Усе словы

зваротак назоўнік | мужчынскі род

У граматыцы: слова ці група слоў, якімі называюць таго, да каго звяртаюцца.

• Выдзеліць коскамі з.

зваротны прыметнік

1. Які вядзе назад (пра шлях, дарогу).

   • З. шлях.

2. Які аднаўляецца, падчас узнікае зноў.

   • З. тыф.

3. У граматыцы: які абазначае адносіны да суб’екта маўлення.

   • З. дзеяслоў.

Зваротны адрас — адрас адпраўшчыка пісьма, пасылкі і пад.

зваршчык назоўнік | мужчынскі род

Рабочы па зварцы металаў.

|| жаночы род: зваршчыца.

зварыцца дзеяслоў | закончанае трыванне

1. гл. варыцца.

2. Злучыцца шляхам зваркі.

|| незакончанае трыванне: зварвацца.

зварыць дзеяслоў | закончанае трыванне

1. гл. варыць.

2. Злучыць, запаўняючы прамежкі расплаўленым металам ці сціскаючы, скоўваючы ў распаленым выглядзе.

   • З. секцыі трубаправода.

|| незакончанае трыванне: зварваць.

|| назоўнік: зварка.

• Газавая з.
• Аўтагенная з.

звар’яцелы прыметнік

1. Які страціў розум, псіхічна хворы.

   • З. чалавек.
   • Крычыць нібы з.

2. Безразважны, раз’юшаны (размоўнае).

   • З. ад злосці, ён біў посуд.

|| назоўнік: звар’яцеласць.

звар’яцець дзеяслоў | закончанае трыванне

1. Захварэць на псіхічнае расстройства.

2. Страціць развагу, раз’юшыцца (размоўнае).

звастрыцца дзеяслоў | закончанае трыванне

Стаць вельмі тонкім, вузкім ад вастрэння або доўгага ўжывання.

• Нож звастрыўся.

|| незакончанае трыванне: звострывацца.

звастрыць дзеяслоў | закончанае трыванне

1. Зрэзаць, знішчыць няроўнасці тачыльным інструментам.

   • З. няроўнасці на лязе.

2. Пра нож і іншую прыладу: зрабіць тонкім, вузкім ад доўгага ўжывання.

|| незакончанае трыванне: звострываць.

звацца дзеяслоў | незакончанае трыванне

Насіць імя, называцца.

• Гэты курорт завецца Сочы.
• Каб людзьмі з., трэба людзьмі быць (прыказка).

зваць дзеяслоў | незакончанае трыванне

1. Голасам, сігналам прасіць наблізіцца.

   • З. на дапамогу.

2. Запрашаць куды-н.

   • З. у госці.

3. Называць.

   • Яго звалі Міхасём.

|| закончанае трыванне: пазваць.

зведаць дзеяслоў | закончанае трыванне

1. Атрымаць звесткі аб чым-н., пазнаць што-н.

   • З. невядомае.

2. Спазнаць на вопыце, перажыць.

   • З. многа гора.

|| незакончанае трыванне: зведваць.

звезці дзеяслоў | закончанае трыванне

1. Возячы, даставіць куды-н., перавезці (пра ўсё, многае).

   • З. каменне ў кучу.
   • З. хлеб з поля.

2. Везучы, перамясціць зверху ўніз.

   • З. воз з гары.

3. Ад’язджаючы, непрыметна ўзяць з сабой і адвезці куды-н.

   • Паехаў і кнігу звёз.

|| незакончанае трыванне: звозіць.

|| назоўнік: звоз.

звекаваць дзеяслоў | закончанае трыванне

Пражыць век дзе-н., у якім-н. стане.

• Ён так і звекаваў бабылём.

звеку прыслоўе

З даўніх часоў, спрадвеку.

• Ён з. глухі.

звеннявы прыметнік

1. гл. звяно.

2. Кіраўнік звяна (у 3 знач.).

   • Нарада звеннявых.

|| жаночы род: звеннявая.

звер назоўнік | ніякі род

1. Дзікая, звычайна драпежная жывёліна.

   • Пушны з.

