Усе словы

Слова Азначэнне Дзеянне
адбліскваць

адбліскваць дзеяслоў | размоўнае | незакончанае трыванне

Даваць водбліск; адсвечваць.

  • Маланкі адблісквалі далёкім святлом.
адбой

адбой назоўнік | мужчынскі род

  1. гл. адбіць.

  2. Сігнал (першапачаткова барабанны), які апавяшчае аб заканчэнні чаго-н.

    • Біць (даць) адбой (таксама пераноснае значэнне: адмаўляцца ад свайго рашэння, думкі).
    • А. паветранай трывогі.
    • Адбою няма (не будзе) ад каго-чаго (размоўнае) — вельмі многа каго-, чаго-н.
адбойны

адбойны прыметнік

Які служыць для адбівання чаго-н.

  • А. малаток.
адбойшчык

адбойшчык назоўнік | мужчынскі род

Горнарабочы, які пры дапамозе адбойнага малатка аддзяляе кавалкі карысных выкапняў ад масіву.

адбор

адбор назоўнік | мужчынскі род

  1. гл. адабраць 1.

  2. Вылучэнне каго-, чаго-н. з якога-н. асяроддзя.

    • Натуральны а. (выжыванне найбольш прыстасаваных, моцных арганізмаў; спецыяльны тэрмін).
адборачны

адборачны прыметнік

Які служыць для адбору каго-, чаго-н.

  • Адборачная камісія.
  • Адборачныя спаборніцтвы (спартыўныя спаборніцтвы для адбору мацнейшых спартсменаў).
адборны

адборны прыметнік

  1. Адабраны, лепшы па якасці.

    • Адборная бульба.
  2. Вельмі грубы, непрыстойны.

    • За сцяной чулася адборная лаянка.
адбрадзіць

адбрадзіць дзеяслоў | размоўнае | закончанае трыванне

Правесці мяжу на сенакосе, адмежаваць.

|| незакончанае трыванне: адброджваць.

адбрахацца

адбрахацца дзеяслоў | размоўнае | закончанае трыванне

Сварачыся, спрачаючыся, адказаць на папрокі, нападкі.

|| незакончанае трыванне: адбрэхвацца.

адбрыкацца

адбрыкацца дзеяслоў | размоўнае | закончанае трыванне

  1. Брыкаючыся, адбіцца ад каго-, чаго-н., аддаліць ад сябе.

  2. пераноснае значэнне: Пазбавіцца ад чаго-н. непажаданага (размоўнае).

    • А. ад даручэння.

|| незакончанае трыванне: адбрыквацца.

адбрыць

адбрыць дзеяслоў | размоўнае | закончанае трыванне

Рэзка або абразліва адказаць каму-н., адмаўляючы ў чым-н. або лаячыся.

|| незакончанае трыванне: адбрываць.

адбудавацца

адбудавацца дзеяслоў | закончанае трыванне

  1. Закончыць пабудову чаго-н. для сябе.

    • Да восені адбудуемся.
  2. Пабудавацца нанава, аднавіць жыллё пасля разбурэння, пажару і пад.

    • Вёска нанава адбудавалася.

|| незакончанае трыванне: адбудоўвацца.

адбудаваць

адбудаваць дзеяслоў | закончанае трыванне

  1. Закончыць пабудову чаго-н. і пабудаваць.

    • Адбудавалі цудоўную школу.
  2. Пабудаваць нанава, аднавіць што-н. пасля разбурэння, пажару і пад.

    • А. горад.

|| незакончанае трыванне: адбудоўваць.

|| назоўнік: адбудова.

|| прыметнік: адбудоўчы.

  • А. перыяд.
адбуксіраваць

адбуксіраваць дзеяслоў | спецыяльны тэрмін | закончанае трыванне

Адвесці на буксіры.

  • А. баржу.
адбыцца

адбыцца дзеяслоў | закончанае трыванне

Ажыццявіцца, прайсці, быць праведзеным; здарыцца.

  • Раніцай на заводзе адбыўся мітынг.
  • Прэм ‘ера спектакля адбылася вечарам.

|| незакончанае трыванне: адбывацца.

адбыць

адбыць дзеяслоў | закончанае трыванне

  1. Выканаць якую-н. павіннасць; прабыць вызначаны тэрмін дзе-н.

