Усе словы

гусегадоўля назоўнік | жаночы род

Развядзенне гусей.

гусеніца назоўнік | жаночы род

Шырокі металічны ланцуг, які надзяваецца на колы трактара, танка для лепшай праходнасці.

|| прыметнік: гусенічны.

гусляр назоўнік | мужчынскі род

Музыкант, які іграе на гуслях, а таксама спявак, што акампаніруе сабе на гуслях.

|| прыметнік: гуслярны.

гуслі назоўнік

Мнагаструнны шчыпковы музычны інструмент славянскіх народаў.

|| прыметнік: гусельны.

гуснуць дзеяслоў | размоўнае | незакончанае трыванне

Станавіцца больш густым (у 2 знач.), гусцець.

• Варэнне гусне.

густ назоўнік | мужчынскі род

1. Адчуванне, разуменне прыгожага.

   • Апранацца з густам.

2. Схільнасць да чаго-н.

   • У розных людзей розны густы.
   • Гэта мне па густу (падабаецца).

3. Стыль, манера.

   • Зрабіць падарунак на свой г.

|| прыметнік: густавы.

густа (густа-) прыстаўка

Першая частка складаных слоў са знач.:

1. з густым (у 1 і 2 знач.), напр. густоволосы, густалісты, густанаселены;
2. густы (у 1 і 2 знач.), напр. густацёрты, густацякучы, густа-зялёны.

густаўшчына назоўнік | жаночы род | размоўнае | неадабральнае

Ацэнка якіх-н. з’яў толькі з пункту гледжання свайго суб’ектыўнага густу (у 2 знач.).

густоўны прыметнік

З густам.

• Г. гарнітур.

густы прыметнік

1. Такі, што складаецца з мноства аднародных прадметаў, размешчаных блізка адзін ля аднаго.

   • Г. бярэзнік.
   • Густое жыта.
   • Буракі растуць густа (прыслоўе).

2. Не вадкі, з аслабленай цякучасцю, насычаны.

   • Густая смятана.

3. Шчыльны, малапранікальны для зроку, святла.

   • Г. туман.
   • Густыя воблам.

4. Пра голас: паўнагучны.

   • Г. бас (нізкі).

|| назоўнік: густата і гушчыня.

гусцець дзеяслоў | незакончанае трыванне

Рабіцца густым або больш густым (у 1, 2 і 3 знач.).

• Лес гусцее.
• Туман гусцее.
• Варэнне гусцее.

|| закончанае трыванне: загусцець і пагусцець.

гусці дзеяслоў | незакончанае трыванне

1. Утвараць працяжны аднатонны гук.

   • Вецер гудзе ў коміне.
   • Гудзе матор.
   • У вушах гуло (пра шум у вушах; безасабовая форма).

2. Бесперапынна ныць ад болю, стомленасці.

   • Рукі аж гудуць.

|| закончанае трыванне: прагусці.

|| назоўнік: гудзенне.

гусь назоўнік | жаночы род

1. Дзікая і свойская вадаплаўная птушка з доўгай шыяй.

2. Самка гуся.

   • Як з гусі вода.

|| памяншальная форма: гуска.

|| прыметнік: гусіны.

гусяня (гусянё) назоўнік | ніякі род

Птушаня гусі.

гусятнік назоўнік | мужчынскі род

Памяшканне для гусей.

• Пабудавалі новы г.

гусятніца назоўнік | жаночы род

1. Работніца, якая даглядае гусей.

2. Прадаўгаватая авальная пасудзіна з тоўстымі сценкамі для смажання і тушэння гусей, качак, курэй.

гусяціна назоўнік | жаночы род

Гусінае мяса як ежа.

гута назоўнік | жаночы род

Даўнейшая; назва шклозавода.

• Працаваў на гуце.

|| прыметнік: гутавы.

гуталін назоўнік | мужчынскі род

Мазь для скуранога абутку.

|| прыметнік: гуталінавы.

гутаперча назоўнік | жаночы род

Пластычная скурападобная маса, па ўласцівасцях блізкая да каучуку.

|| прыметнік: гутаперчавы.

гутарка назоўнік | жаночы род

1. Дзелавая або сардэчная размова.

   • Г. спачатку не ладзілася.

2. Даклад, паведамленне, звычайна з удзелам слухачоў для абмену думкамі.

   • Правесці гутарку.

гутарковы прыметнік

Якім карыстаюцца ў гутарцы, уласцівы вуснай народнай мове.

• Г. стыль.
• Гутарковая мова.

гутарлівы прыметнік

Схільны да размоў, гаварлівы.

• Г. чалавек.

|| назоўнік: гутарлівасць.

гутарыць дзеяслоў | незакончанае трыванне

Размаўляць, весці гутарку.

• Г. са старшынёй.

гутнік назоўнік | мужчынскі род | устарэлае

Рабочы, які працаваў на гуце, вырабляў шкло.

|| прыметнік: гутніцкі.

гучанне назоўнік | ніякі род

1. гл. гучаць.

2. пераноснае значэнне: Накіраванасць, характар, сэнс.

   • Вострое сацыяльнае г. п ‘есы.

гучаць (гучэць) дзеяслоў | незакончанае трыванне

1. Утвараць гукі, раздавацца (пра гукі).

   • Струны гучаць глуха.
   • Гучыць вясёлая мелодыя.

2. пераноснае значэнне: Успрымацца як нешта важнае, урачыстае, прыгожае і пад.