2. пераноснае значэнне: Пра вельмі злога, жорсткага чалавека.

|| памяншальная форма: звярок.

|| зборны назоўнік: звяр’ё.

|| прыметнік: звярыны.

• Звярыныя сляды.
• З. страх (надзвычай моцны).
• З. арнамент (з адлюстраваннем жывёл).

звера прыстаўка

Першая частка складаных слоў са знач.:

1. які мае адносіны да звера, звяроў, такі, як у звера, звяроў, напр. зверабойны, звералоў, зверападобны;
2. які мае адносіны да зверагадоўлі, напр. зверагаспадарка, зверапітомнік, звераферма.

зверабой² назоўнік | мужчынскі род

Травяністая лекавая расліна, звычайна з жоўтымі кветкамі.

• Настойка зверабою.

|| прыметнік: зверабойны.

• Сямейства зверабойных (назоўнік).

звераваты прыметнік

1. Падобны з выгляду на звера.

2. У абыходжанні — грубы, злосны, нелюдзімы.

   • З. чалавек.

|| назоўнік: звераватасць.

зверавод назоўнік | мужчынскі род

Спецыяліст па звераводству, зверагадовец.

звераводства назоўнік | ніякі род

Тое, што і зверагадоўля.

|| прыметнік: звераводчы.

зверагадовец назоўнік | мужчынскі род

Спецыяліст па зверагадоўлі, зверавод.

зверагадоўля назоўнік | жаночы род

Прамысловае развядзенне пушных звяроў, звераводства.

|| прыметнік: зверагадоўчы.

• Зверагадоўчая ферма.

звералоў назоўнік | мужчынскі род

Прамысловы паляўнічы на звяроў.

звералоўства назоўнік | ніякі род

Прамыстовае паляванне на звяроў.

|| прыметнік: звералоўны.

звераня (зверанё) назоўнік | ніякі род

Дзіцяня звера.

зверападобны прыметнік

Які нагадвае звера, падобны да звера.

• З. выгляд.

|| назоўнік: зверападобнасць.

звераферма назоўнік | жаночы род

Прадпрыемства па вырошчванню каштоўных звяроў.

звергнуць дзеяслоў | закончанае трыванне

1. Сілай пазбавіць улады, скінуць; знішчыць, спыніць існаванне чаго-н. (высокае).

   • З. цара.
   • З. самадзяржаўе.

2. каго і без дапаўнення. Нарадзіць заўчасна (пра жывёл; размоўнае).

   • Карова звергла.

|| незакончанае трыванне: звяргаць.

|| назоўнік: звяржэнне.

зверскі прыметнік

1. Уласцівы зверу (у 2 знач.), люты, жорсткі.

   • Зверскае забойства.

2. Вельмі моцны; надзвычайны (размоўнае).

   • З. апетыт.

|| назоўнік: зверства.

зверства назоўнік | ніякі род

1. гл. зверскі.

2. Зверскі ўчынак, жорсткасць.

   • Фашысцкія зверствы.

зверстваваць дзеяслоў | незакончанае трыванне

Учыняць зверства.

зверху прыслоўе

1. У напрамку ўніз.

   • З. пасыпалася лісце.
   • Глядзець з. ўніз (таксама пераноснае значэнне: адносіцца да каго-н. з пагардай, высакамерна).

2. З боку вышэйстаячых органаў.

   • Дырэктыва з.

3. Па паверхні, у верхняй частцы чаго-н.

   • Тлушч плавае з.
   • Масла сапсавалася толькі з.

звершчык назоўнік | мужчынскі род

Работнік па зверцы чаго-н. з чым-н.

|| жаночы род: звершчыца.

зверына назоўнік | жаночы род

1. зборны назоўнік: Звяры.

   • У лесе многа зверыны.

2. м. Вялікі звер (размоўнае).

зверыцца дзеяслоў | закончанае трыванне

1. Зрабіць зверку, праверыць што-н. па якіх-н. крыніцах.

   • З. са слоўнікам.

2. Тое, што і зняверыцца (размоўнае).

|| незакончанае трыванне: звярацца.

зверыць дзеяслоў | закончанае трыванне

Праверыць, параўнаўшы з чым-н., узятым за ўзор.