    • А. чаргу на дзяжурстве.
    • А. тэрмін пакарання.
  2. Паехаць, адправіцца куды-н. (афіцыйнае).

    • Баец выпісаўся і адбыў на фронт.
  3. Абысціся, абмежавацца чым-н.

    • Дзякуем не адбудзеш (прымаўка).
    • Не адбудзе і не прыбудзе (размоўнае) — не будзе ні выгоды, ні страты.

|| незакончанае трыванне: адбываць.

|| назоўнік: адбыванне.

|| назоўнік: адбыццё.

адбяліць

адбяліць дзеяслоў | закончанае трыванне

Зрабіць белым, выбеліць.

  • А. палатно.

|| незакончанае трыванне: адбельваць.

|| назоўнік: адбельванне і адбелка.

  • Адбельванне драўніннай масы.

|| прыметнік: адбельны і адбелачны.

  • Адбельны цэх.
  • Адбелачныя матэрыялы.
адбівальнік

адбівальнік назоўнік | мужчынскі род | спецыяльны тэрмін

Прыстасаванне для адбівання светлавых, цеплавых і інш. прамянёў, хваль і пад.

адбіваць

адбіваць дзеяслоў | незакончанае трыванне

  1. гл. адбіць.

  2. Мерна, рытмічна стукаць, удараць.

    • Салдаты адбіваюць крок.
    • А. паклоны (кланяцца).
адбітак

адбітак назоўнік | мужчынскі род

  1. -тка. Адлюстраванне чаго-н. на гладкай паверхні.

    • А. твару ў люстэрку.
  2. -тка. След, які застаўся на чым-н.

    • Адбіткі пальцаў на шкле.
    • Адбіткі птушыных лапак на вільготным пяску.
  3. -тка. Тэкст, малюнкі і пад., адціснутыя паліграфічным спосабам.

    • А. тэксту на паперы.
  4. -тку. Перадача ў вобразах і паняццях чаго-н.

    • А. жыцця ў рамане.
  5. -тку. След, знак чаго-н.

    • А. журбы на тварах людзей.
    • Час кладзе на ўсё свой а.
адбіцца

адбіцца дзеяслоў | закончанае трыванне

  1. Тое, што і адламацца.

    • Ручка кубка адбілася.
  2. Даць адпор, абараніцца.

    • А. ад ворага.
  3. Адстаць ад тых, з кім быў разам (размоўнае).

    • А. ў дарозе ад кампаніі.
  4. Парваць сувязь з кім-, чым-н., перастаць рабіць што-н., займацца чым-н. (размоўнае).

    • А. ад дому.
    • А. ад вучобы.
    • А. ад рук (перастаць слухацца, падпарадкоўвацца).
  5. Сустрэўшы на шляху перашкоду, змяніць свой напрамак на другі, адваротны (пра гукі, прамяні і пад.).

    • Крык адбіўся рэхам у гарах.
  6. Адлюстравацца на гладкай паверхні.

    • Дрэва адбілася ценем у вадзе.
  7. пераноснае значэнне: Адлюстравацца ў вобразах, паняццях.

    • У лірыцы адбілася жыццё людзей.
  8. Атрымаць вонкавае праяўленне, выявіцца (пра пачуцці, стан і пад.).

    • Трывога адбілася на твары жанчыны.
  9. Выклікаць сабой якое-н. пачуццё; адазвацца.

    • Родныя далягляды навек адаб’юцца ў душы.
  10. на кім-чым. Зрабіць уздзеянне, уплыў на каго-, што-н.

    • Цяжкая праца адбілася на здароўі.
  11. Пакінуць адбітак.

    • На пяску адбіліся сляды ног.

|| незакончанае трыванне: адбівацца.

адбіць

адбіць дзеяслоў | закончанае трыванне

  1. Аддзяліць, адламаць ударам.

    • А. ручку кубка.
    • А. дошку.
  2. Адкінуць сустрэчным ударам.

    • А. мяч рукою.
    • А. атаку.
  3. пераноснае значэнне: Адказваючы на абвінавачанні, прыдзіркі і пад., абвергнуць іх.

    • А. нападкі крытыканаў.
  4. Вярнуць сабе сілаю, з боем.

