Усе словы

гукаўлоўнік назоўнік | мужчынскі род

Прыбор для ўлоўлівання гукаў, шуму, гулу самолёта, падводнай лодкі і пад.

гул назоўнік | мужчынскі род

Аддалены працяжны шум.

• Падземны г.

гулец назоўнік | мужчынскі род | размоўнае

Удзельнік якой-н. гульні (спартыўнай, картачнай і пад.).

гулкі прыметнік

1. Выразны па гуку, чутны здалёк.

   • Гулкія крокі.

2. З моцным рэзанансам.

   • Гулкая зала.

|| назоўнік: гулкасць.

гуллівы прыметнік

Жартаўлівы, вясёлы, гарэзлівы.

• Г. настрой.
• Гуллівае дзіця.

|| назоўнік: гуллівасць.

гульба назоўнік | жаночы род | размоўнае

Гулянка, папойка.

гульдэн назоўнік | мужчынскі род

Грашовая адзінка Нідэрландаў, а таксама залатая, а пасля сярэбраная манета ў некаторых еўрапейскіх краінах.

гульма прыслоўе

Гульма гуляць — марна траціць час, бяздзейнічаць.

гульня назоўнік | жаночы род

1. гл. гуляць.

2. Той ці іншы від,спосаб, якім гуляюць (у 3 знач.).

   • Г. ў шахматы.
   • Спартыўныя гульні.

3. Камплект неабходных прадметаў для гульні.

   • Дзіцячая настольная г.

4. Наўмысныя тайныя дзеянні для дасягнення якой-н. мэты.

   • Небяспечная г.
   • Двайная г.

Алімпійскія гульні — міжнародныя спаборніцтвы па ўсіх асноўных відах спорту, якія праводзяцца раз у чатыры гады.

Гульня слоў — дасціпны, каламбурны выраз.

|| прыметнік: гульнявы.

гультай назоўнік | мужчынскі род

Лянівы чалавек, лодар.

|| жаночы род: гультайка.

|| прыметнік: гультайскі.

гультаяваць дзеяслоў | незакончанае трыванне

Ухіляцца ад работы, лодарнічаць.

гуляка назоўнік | мужчынскі і жаночы род | размоўнае

Той, хто нічога не робіць і разгульна жыве.

гулянка назоўнік | жаночы род | размоўнае

Вечарынка з пачастункам або вясёлае правядзенне часу ў кампаніі.

гулянне назоўнік | ніякі род

1. гл. гуляць.

2. Масавае саята пад адкрытым небам.

   • Народное г.

гуляны прыметнік

Які ўжываўся ў гульні.

• Гуляная калода карт.

гуляць дзеяслоў | незакончанае трыванне

1. Забаўляцца цацкамі, пацяшацца (пра дзяцей).

   • Г. з катом.
   • Г. у жмуркі.
   • Дзеці гуляюць у кубікі.
   • Зробіш урокі — можаш г.

2. Хадзіць адпачываючы, прагульвацца.

   • Г. у парку.

3. у што. Праводзіць час за якім-н. спартыўным заняткам.

   • Г. у футбол.

4. пераноснае значэнне: Перамяшчацца ў розных кірунках, распаўсюджвацца.

   • Па хаце гуляе вецер.
   • За акном гуляе завіруха.
   • Па твары гуляла усмешка.

5. Мець выхадны дзень, не працаваць.

   • Г. цэлы дзень.

6. Быць свабодным, незанятым (пра зямлю, зэчы і пад.).

   • Агарод гуляе.

7. Весяліцца (з танцамі, песнямі, музыкай).

   • Г. да ночы.
   • Г. вяселле.

8. Быць у блізкіх інтымных адносінах, любіцца (размоўнае).

Фразеалагізмы:

• Гуляць з агнём — брацца за рызыкоўную справу, не думаючы аб выніках.
• Гуляць у маўчанку (размоўнае неадабральнае) — ухіляцца ад размовы.

|| закончанае трыванне: пагуляць і згуляць.

|| аднакратны дзеяслоў: гульнуць.

|| назоўнік: гульня і гулянне.

гуляш назоўнік | мужчынскі род

Страва з кусочкаў мяса ў соўсе.

|| прыметнік: гуляшны.

гулі назоўнік | размоўнае

1. Гулянне, забава.

   • Пайсці на г.

2. Марнае правядзенне часу.

   • Г. не аднаго ў лапці абулі (прыказка).

гума назоўнік | жаночы род

Эластычны матэрыял, які атрымліваецца шляхам вулканізацыі каўчуку; рызіна.

|| прыметнік: гуманы.

• Г. мячык (з гумы).
• Гумавая прамысловасць (па вырабу гумы).

гумаваць дзеяслоў | незакончанае трыванне

Насычаць гумай, прарызіньваць.

гуманны прыметнік

Чалавекалюбівы, дабрачынны, прасякнуты павагай да людзей.

• Гуманныя мэты.

|| назоўнік: гуманнасць.

гуманізм назоўнік | мужчынскі род

1. Гуманнасць, чалавечнасць у грамадскай дзейнасці, у адносінах да людзей.

2. Прагрэсіўны рух эпохі Адраджэння імя вызвалення асобы чалавека ад ідэйнага застою часоў феадалізму і каталіцызму.

|| прыметнік: гуманістычны.

