Усе словы

закрасіць дзеяслоў | закончанае трыванне

Палажыць у што-н. закрасу, заправіць.

• З. капусту смятанай.

|| незакончанае трыванне: закрашваць.

закратацца дзеяслоў | закончанае трыванне

Пачаць кратацца, варушыцца.

закратаць дзеяслоў | закончанае трыванне

Пачаць кратаць, варушыць.

• З. пальцамі.

закройшчык назоўнік | мужчынскі род

Майстар па закрою матэрыялу для шыцця адзення.

|| жаночы род: закройшчыца.

|| прыметнік: закройшчыцкі.

закрочыць дзеяслоў | закончанае трыванне

Пачаць крочыць.

закроіць дзеяслоў | спецыяльны тэрмін | закончанае трыванне

Скроіць, выкраіць.

|| незакончанае трыванне: закройваць.

|| назоўнік: закрой.

|| прыметнік: закройны.

закругленне назоўнік | ніякі род

1. гл. закругліць.

2. множны лік: -яў. Закругленая частка чаго-н.

   • На закругленні дарогі.

закруглены прыметнік

1. Які мае круглую форму, акруглы.

2. пераноснае значэнне: Пра стыль мовы: гладкі, стройны.

   • Закругленая фраза.

|| назоўнік: закругленасць.

закругліцца дзеяслоў | закончанае трыванне

1. Стаць круглым, закругленым.

   • Бераг возера закругліўся.

2. пераноснае значэнне: Скараціць выклад, каб хутчэй яго закончыць (размоўнае жартаўлівае).

   • Дакладчык закругліўся.

|| незакончанае трыванне: закругляцца.

|| назоўнік: закругленне.

закругліць дзеяслоў | закончанае трыванне

1. Зрабіць круглым ці больш круглым.

   • З. вугал.

2. пераноснае значэнне: Прыдаць стройнасць і закончанасць.

   • З. фразу.

3. пераноснае значэнне: Скончыць, завяршыць (размоўнае).

   • З. год з добрымі вытворчымі паказчыкамі.

|| незакончанае трыванне: закругляць.

|| назоўнік: закругленне.

закружыцца дзеяслоў | закончанае трыванне

Пачаць кружыцца.

• Галава закружылася.

закружыць дзеяслоў | закончанае трыванне

Пачаць кружыць.

• Закружыла завіруха.
• Закружыць галаву каму (размоўнае неадабральнае) — моцна захапіць, пазбавіўшы здольнасці цвяроза разважаць.

закруціцца дзеяслоў | закончанае трыванне

1. Завіцца (пра валасы).

   • Валасы закруціліся.

2. Абматацца, абвіцца вакол чаго-н.

   • Пуга закруцілася вакол пугаўя.

3. Абматаць, абгарнуць сябе чым-н.

   • З. ў коўдру.

4. Стаміцца, змучыцца ад розных клопатаў (размоўнае).

   • Столькі спраў, зусім закруціўся.

5. Пачаць круціцца.

   • Кола закруцілася.

|| незакончанае трыванне: закручвацца.

закруціць² дзеяслоў | размоўнае | закончанае трыванне

Пачаць круціць.

• Вецер закруціў лісце.

закрыты прыметнік

1. Які мае дах, сценкі.

   • З. вазок.

2. Не для ўсіх даступны.

   • Закрытае пасяджэнне (пасяджэнне пры зачыненых дзвярах, не публічнае).
   • З. конкурс (з пэўнай колькасцю ўдзельнікаў).

3. Скрыты, унутраны (спецыяльны тэрмін).

   • Працякаць у закрытай форме (пра хваробу).
   • З. пералом.
   • Закрытае галасаванне — тайнае галасаванне.
   • Закрытае мора — мора, усе берагі якога належаць адной дзяржаве.
   • Закрытая навучальная ўстанова — навучальная ўстанова, у якой навучэнцы жывуць на поўным утрыманні.

закрыцца дзеяслоў | закончанае трыванне

1. гл. закрыць.

2. Пра магазіны, установы і пад.: спыніць работу.

   • Магазін закрыўся.
   • Выстаўка закрылася.

|| незакончанае трыванне: закрывацца.