    • А. горад.
  5. Прыцягнуць, прывабіць да сябе, аддаліўшы ад другога (размоўнае).

    • А. чужога мужа.
    • А. пакупнікоў.
  6. пераноснае значэнне: Прымусіць баяцца што-н. рабіць; знішчаць, адабраць (памяць, жаданне і пад.) (размоўнае).

    • А. ахвоту спрачацца.
    • Гора адбіла памяць.
  7. што. Адлюстраваць чый-н. вобраз (пра гладкую паверхню).

    • Люстра адбіла малады яшчэ твар жанчыны.
  8. Адлюстраваць, паказаць у вобразах.

    • А. жыццё ў мастацтве.
  9. Абазначыць ударамі, звонам і пад.

    • А. такт рукой.
    • Гадзіннік адбіў дванаццаць.
    • А. тэлеграму (паслаць; размоўнае).
  10. Ударам пашкодзіць што-н., зрабіць балючым.

    • А. печань.
    • А. глузды.
    • А. далоні.
  11. Навастрыць, выраўнаваць лязо касы і пад., б’ючы малатком.

    • А. касу.
  12. Ударамі размякчыць.

    • А. мяса.
  13. Памераўшы, выдзеліць участак чаго-н. і аддзяліць, перагарадзіўшы.

    • А. участак пашы.

|| незакончанае трыванне: адбіваць.

|| назоўнік: адбіванне і адбіццё.

|| назоўнік: адбіўка, адбой і адбойка.

  • Адбіўка касы.
  • Адбой мяча рукой.
  • Адбойка вугалю ў забоі.
адвабіць

адвабіць дзеяслоў | размоўнае | закончанае трыванне

Вабячы, адцягнуць, адвесці.

  • А. паляўнічага.

|| незакончанае трыванне: адвабліваць.

адвага

адвага назоўнік | жаночы род

Смеласць, рашучасць.

  • Узнагародзіць за адвагу.
  • А. гарады бярэ (прыказка).
адвадзянелы

адвадзянелы прыметнік

Які адвадзянеў, стаў вадзяністым.

  • Адвадзянелае чарніла.
адвадзянець

адвадзянець дзеяслоў | закончанае трыванне

Стаць вадзяністым, звадзянець.

  • Чарніла адвадзянела.
адвадзіць

адвадзіць дзеяслоў | размоўнае | закончанае трыванне

Адвучыць ад якой-н. прывычкі, ад хаджэння да каго-н. або куды-н.

  • А. ад курэння.

|| незакончанае трыванне: адваджваць.

адважны

адважны прыметнік

Смелы, рашучы.

  • А. баец.

|| назоўнік: адважнасць.

адважыцца

адважыцца дзеяслоў | закончанае трыванне

Праявіць адвагу, рашучасць, асмеліцца.

  • А. на смелы ўчынак.

|| незакончанае трыванне: адважвацца.

адважыць

адважыць дзеяслоў | закончанае трыванне

Аддзяліўшы, узважыць частку чаго-н.

  • А. кілаграм цукру.

|| незакончанае трыванне: адважваць.

адвакат

адвакат назоўнік | мужчынскі род

Юрыст, які абараняе на судзе чые-н. інтарэсы; абаронца.

  • Наняць адваката.

|| прыметнік: адвакацкі.

адвакатура

адвакатура назоўнік | жаночы род

  1. зборны назоўнік: Адвакаты.

    • Абласная а.
  2. Дзейнасць адваката.

    • Займацца адвакатурай.
адвакацтва

адвакацтва назоўнік | ніякі род

Дзейнасць адваката.

адвал

адвал назоўнік | мужчынскі род

  1. гл. адваліць 1.

  2. Прыстасаванне ў плузе для адразання і пераварочвання пласта зямлі.

  3. Перавернуты пласт зямлі.

  4. Насып з пустых парод, шлаку і пад. на горных распрацоўках (спецыяльны тэрмін).

|| прыметнік: адвальны.

адвалачы

адвалачы дзеяслоў | размоўнае | закончанае трыванне

Валочачы, адцягнуць.

  • А. мяшок з бульбай.

|| незакончанае трыванне: адвалакаць.