гуманіст назоўнік | мужчынскі род

Дзеяч або прыхільнік гуманізму.

|| прыметнік: гуманісцкі.

гуманітарны прыметнік

1. Звернуты да асобы чалавека, да яго правоў і інтарэсаў.

   • Гуманітарныя праблемы.

2. Аб навуках: які звязаны з вывучэннем грамадства, культуры і гісторыі народа ў адрозненне ад прыродазнаўчых і тэхнічных навук.

   • Гуманітарная адукацыя.

|| назоўнік: гуманітарнасць.

гуманітарый назоўнік | мужчынскі род | кніжнае

Спецыяліст па гуманітарных навуках.

гумар назоўнік | мужчынскі род

1. Дабрадушна-жартаўлівыя адносіны да чаго-н.

   • Валодаць гумарам.
   • Пачуццё гумару.

2. У мастацтве: паказ якой-н. з’явы ў смешным, камічным выглядзе, калі пры гэтым знешне камічная трактоўка спалучаецца з унутранай сур’ёзнасцю.

   • Аддзел сатыры і гумару ў газеце.

|| прыметнік: гумарыстычны.

гумарыст назоўнік | мужчынскі род

1. Аўтар або выканаўца гумарыстычных твораў.

2. Чалавек, які валодае пачуццём гумару (у 1 знач.).

|| жаночы род: гумарыстка.

|| прыметнік: гумарысцкі.

гумарыстыка назоўнік | жаночы род

1. Сукупнасць гумарыстычных мастацкіх твораў.

2. Нешта смешнае, камічнае (размоўнае).

|| прыметнік: гумарыстычны.

• Гумарыстычныя апавяданні.
• Г. часопіс.

гумарэска назоўнік | жаночы род

Невялікі літаратурна-мастацкі або музычны твор гумарыстычнага характару.

гумка назоўнік | жаночы род

1. Кавалачак гумы для сцірання напісанага, сцірка.

2. Праіумаваная тасьма, а таксама шнур з гумавымі ніткамі.

|| прыметнік: гумкавы.

гумно назоўнік | ніякі род

Вялікая халодная будыніна для складвання і абмалоту зжатага збожжа, а таксама пляцоўка перад гэтай будынінай.

|| прыметнік: гуменны.

гумнішча назоўнік | ніякі род | размоўнае

Месца, на якім было гумно.

гумор назоўнік | мужчынскі род

Добры, душэўны настрой.

• Нешта ён сёння не ў гуморы.

гуны назоўнік | мужчынскі род

Група старажытных цюркскіх плямён, якія ў 2—4 стст. уварваліся ў Еўропу.

|| прыметнік: гунскі.

гунька назоўнік | жаночы род

1. Зрэбная посцілка.

2. Пакрывала для коней, якое закрывав спіну і тулава.

|| прыметнік: гунькавы.

гупаць дзеяслоў | размоўнае | незакончанае трыванне

Глуха стукаць, удараць.

• Гупаў адзінюткі цапок.

|| аднакратны дзеяслоў: гупнуць.

|| назоўнік: гупат і гупанне.

гурба назоўнік | жаночы род

Куча снегу, намеценая ветрам.

• Да платоў намяло вялікія гурбы снегу.

гурма назоўнік | жаночы род | абласное

Шумлівая група людзей, ватага.

гурман назоўнік | мужчынскі род

Любіцель і знаток вытанчаных страў.

|| жаночы род: гурманка.

|| прыметнік: гурманскі.

гурманства назоўнік | ніякі род

Захапленне вытанчанымі стравамі.

гурт назоўнік | мужчынскі род

1. Група людзей, натоўп.

   • Г. вучняў.
   • Ісці гуртам (прыслоўе).

2. Статак буйной рагатай жывёлы, авечак і пад.

   • На лузе г. авечак.

|| памяншальная форма: гурток.

|| прыметнік: гуртавы.

гуртам прыслоўе

1. Разам, сумесна.

   • Цягнуць г. воз.

2. Натоўпам, шумным зборышчам.

   • Бегчы г.

гуртаўшчык назоўнік | мужчынскі род

Той, хто суправаджае, гоніць гурт (у 2 знач.).

|| прыметнік: гуртаўшчыцкі.

гуртковец назоўнік | мужчынскі род | размоўнае

Удзельнік гуртка (у 2 знач.).

гурткоўшчына назоўнік | жаночы род | неадабральнае

Дзейнасць, абмежаваная вузкімі інтарэсамі якога-н. гуртка, групы людзей.

гурток назоўнік | мужчынскі род

1. гл. гурт.

2. Група людзей з агульнымі інтарэсамі, якія аб’ядналіся для сумеснай дзейнасці, сумесных заняткаў.

   • Драматычны г.

|| прыметнік: гуртковы.

гурчаць дзеяслоў | незакончанае трыванне

Раўнамерна, прыглушана гудзець (пра матор, ваду і пад.).

• Пад акном гурчаў трактар.

|| назоўнік: гурчанне.

гурыя назоўнік | жаночы род

Ва ўсходняй міфалогіі: райская дзева, вечна юная прыгажуня, якая цешыць праведнікаў, што туды трапілі.

гусак назоўнік | мужчынскі род

Самец гусі.

гусар назоўнік | мужчынскі род

У царскай і некаторых іншаземных арміях: ваенны з часцей лёгкай кавалерыі, якія насілі форму венгерскага ўзору.

|| прыметнік: гусарскі.