• З. копію з арыгіналам.

|| незакончанае трыванне: звяраць.

|| назоўнік: зверка.

звесткі назоўнік | жаночы род

Даныя, паведамленні пра каго-, што-н.

• Атрымаць важныя з.
• З. аб надвор’і.

звесці дзеяслоў | закончанае трыванне

1. Ведучы, спусціць зверху ўніз.

   • З. дзіця з лесвіцы.

2. Перавесці, адвесці на другое месца, убок.

   • З. карову з дарогі.
   • З. сур’ёзную размову на жарт (пераноснае значэнне).

3. Знішчыць, перавесці; зрасходаваць (звычайна без карысці).

   • З. тараканаў.
   • З. многа лесу (высечы).

4. Наблізіць адно да другога, ссунуць, злучыць. з. бровы.

5. Сабраць у адно месца, дапамагчы або прымусіць сустрэцца ці сысціся з кім-н.

   • З. дзяцей у зал.
   • З. знаёмых.

6. каго-што ў што. Злучыць у якое-н. новае цэлае.

   • З. даныя ў табліцу.

7. Нацкаваўшы аднаго на другога, прымусіць пабіцца, пакусацца.

   • З. сабак.
   • З. спрачальнікаў (пераноснае значэнне).

8. што да чаго або на што. Давесці да чаго-н. нязначнага, малога, нескладанага.

   • З. выдаткі да мінімуму.

9. каго-што. Сагнуць, сцягнуць, скурчыць.

   • Сутарга звяла нагу.

|| незакончанае трыванне: зводзіць.

|| назоўнік: звядзенне.

• Звесці са свету — загубіць, знішчыць.
• Звесці ў рожкі (размоўнае) — пасварыць каго-н. з кім-н. і стукнуць ілбамі.

звесціся дзеяслоў | закончанае трыванне

1. Перастаць існаваць, знікнуць.

   • Тая парода жывёлы ўжо звялася.

2. Страціць сілы, пахудзець.

   • Звёўся чалавек зусім.

3. да чаго і на што. Скараціўшыся, спрасціўшыся, выразіцца ў чым-н. малым, нескладаным.

   • Справа звялася да дробязей.
   • З. на нішто (страціць усякі сэнс, усякае значэнне).

|| незакончанае трыванне: зводзіцца.

звесіцца дзеяслоў | закончанае трыванне

1. Перагнуўшыся цераз што-н., нахіліцца ўніз.

   • З. цераз поручні.

2. Нізка схіліцца, апусціцца.

   • Галіны звесіліся да зямлі.

|| незакончанае трыванне: звешвацца.

звесіць дзеяслоў | закончанае трыванне

Трымаючы ў вісячым стане, апусціць уніз.

• Вярба звесіла галіны над вадой.
• Сядзець, звесіўшы ногі (не дастаючы да падлогі, зямлі).

|| незакончанае трыванне: звешваць.

звечара прыслоўе

Вечарам, да надыходу ночы.

звод² назоўнік | мужчынскі род

1. Зведзеныя ў адно цэлае і размешчаныя ў пэўнай паслядоўнасці звесткі, матэрыялы, тэксты.

   • З. законаў.

2. Выпуклае або крывалінейнае перакрыцце, якое злучае сцены, апоры якога-н. збудавання.

   • Каменны з.
   • Гатычны з.

зводдалеку прыслоўе

З далёкай адлегласці.

• Назіраць з.
• З. ад жыллёвых будынкаў.

зводдаль прыслоўе

Тое, што і зводдалеку.

зводка назоўнік | жаночы род

Дакумент, запіска, у якой зведзены разам якія-н. звесткі, даныя.

• Аператыўная з.
• З. аб ходзе сяўбы.
• З. надвор’я.

зводны прыметнік

1. Сабраны з розных месц, састаўлены з чаго-н., з розных частак.

   • Зводная справаздача.
   • З. аркестр.

2. Які даводзіцца каму-н. братам ці сястрой па мачасе або айчыму.

   • З. брат.
   • Зводныя дзеці.

зводнік назоўнік | мужчынскі род | пагардлівае

Чалавек, які займаецца зводніцтвам.

|| жаночы род: зводніца.