закрыць дзеяслоў | закончанае трыванне

1. Накрыць, прыкрыць чым-н.

   • З. коўдрай.
   • З. твар рукамі.

2. Скласці, самкнуць што-н. раскрытае.

   • З. парасон.
   • З. кнігу.
   • З. вочы.

3. Загарадзіць, перагарадзіць (уваход, выхад і пад.), спыніць доступ куды-н.

   • З. уваход. З. граніцу.

4. Спыніць, пакласці канец правядзенню, дзеянню, дзейнасці чаго-н.

   • З. сход.
   • З. прадпрыемства.
   • З. гандаль.

|| незакончанае трыванне: закрываць.

|| зваротны стан: закрыцца.

|| незакончанае трыванне: закрывацца.

|| назоўнік: закрыццё.

закрычаць дзеяслоў | закончанае трыванне

1. Крыкнуць.

   • З. ад болю.

2. Пачаць крычаць.

   • Закрычалі «брава».

закрэмзаць дзеяслоў | размоўнае | закончанае трыванне

Закрэсліць напісанае мноствам ліній.

• З. цэлыя старонкі рукапісу.

закрэпка назоўнік | жаночы род

Прыстасаванне для замацавання чаго-н.

|| прыметнік: закрэпачны.

закрэсліць дзеяслоў | закончанае трыванне

Правесці рысу па тэксту, малюнку, каб зрабіць іх несапраўднымі.

• З. напісанае.
• З. чые-н. старыя заслугі (пераноснае значэнне).

|| незакончанае трыванне: закрэсліваць.

закульгаць дзеяслоў | закончанае трыванне

1. Пачаць кульгаць.

   • З ночы я штосьці закульгаў.

2. Пайсці кульгаючы.

   • Закульгаў дадому.

закулісны прыметнік

1. Які адбываецца за кулісамі тэатра, у тэатры.

   • Закуліснае жыццё.

2. пераноснае значэнне: Скрыгы, тайны.

   • Закулісныя перагаворы.

закупорыцца дзеяслоў | закончанае трыванне

Закрыцца шчыльна, наглуха.

• Бутэлька закупорылася.

|| незакончанае трыванне: закупорвацца.

|| назоўнік: закупорванне і закупорка.

• Закупорка вен.

закупорыць дзеяслоў | закончанае трыванне

1. Заткнуць шчыльна (адтуліну ў чым-н.).

   • З. бочку.
   • Тромб закупорыў вену.

2. Прымусіць сядзець у памяшканні (размоўнае).

   • З. у чатырох сценах.

|| незакончанае трыванне: закупорваць.

|| назоўнік: закупорванне і закупорка.

закупшчык назоўнік | мужчынскі род

Той, хто робіць закупку, займаецца закупкай чаго-н.

|| жаночы род: закупшчыца.

закупіць дзеяслоў | закончанае трыванне

1. Купіць у вялікай колькасці або оптам.

   • З. прамысловае абсталяванне.

2. што і чаго. Запасціся пакупкай.

   • З. прадукты.
   • З. дроў.

|| незакончанае трыванне: закупляць.

|| назоўнік: закупліванне, закуп і закупка.

|| прыметнік: закупачны.

• Закупачныя цэны.

закуродымлены прыметнік

Пакрыты сажай, куродымам.

• Закуродымленая столь.

закуродыміцца дзеяслоў | закончанае трыванне

Пакрыцца сажай, куродымам.

• Шкло ў лямпе закуродымілася.

|| незакончанае трыванне: закуродымлівацца.

закурыцца² дзеяслоў | закончанае трыванне

Пачаць курыцца.

закурыць² дзеяслоў | закончанае трыванне

1. што, чаго і без дапаўнення.

   • Запаліць і пачаць курыць. з. люльку.

2. Стаць курцом.

   • Ён рана закурыў.

|| незакончанае трыванне: закурваць.

закурэлы прыметнік

Пакрыты сажай, закураны.

• Закурэлыя чалеснікі.

закурэцца дзеяслоў | закончанае трыванне

1. Задыміцца.

   • На пажарніку вопратка закурэлася.

2. Падняцца віхрам.