   • Кібернетыка — гэта гучыць!
   • Чалавек!
   • Гэта гучыць горда.

3. Вынікаць, праяўляцца.

   • У гэтым пытанні гучыць сумненне.
   • У голасе гучыць радасць.

|| назоўнік: гучанне.

гучнагаварыцель назоўнік | мужчынскі род

Прыбор для ўзнаўлення гукаў і ўзмацнення гучнасці радыёперадач.

гучнагалосы прыметнік

З гучным голасам.

|| назоўнік: гучнагалосасць.

гучнець дзеяслоў | незакончанае трыванне

Рабіцца больш моцнымі (пра гукі).

• Галасы гучнелі.

гучны прыметнік

1. Які характарызуецца выразным, далека чутным гукам.

   • Г. голас.
   • Гучная мелодыя.

2. пераноснае значэнне: Які атрымаў шырокую вядомасць.

   • Гучная слава.
   • Гучнае імя.

3. пераноснае значэнне: Напышлівы, фальшывы па сэнсу.

   • Гучныя фразы.

|| назоўнік: гучнасць.

гучок назоўнік | мужчынскі род

Маладая галінка, атожылак, парастак.

• Адсадзіць г.

|| прыметнік: гучковы.

гушкалка назоўнік | жаночы род | размоўнае

Калыханка, арэлі.

|| прыметнік: гушкалкавы.

гушкацца дзеяслоў | размоўнае | незакончанае трыванне

Рытмічна калыхацца з аднаго боку ў другі або зверху ўніз.

• Г. на арэлях.
• Г. на марскіх хвалях.

|| аднакратны дзеяслоў: гушкануцца.

|| назоўнік: гушканне.

гушкаць дзеяслоў | размоўнае | незакончанае трыванне

1. Рытмічна гайдаць, калыхаць з аднаго боку ў другі або зверху ўніз.

   • Г. на арэлях.
   • Г. дзіця.

2. З захапленнем падкідаць каго-н. на руках.

|| аднакратны дзеяслоў: гушкануць.

|| назоўнік: гушканне.

гушча назоўнік | жаночы род

1. Густы асадак (стравы, раствору і пад.).

   • На дне засталася г.
   • Г. дзяцей не разганяе (прыказка).

2. Тое, што і гушчар.

   • Т. лесу.

3. Самае густое месца ў чым-н., цэнтр.

   • Уціскуцца ў самую гушчу натоўпу.
   • Быць у гушчы падзей (пераноснае значэнне).

гушчар назоўнік | мужчынскі род

Густы ўчастак лесу.

• Лясны г.

гушчарнік назоўнік | мужчынскі род

Тое, што і гушчар.

гушчыня назоўнік | жаночы род

1. гл. густы.

2. Тое, што і гушчар.

   • Лясная г.

3. Тое, што і гушча (у 3 знач.).

   • У самой гушчыні натоўпу.

гушчэча назоўнік | жаночы род | размоўнае

Тое, што і гушчар.

• З лазовай гушчэчы не выбрацца.

гыркацца дзеяслоў | размоўнае | незакончанае трыванне

Сварыцца з кім-н., лаяцца.

|| назоўнік: гырканне.

гыркаць дзеяслоў | незакончанае трыванне

1. Пра сабаку: паірозліва вурчаць.

   • Гыркаў собака.

2. пераноснае значэнне: Груба гаварыць, бурчаць (размоўнае неадабральнае).

   • Г. на дзяцей.

|| аднакратны дзеяслоў: гыркнуць.

|| назоўнік: гырканне.

гэбель прыметнік

Сталярны інструмент у выглядзе калодкі з шырокім лязом для стругання дрэва.

|| памяншальная форма: гэблік.

|| прыметнік: гэбельны.

гэй выклічнік

Воклік, якім звяртаюцца да каго-н.

• Гэй, пастой!
• Гэй вы, коні!

гэта займеннік

1. займеннік: указальны, ж. і н.; гл. гэты.

2. часціца: Узмацняе, падкрэслівае тое ці іншае слова ў сказе.

   • Хто г. напісаў?

3. Ужыв. пры выказніку, які выражаны назоўнікам, прыметнікам, інфінітывам ці прыслоўем.

   • Праца — г. крыніца нашага багацця.
   • Жыццё — г. барацьба.

4. часціца: узмацняльная. Узмацняе сэнс, значэнне папярэдняга займенніка, прыслоўя, часціцы ў пытальных і даданых сказах.

   • Ці г. ты яшчэ з работы ідзеш ?

гэтак прыслоўе

Тое, што і так.

• Даўно б г.
• І г. далей.
• І так і г.

гэтакі (гэткі) прыметнік | займеннік

Тое, што і такі.

гэтулькі займеннік | прыслоўе | размоўнае

Столькі, так многа.

• Вам нельга г. чытаць.
• Т. людзей сышлося, як ніколі!

гэты займеннік

1. Паказвае на асобу або прадмет, якія знаходзяцца перад вачамі.

   • Г. ці той лес?
   • Гэтага чалавека не сустракаў ніколі.

2. Паказвае на адрэзак часу, пра які ідзе гаворка.

   • Гэтымі днямі на рыбу не прыйдзецца ісці.

3. Паказвае на ўжо вядомую асобу або прадмет.

   • Дзіўны чалавек гэты Галілей!
   • Ах гэтыя модніцы!

гюрза назоўнік | жаночы род

Ядавітая змяя сямейства гадзюк.