Усе словы

аграном назоўнік | мужчынскі род

Спецыяліст па аграноміі.

аграномія назоўнік | жаночы род

Комплекс навук аб апрацоўцы сельскагаспадарчых культур.

|| прыметнік: агранамічны.

аграніць дзеяслоў | спецыяльны тэрмін | закончанае трыванне

Апрацаваць, зрабіўшы гранёным.

• А. хрусталь.

|| незакончанае трыванне: аграньваць.

|| назоўнік: агранка і аграньванне.

аграпрамысловы прыметнік

Які мае адносіны да сельскагаспадарчай вытворчасці, яе матэрыяльна-тэхнічнай базы і рэалізацыі яе прадукцыі.

• А. комплекс.

аграрны прыметнік

Зямельны, сельскагаспадарчы, звязаны з землекарыстаннем, землеўладаннем.

• Аграрная палітыка.
• Аграрныя рэформы.

аграрнік назоўнік | мужчынскі род | размоўнае

Спецыяліст па аграрных пытаннях.

аграрый назоўнік | мужчынскі род

1. Буйны землеўладальнік, памешчык (кніжнае).

2. Член аграрнай партыі.

агратэхнік назоўнік | мужчынскі род

Спецыяліст па агратэхніцы.

агратэхніка назоўнік | жаночы род

Тэхналогія вырошчвання і апрацоўкі сельскагаспадарчых культур.

|| прыметнік: агратэхнічны.

аграхімік назоўнік | мужчынскі род

Спецыяліст па аграхіміі.

аграхімія назоўнік | жаночы род

Навука аб хімічных працэсах у глебе і раслінах, сілкаванні раслін, прымяненні ўгнаенняў.

|| прыметнік: аграхімічны.

агромністы прыметнік

Вельмі вялікі; велізарны.

• А. дуб.
• Агромністая зала.

агрубелы прыметнік

Які стаў грубым.

• Агрубелыя рукі.
• Агрубелая натура (пераноснае значэнне).

|| назоўнік: агрубеласць.

агрызак назоўнік | мужчынскі род

Абгрызены кавалак чаго-н.

• А. яблыка.
• А. алоўка (спісаны, кароткі аловак).

агрызацца дзеяслоў | незакончанае трыванне

1. Звычайна пра сабаку: злосна бурчаць ці брахаць, пагражаючы ўкусіць таго, хто закрануў.

2. пераноснае значэнне: Груба, са злосцю адказваць на заўвагі (размоўнае).

   • На кожнае слова агрызаецца, не дае гаварыць.

|| аднакратны дзеяслоў: агрызнуцца.

агрэбкі назоўнік | размоўнае

Рэшткі сена пасля стагавання, накладвання воза і пад.

• Сабраць а.

агрэбці дзеяслоў | закончанае трыванне

1. Тое, што і абгрэбці.

   • А. стог сена.

2. Згрэбці ўсё навокал, падбіраючы (размоўнае).

   • А. ўчасткі.

3. пераноснае значэнне: Атрымаць, здабыць, захапіць што-н. у вялікай колькасці (размоўнае).

   • А. вялікую прэмію.

|| незакончанае трыванне: аграбаць.

|| назоўнік: аграбанне.

агрэгат назоўнік | мужчынскі род

1. Злучэнне для агульнай работы дзвюх або некалькіх рознатыповых машын.

   • Уборачны а.

2. Частка якой-н. машыны, вузел для выканання пэўных аперацый.

|| прыметнік: агрэгатны.

агрэсар назоўнік | мужчынскі род

Той, хто ўчыняе агрэсію, захопнік.

• Даць адпор агрэсару.

|| прыметнік: агрэсарскі.

агрэст назоўнік | мужчынскі род

Калючая садовая кустовая расліна з кісла-салодкімі буйнымі ягадамі, а таксама ягады гэтай расліны.

|| прыметнік: агрэставы.

• Агрэставае варэнне.

агрэсія назоўнік | жаночы род

Паводле міжнароднага права незаконнае прымяненне ўзброенай сілы адной дзяржавай супраць суверэнітэту, тэрытарыяльнай недатыкальнасці або палітычнай незалежнасці другой дзяржавы.

|| прыметнік: агрэсіўны.

агрэсіўны прыметнік

Захопніцкі; варожы, наступальны.

* Агрэсіўная палітыка.
* Агрэсіўныя дзеянні.

|| назоўнік: агрэсіўнасць.

агрэх назоўнік | мужчынскі род

1. Дрэнна ўзараная або прапушчаная пры ворыве, сяўбе лапіна на полі.

   • Араць без агрэхаў.
   • У ворыве агрэхі — у кішэні прарэхі (прыказка).

2. пераноснае значэнне: Усякія недаробкі, недагляд.

   • Агрэхі ў працы.

агрэць дзеяслоў | размоўнае | закончанае трыванне

Моцна ўдарыць; выцяць.

• А. палкай.

агу выклічнік

1. Узаемнае акліканне з мэтай знайсці або не згубіць адзін аднаго.

   • — Агу! — чуваць у лесе.

2. Зварот да малога дзіцяці, каб забавіць яго.

   • — Агу, агу, хлопчык!

агузак назоўнік | мужчынскі род | спецыяльны тэрмін

1. Сцягновая частка мясной тушы; азадак.

2. Скура з задняй часткі жывёліны.

|| прыметнік: агузачны.

агулам прыслоўе | размоўнае

1. Усе разам, гуртам.

   • А. малаціць збожжа.