адваліцца

адваліцца дзеяслоў | закончанае трыванне

  1. Аддзяліўшыся, упасці.

    • Кавалак тынку адваліўся.
  2. Схіліць тулава назад; адкінуцца (размоўнае).

    • А. на спінку крэсла.
  3. Наеўшыся, адсунуцца ад стала, пакінуць есці (размоўнае).

    • А. ад клёцак.
  4. пераноснае значэнне: Паменшаць (пра мароз, спёку і пад.).

    • Мароз адваліўся, і пайшоў снег.

|| незакончанае трыванне: адвальвацца.

адваліць

адваліць2 дзеяслоў | закончанае трыванне

Аб суднах, плывучых сродках: адплысці ад берага, прыстані.

  • Параход адваліў у тры гадзіны.

|| незакончанае трыванне: адвальваць.

|| назоўнік: адвальванне.

|| прыметнік: адвальны.

  • А. гудок.
адвар

адвар назоўнік | мужчынскі род

Вадкасць, насычаная варам таго, што ў ёй варылася.

  • Рысавы а.

|| прыметнік: адварны.

адваражыць

адваражыць дзеяслоў | закончанае трыванне

Паводле ўяўленняў забабонных людзей: варажбой зняць чары з каго-н.

|| незакончанае трыванне: адварожваць.

адвараны

адвараны прыметнік

Вараны, звараны.

  • Адвараная бульба.
  • Адваранае мяса.
адварот

адварот назоўнік | мужчынскі род

  1. Атагнуты і прыгладжаны край адзення ці абутку.

    • Пінжак з шырокімі адваротамі.
  2. Адваротны бок чаго-н. (кнігі, паштоўкі і пад.).

    • Подпіс на адвароце здымка.
адваротны

адваротны прыметнік

  1. Які накіраваны ў супрацьлеглы бок.

    • Адваротнае вярчэнне.
    • Кінуцца ў а. бок.
  2. Супрацьлеглы.

    • Адыманне ёсць дзеянне, адваротнае складанню.
    • А. сэнс.
  3. Супрацьлеглы вонкаваму, левы бок прадмета.

    • Распісацца на адваротным баку паштоўкі.
    • Доказ ад адваротнага (назоўнік).
    • А. бок медаля (таксама пераноснае значэнне: другі, звычайна адмоўны бок чаго-н.).
адварыцца

адварыцца дзеяслоў | закончанае трыванне

Зварыцца.

  • Бульба адварылася.

|| незакончанае трыванне: адварвацца.

адварыць

адварыць дзеяслоў | закончанае трыванне

Зварыць.

  • А. грыбы.

|| незакончанае трыванне: адварваць.

адвастрыць

адвастрыць дзеяслоў | закончанае трыванне

Навастрыць, завастрыць.

  • А. косы.
  • А. зброю (пераноснае значэнне: падрыхтавацца да дзеянняў).

|| незакончанае трыванне: адвострываць.

|| назоўнік: адвострыванне.

адваявацца

адваявацца дзеяслоў | размоўнае | закончанае трыванне

Тое, што і адваяваць (у 2 знач.).

  • Адваяваўся салдат.
адваяваць

адваяваць дзеяслоў | закончанае трыванне

  1. Вярнуць вайной.

    • А. сваю зямлю ў захопнікаў.
  2. Кончыць ваяваць (размоўнае).

    • Салдат сваё адваяваў.
  3. пераноснае значэнне: Дамагчыся чаго-н. настойлівасцю.

    • А. пераходны сцяг.

|| незакончанае трыванне: адваёўваць.

адведаць

адведаць дзеяслоў | закончанае трыванне

  1. Наведаць каго-, што-н., пабываць у каго-н. дзе-н.

    • А. хворага сябра.
    • А. родны кут.
  2. чаго. Пакаштаваць, паспытаць.

    • А. спелых груш.

|| незакончанае трыванне: адведваць.

|| назоўнік: адведванне.

адведзіны

адведзіны назоўнік

Сяброўскае наведванне каго-н.

  • Прыйсці ў а.
адведкі

адведкі назоўнік

  1. Наведванне жанчыны, якая нарадзіла дзіця.

    • Прыйсці ў а. з пірагамі.
  2. Тое, што і адведзіны.