняць адпаведную пастанову.

3. адпаведна, прыслоўе Належным чынам, як таго патрабуе дадзены выпадак.

   • Даведайся пра пастанову і дзейнічай адпаведна.

4. адпаведна чаму, прыназоўнік з Д. Згодна чаму-н., з чым-н., у залежнасці ад чаго-н.

   • Адпаведна сродкам.
   • Адпаведна закону.

5. Адпаведна з чым, прыназоўнік з Т — тое, што і адпаведна чаму.

   • Адпаведна з рашэннем.

|| назоўнік: адпаведнасць.

адпаведнік назоўнік | мужчынскі род

Што-н. раўназначнае, раўнацэннае чаму-н. і эквівалент.

адпавядаць дзеяслоў | незакончанае трыванне

Быць, знаходзіцца ў адпаведнасці з кім-, чым-н.

• А. свайму прызначэнню.
• Копія адпавядае арыгіналу.

адпакутаваць дзеяслоў | закончанае трыванне

Скончыць пакутаваць; адмучыцца.

• Адпакутаваў чалавек.

адпаліць дзеяслоў | закончанае трыванне

1. Спаліць частку прадмета; перапаліўшы, аддзяліць.

   • А. кавалак шнура.

2. Апрацаваць тэрмічным спосабам метал, шкло для надання адпаведнай якасці (спецыяльны тэрмін).

3. пераноснае значэнне: Зрабіць, сказаць што-н. нечаканае.

   • Адпаліць штуку (размоўнае неадабральнае) —учыніць што-н. недарэчнае, непрыстойнае.

|| незакончанае трыванне: адпальваць.

адпампаваць дзеяслоў | закончанае трыванне

Адліць, убавіць пры дапамозе помпы.

• А. ваду.

|| незакончанае трыванне: адпампоўваць.

|| назоўнік: адпампоўванне.

адпароцца дзеяслоў | закончанае трыванне

Адарвацца, аддзяліцца па лініі шва (пра што-н. прышытае).

• Адпароўся каўнер.

|| незакончанае трыванне: адпорвацца.

адпароць дзеяслоў | закончанае трыванне

Распароўшы, аддзяліць.

• А. падкладку.

|| незакончанае трыванне: адпорваць.

адпарыць дзеяслоў | закончанае трыванне

Размякчыць парай.

• А. касцюм.

|| незакончанае трыванне: адпарваць.

адпасвіцца дзеяслоў | размоўнае | закончанае трыванне

1. Тое, што і адпасвіць (у 2 знач.).

2. Скончыць пасвіцца.

3. Адкарміцца на падножным корме; ад’есціся.

   • Каровы адпасвіліся за лета.

|| незакончанае трыванне: адпасвацца.

адпасвіць дзеяслоў | закончанае трыванне

1. Правесці пэўны час, пасучы жывёлу.

   • А. сваю чаргу.

2. каго і без дапаўнення. Закончыць пасьбу жывёлы (размоўнае).

3. Адкарміць на падножным корме.

   • А. коней.

|| незакончанае трыванне: адпасваць.

|| назоўнік: адпас.

адпасці дзеяслоў | закончанае трыванне

1. Аддзяліцца, адваліцца.

   • Тынк адпаў.

2. Страціць сувязь з кім-, чым-н., выйсці са складу якога-н. аб’яднання.

3. Страціць сілу, сэнс; прайсці, знікнуць.

   • Абвінавачанне адпала.
   • Праблема жылля адпала.

|| незакончанае трыванне: адпадаць.

адпацелы прыметнік

Пакрыты налётам вільгаці.

• Адпацелыя вокны.

адпацяваць дзеяслоў | незакончанае трыванне

Тое, што і пацець (у 2 знач.).

адпачкавацца дзеяслоў | спецыяльны тэрмін | закончанае трыванне

Аддзяліцца, выдзеліцца шляхам пачкавання.

|| незакончанае трыванне: адпачкоўвацца.

|| назоўнік: адпачкаванне.

адпачнуць дзеяслоў | закончанае трыванне

Тое, што і адпачыць.

адпачывальня назоўнік | жаночы род | устарэлае

Спальня (звычайна ў багатым доме).

адпачынак назоўнік | мужчынскі род

1. Перапынак у рабоце, у якім-н. занятку для аднаўлення сіл.

   • Працавалі без адпачынку.
   • Дом адпачынку.

2. Часовае вызваленне ад службы, работы для аднаўлення сіл, для лячэння і пад. і водпуск.