2. Усё адразу, цалкам (купіць, прадаць і пад.).

   • Прадаць фрукты а.

3. Неканкрэтна.

   • Разабрацца ў справе не а., а канкрэтна.

агульна прыстаўка

Першая частка складаных прымегнікаў у знач.:

1. агульны для чаго-н. (што выражана другой часткай), напр. агульнасаюзны, агульнанародны;

2. уласцівы ўсім, датычыцца ўсіх, усяго, напр. агульнавядомы, агульнапрызнаны, агульнатэарэтычны.

агульнаадукацыйны прыметнік

Які дае не спецыяльную, а агульную адукацыю.

• Агульнаадукацыйная школа.

агульнавайсковы прыметнік

Агульны для ўсіх родаў войск, які ахоплівае ўсе роды войск.

• Агульнавайсковая падрыхтоўка.

агульнавядомы прыметнік

Вядомы ўсім.

• Агульнавядомая ісціна.

|| назоўнік: агульнавядомасць.

агульнадаступны прыметнік

1. Даступны для ўсіх па цане, па магчымасці карыстацца.

   • Агульнадаступныя цэны.

2. Зразумелы, просты паводле выкладу.

   • Агульнадаступная лекцыя.

|| назоўнік: агульнадаступнасць.

агульнадзяржаўны прыметнік

Агульны, адзіны для ўсёй дзяржавы, які датычыць усёй дзяржавы.

• А. бюджэт.

агульнажыццёвы прыметнік

Уласцівы штодзённаму жыццю.

• Агульнажыццёвыя інтарэсы.

агульнакарысны прыметнік

Карысны для ўсіх.

• Агульнакарысная праца.

агульнанародны прыметнік

Агульны для ўсяго народа, усенародны.

• Агульнанародная мова.
• Агульнанароднае свята.

агульнапрызнаны прыметнік

Прызнаны ўсімі.

• А. факт.

агульнапрыняты прыметнік

Звычайны, прыняты ўсімі і які прымяняецца ўсімі.

• А. парадак.

агульначалавечы прыметнік

Уласцівы ўсім людзям, усяму чалавецтву.

• Агульначалавечая мараль.

агульнаўжывальны прыметнік

Які ўжываецца ўсімі.

• Агульнаўжывальнае слова.

|| назоўнік: агульнаўжывальнасць.

агульны прыметнік

1. Які належыць, уласцівы ўсім, які датычыцца ўсіх.

   • Агульная гаспадарка.
   • Агульная мова.
   • А. сход.

2. Які робіцца, выконваецца, праводзіцца калектыўна; прызначаны для сумеснага карыстання.

   • Агульная справа.
   • Агульная кухня.

3. Аднолькавы, уласцівы каму-н. адначасова з іншым; узаемны.

   • У сяброў агульныя інтарэсы.
   • У іх многа агульнага (назоўнік).

4. Увесь, у поўным аб’ёме, сукупны.

   • А. аб’ём вытворчасці.
   • А. вынік.
   • Абвінаваціць агульна (прыслоўе: усё адразу, цалкам).

5. Які датычыцца асноў чаго-н.

   • А. курс хіміі.
   • Агульныя пытанні навукі.

6. Які змяшчае ў сабе толькі самае істотнае, без дробязей, дэталей.

   • Агульнае ўражанне.
   • А. план экспедыцыі.
   • Расказаць пра паездку ў агульных рысах.
   • Гаварыць надта агульна (прыслоўе).

7. Неканкрэтны, схематычны.

   • Агульныя распараджэнні.
   • Агульныя словы.

|| назоўнік: агульнасць.

• А. мовы.
• А. інтарэсаў.

агурок назоўнік | мужчынскі род

Агародная расліна сямейства гарбузовых з даўгаватым зялёным плодам, а таксама плод гэтай расліны.

• Маласольныя агуркі.

|| памяншальная форма: агурочак.

|| прыметнік: агурочны.

• А. расол.

агурочнік назоўнік | мужчынскі род | зборны назоўнік

Агурочнае бацвінне.

агучыць дзеяслоў | спецыяльны тэрмін | закончанае трыванне

Зрабіць гукавым.

• А. фільм.

|| незакончанае трыванне: агучваць.

|| назоўнік: агучванне.

агіда назоўнік | жаночы род

1. Вельмі непрыемнае пачуццё, якое выклікаецца кім-, чым-н.

   • Яго п’яны твар выклікаў агіду.

2. Нягоднік, гадасць (лаянкавае).

   • Глядзець непрыемна на агіду.

агідлівы прыметнік

Які выклікае агіду, поўны агіды да каго-, чаго-н.

* А. чалавек.
* Агідлівае пачуццё.

|| назоўнік: агідлівасць.

агідны прыметнік

Які выклікае агіду (у 1 знач.); вельмі дрэнны, брыдкі, гадкі.

• А. пах.
• А. ўчынак.
• А. чалавек.

|| назоўнік: агіднасць.

• Кожная а. павінна сваю прыстойнасць мець (прыказка).

агіднік назоўнік | мужчынскі род | лаянкавае

Нягоднік, паганец, брыда.

|| жаночы род: агідніца.

агінацца дзеяслоў | размоўнае | незакончанае трыванне

Ухіляцца ад чаго-н. і туляцца, гультаяваць.

• Адзін працуе, а другі агінаецца.

агіт прыстаўка

Першая частка складаных слоў, якая адпавядае слову агітацыйны, напр. агітбрыгада, агіткалектыў, агітпункт.