   • Пыл закурэўся.

закурэць² дзеяслоў | закончанае трыванне

Пачаць курэць.

• Галавешка закурэла.

закусаць дзеяслоў | размоўнае | закончанае трыванне

Скусаць, замучыць укусамі.

• Закусалі камары.

закусачная назоўнік | жаночы род

Род сталовай, у якой падаюць проста згатаваныя, звычайна халодныя стравы.

закуска назоўнік | жаночы род

1. гл. закусіць 2.

2. множны лік: -сак. Ежа, страва, якой закусваюць.

   • Халодныя закускі.
   • На закуску (таксама пераноснае значэнне: пад канец, у заключэнне; размоўнае).

|| прыметнік: закусачны.

закусь назоўнік | жаночы род | размоўнае

Тое, што і закуска (у 2 знач.).

закусіць² дзеяслоў | закончанае трыванне

1. што, чым і без дапаўнення.

   • Заесці выпітае (віно, гарэлку і пад.).

2. Крыху паесці, перакусіць перад дарогай (размоўнае).

|| незакончанае трыванне: закусваць.

|| назоўнік: закусванне і закуска.

закутак назоўнік | мужчынскі род

1. Цёмны, цесны вугал, куток.

2. пераноснае значэнне: Глухое, аддаленае ад культурных цэнтраў месца.

закід назоўнік | мужчынскі род

1. гл. закінуць.

2. множны лік: -аў. Напамінанне, лёгкі папрок.

   • Зрабіць з. каму-н.

закідацца дзеяслоў | закончанае трыванне

Пачаць кідацца.

• З. ў роспачы.
• З. гразёю.

закідаць² дзеяслоў | незакончанае трыванне

1. гл. закінуць.

2. Намякаць на што-н. (размоўнае).

   • Я ведаю, куды ты закідаеш.

закінуцца дзеяслоў | закончанае трыванне

1. Згубіцца, зваліўшыся куды-н., за што-н. (размоўнае).

   • Ножык кудысьці закінуўся.

2. Адкінуцца назад.

   • Галава закінулася.

|| незакончанае трыванне: закідацца і закідвацца.

закінуць дзеяслоў | закончанае трыванне

1. Кінуць куды-н. або далёка.

   • З. мяч у сетку.
   • З. вуду (таксама пераноснае значэнне: паспрабаваць папярэдне разведаць што-н. намёкам, пытаннямі; размоўнае).

2. Падняўшы, надаць чаму-н. іншае становішча.

   • З. нагу за нагу.
   • З. стрэльбу за плячо.

3. пераноснае значэнне: Даставіць куды-н.

   • З. прадукты на дачу.
   • З. дэсант у тыл ворага.

4. Перастаць займацца кім-, чым-н., пакінуць каго-, што-н.

   • З. вучобу.
   • З. гаспадарку.
   • Закінуць слова або слоўца (размоўнае) — пахадайнічаць за каго-н., аказаць падтрымку.
   • Як за сябе закінуць (размоўнае) — хутка і многа (з’есці, выпіць).

|| незакончанае трыванне: закідаць і закідваць.

|| назоўнік: закід.

закіпець дзеяслоў | закончанае трыванне

Пачаць кіпець.

• Вада закіпела.

закіс назоўнік | мужчынскі род | спецыяльны тэрмін

У хіміі: ніжэйшая ступень акіслення элемента.

• З. медзі.

|| прыметнік: закісны.

закіслы прыметнік

1. Які закіс.

   • З. булён.

2. Занадта кіслы (размоўнае).

   • З. квас.

закіснуць дзеяслоў | закончанае трыванне

Стаць кіслым.

• Цеста закісла.
• З. у адзіноце (пераноснае значэнне і размоўнае).

|| незакончанае трыванне: закісаць.

|| назоўнік: закісанне.

зала назоўнік | жаночы род

1. Вялікае памяшканне для публічных сходаў, для заняткаў чым-н. і інш. мэт.

   • Глядзельная з.
   • Актавая з.
   • Чытальная з.
   • Спартыўная з.

2. Прасторны парадны пакой даля прыёму гасцей.

|| прыметнік: зальны.