   • Права на а.
   • Чарговы а.

адпачыць дзеяслоў | закончанае трыванне

Аднавіць сілы, зрабіўшы перапынак у рабоце.

• А. на Нарачы.

|| незакончанае трыванне: адпачываць.

адпаяцца дзеяслоў | закончанае трыванне

Аддзяліцца пры награванні (аб прыпаянай частцы).

• У самавара адпаяўся кран.

|| незакончанае трыванне: адпайвацца.

адпаяць дзеяслоў | закончанае трыванне

Награваючы, аддзяліць прыпаяную частку чаго-н.

• А. дэталь.

|| незакончанае трыванне: адпайваць.

|| назоўнік: адпайванне.

адпаіць дзеяслоў | закончанае трыванне

1. Скончыць паіць.

   • А. кароў.

2. Выгадаваць на пойле, адкарміць малаком.

   • А. цялят.

3. Вылечыць, даючы якое-н. пітво, лякарства (размоўнае).

   • А. хворага настоем траў.

|| незакончанае трыванне: адпойваць.

адпаўзці дзеяслоў | закончанае трыванне

Перамясціцца паўзком.

• А. з дарогі ўбок.

|| незакончанае трыванне: адпаўзаць.

адперазацца дзеяслоў | закончанае трыванне

Зняць з сябе дзягу, пояс і пад. і расперазацца.

|| незакончанае трыванне: адпяразвацца.

адперазаць дзеяслоў | закончанае трыванне

Зняць дзягу, пояс і пад.

|| незакончанае трыванне: адпяразваць.

адперці дзеяслоў | закончанае трыванне

Адчыніць, зняўшы запоры.

• А. дзверы.

|| незакончанае трыванне: адпіраць.

адперціся дзеяслоў | закончанае трыванне

1. Будучы ў зачыненым памяшканні, адчыніць яго.

   • Дзверы адперліся.

2. Не прызнацца ў чым-н., адмовіцца ад чаго-н. (размоўнае).

   • А. ад сваіх слоў.

|| незакончанае трыванне: адпірацца.

|| назоўнік: адпіранне.

адпець дзеяслоў | закончанае трыванне

1. Скончыць пець; адспяваць.

   • Адпелі птушкі свае песні.

2. Выканаць абрад адпявання.

   • Адпелі нябожчыка.

|| незакончанае трыванне: адпяваць.

адплаціць дзеяслоў | закончанае трыванне

Зрабіць што-н. у адказ на чый-н. учынак.

• А. людзям дабром за дабро.

|| незакончанае трыванне: адплачваць.

|| назоўнік: адплата.

адплесці дзеяслоў | закончанае трыванне

Аддзяліць, расплятаючы.

|| незакончанае трыванне: адплятаць.

адплысці (адплыць) дзеяслоў | закончанае трыванне

Паплыўшы, аддаліцца ад каго-, чаго-н. або выйсці ў плаванне.

• А. ад берага.
• А. ў падарожжа.

|| незакончанае трыванне: адплываць.

|| назоўнік: адплыццё і адплыванне.

• Адплыццё парахода.

адплюшчыць дзеяслоў | закончанае трыванне

Расплюшчыць, адкрыць (вочы).

|| незакончанае трыванне: адплюшчваць.

адплёўвацца дзеяслоў | незакончанае трыванне

Выплёўваць з роту, каб ачысціць яго ад чаго-н. непрыемнага.

|| закончанае трыванне: адплявацца.

адпор назоўнік | мужчынскі род

Адбіццё нападу або процідзеянне каму-, чаму-н.

• Даць а. ворагу.

адправа назоўнік | жаночы род

У веруючых: набажэнскі абрад, які праводзіцца па просьбе саміх веруючых (шлюб, хрэсьбіны, паніхіда і пад.).

адправадзіць дзеяслоў | размоўнае | закончанае трыванне

Прымусіць пайсці адкуль-н. і выправадзіць, прагнаць.

|| незакончанае трыванне: адправаджваць.

адправіцца дзеяслоў | закончанае трыванне

Паехаць, пайсці, накіравацца ў дарогу.

• А. ў падарожжа.
• Цягнік адправіўся ў 4 гадзіны.

|| незакончанае трыванне: адпраўляцца.

|| назоўнік: адпраўленне.

адправіць дзеяслоў | закончанае трыванне

1. Паслаць, адаслаць, накіраваць.

   • А. дзяцей у школу.
   • А. пасылку.
   • А. студэнтаў на ўборку ўраджаю.

2. Даць распараджэнне, сігнал на адпраўку, дазволіць адпраўку чаго-н.

   • А. цягнік.
   • А. калону машын.

|| незакончанае трыванне: адпраўляць.

|| назоўнік: адпраўленне і адпраўка.

адпрасіцца дзеяслоў | закончанае трыванне

Папрасіць дазволу пайсці або паехаць куды-н., не ўдзельнічаць у чым-н.

• А. з работы.
• Ад смерці не адкупішся і не адпросішся (прыказка).

|| незакончанае трыванне: адпрошвацца.

адпрацаваць дзеяслоў | закончанае трыванне

1. Разлічыцца за доўг сваёй працай.

   • А. за грошы.

2. Папрацаваць нейкі час.

   • А. пяць дзён у полі.

3. Скончыць працаваць.

   • А. сваё.

4. Надаць чаму-н. канчатковы выгляд; дамагчыся майстэрскага выканання.

   • А. нумар праграмы.

|| незакончанае трыванне: апрацоўваць.

|| назоўнік: адпрацоўванне і адпрацоўка.

адпраўленне назоўнік | ніякі род

1. гл. адправіцца і адправіць.

2. Тое, што пасылаецца, адпраўляецца поштай (афіцыйнае).

   • Паштовае а.
   • Заказное а.

адпраўны прыметнік | кніжнае

1. Такі, з якога адпраўляюць каго-, што-н., адкуль адпраўляюцца.

   • А. пункт.
   • Адпраўная станцыя.

2. пераноснае значэнне: Такі, з якога зыходзяць, зыходны.

   • А. пункт погляду.

адпраўшчык назоўнік | мужчынскі род | афіцыйнае

Той, хто адпраўляе, перасылае што-н.

• А. грузаў.
• А. бандэролі.

|| жаночы род: адпраўшчыца.

|| прыметнік: адпраўшчыцкі.

адпрэгчы дзеяслоў | закончанае трыванне

Зняць вупраж, выпрагчы.

|| незакончанае трыванне: адпрагаць.

адпудзіць дзеяслоў | закончанае трыванне

Спалохаўшы, адагнаць.

• А. птушак.

|| незакончанае трыванне: адпуджваць.

адпускны прыметнік

1. Які мае адносіны да водпуску.

   • А. месяц.
   • Адпускныя грошы.

2. Які ўстанаўліваецца пры выпуску прадукцыі (пра цэны; спецыяльны тэрмін).

   • Адпускная цана.

адпускнік назоўнік | мужчынскі род

Чалавек, які знаходзіцца ў водпуску.

|| жаночы род: адпускніца.

адпусціцца дзеяслоў | размоўнае | закончанае трыванне

1. Аслабнуць, стаць менш нацягнутым, заціснутым.

   • Папруга адпусцілася.

2. Страціць загартоўку.

   • Сякера адпусцілася.

3. пераноснае значэнне: Палагаднець, стаць больш згаворлівым.

   • Маці пазлуе крыху і адпусціцца.

|| незакончанае трыванне: адпускацца.

адпусціць дзеяслоў | закончанае трыванне

1. Дазволіць каму-н. пайсці, паехаць куды-н.

   • А. дзяцей дадому.
   • А. машыну.

2. Вызваліць, выпусціць.

   • А. затрыманых.
   • А. на волю птушку.

3. Аслабіць, зрабіць менш нацягнутым, заціснутым.

   • А. дзягу.
   • А. лейцы.

4. пераноснае значэнне, каго-што, звычайна безасабовая форма Пра хваробу, боль і пад., стаць больш слабым, сціхнуць (размоўнае).

   • Так усё балела, але пад раніцу адпусціла.

5. Прадаць, выдаць пэўную колькасць чаго-н.

   • А. тавар.
   • А. прадукты.

6. Назначыць, выдзеліць для якой-н. мэты.

   • А. сродкі на будаўніцтва школы.

7. Адгадаваць валасы, пазногці і пад.

   • А. вусы.
   • А. бараду.

8. Сказаць нечакана (размоўнае жартаўлівае).

   • А. вострае слоўца.
   • А. трапны жартаўлівае.

9. Зрабіць мякчэйшым, зменшыць гарт (металу; спецыяльны тэрмін).

   • А. сталь.

10. Дараваць (грэх, віну і пад.).

    • А. грахі.

|| незакончанае трыванне: адпускаць.

|| назоўнік: водпуск і адпушчэнне.