Усе словы

галаваногія назоўнік | ніякі род

Клас марскіх малюскаў са шчупальцамі вакол рота (васьміногі, кальмары, каракаціцы і інш.).

галаварэз назоўнік | мужчынскі род | размоўнае

Адчайны чалавек (пра сарвігалаву, бандыта і пац.).

галавасты (галаваты) прыметнік | размоўнае

1. З вялікай галавой.

   • Галавастая рыба.

2. пераноснае значэнне: Здольны глыбока мысліць; разумны.

|| назоўнік: галавастасць і галаватасць.

галавацяп назоўнік | мужчынскі род | размоўнае

Той, хто бесталкова і нядбайна вядзе справы.

|| прыметнік: галавацяпскі.

галавацяпства назоўнік | ніякі род | размоўнае

Бесталковае і нядбайнае вядзенне справы.

галавач назоўнік | мужчынскі род

Тое, што і галавень.

|| прыметнік: галавачовы.

галавень назоўнік | мужчынскі род

Прэснаводная рыба сямейсгва карпавых з тоўстай і шырокай галавой.

|| прыметнік: галаўнёвы.

галавешка назоўнік | жаночы род

Кусок дрэва, які абгарэў або яшчэ тлее.

галавізна назоўнік | жаночы род

Мяса з галавы жывёлы, рыбы, як прадукт харчавання.

• Міска капусты з галавізнай.

галаграма назоўнік | жаночы род | спецыяльны тэрмін

Аб’ёмнае адлюстраванне, атрыманае галаграфічным метадам.

|| прыметнік: галаграмны.

галаграфія назоўнік | жаночы род | спецыяльны тэрмін

Атрыманне аб’ёмнага адлюстравання, заснаванае на ўзаемным дзеянні (накладанні адной на адну) светлавых хваль.

|| прыметнік: галаграфічны.

галагуцкі прыметнік | размоўнае

Галандскі (пра пароду курэй).

• Г. певень.

галадаць дзеяслоў | незакончанае трыванне

1. Адчуваць недахоп у ежы на працягу доўгага часу; пастаянна недаядаць.

   • Хто ўлетку цяньку шукае, той узімку галадае (прыказка).

2. Устрымлівацца ад яды.

   • Г. адзін дзень на тыдні.

|| назоўнік: галаданне.

галадаючы назоўнік | мужчынскі род

Той, хто галадае.

галадоўка назоўнік | жаночы род | размоўнае

Галаданне, голад (у 2 знач.).

галадранец назоўнік | мужчынскі род | размоўнае | пагардлівае

Абадранец, бядняк.

|| жаночы род: галадранка.

галадуха назоўнік | жаночы род | размоўнае

Голад, галодны час.

• Аслабець з галадухі.

галактыка назоўнік | жаночы род

Зорная сістэма, да якой належыць Зямля.

• Наша Г.
• Іншыя галактыкі.

|| прыметнік: галактычны. Галактычныя туманнасці.

галалёд назоўнік | мужчынскі род

Тое, што і галалёдзіца.

|| прыметнік: галалёдны.

галалёдзіца назоўнік | жаночы род

Час, калі паверхня зямлі пакрыта ледзяной коркай без снегу, а таксама сама такая паверхня.

|| прыметнік: галалёдзічны.

галандцы назоўнік | мужчынскі род

Народ, які складае асноўнае насельніцтва Галандыі (Нідэрландаў).

|| жаночы род: галандка.

|| прыметнік: галандскі.

галанка назоўнік | жаночы род | размоўнае

1. Жывёла (самка) галандскай пароды (карова, курыца).

2. Пакаёвая печ, звычайна кафельная.

галаногі прыметнік

1. Босы, з голымі нагамі (размоўнае).

2. Пра жывёл: з нагамі, не пакрытымі поўсцю, пер’ем.

   • Г. страус.

галантарэя назоўнік | жаночы род | зборны назоўнік

Агульная гандлёвая назва дробных прыналежнасцей туалету (гальштукі, істужкі, пальчаткі, ніткі, гузікі і пад.).

|| прыметнік: галантарэйны.

• Г. аддзел.

галантны прыметнік

Ветлівы, даяікатны, ласкавы.

• Г. малады чалавек.

|| назоўнік: галантнасць.

галаруч прыслоўе | размоўнае

Без рукавіц, з голымі рукамі.

галас назоўнік | мужчынскі род | размоўнае

Бязладны шматгалосы крык, бязладная размова.

галасаваць дзеяслоў | незакончанае трыванне

1. за каго-што. Падаваць голас (у 5 знач.).

   • Г. за дэлегата.

2. Ставіць на галасаванне; выбіраць, рашаць шляхам галасавання.

   • Г. проект постановы сходу.

3. Спыняць машыну ўзняццем рукі (размоўнае).

   • Г. на шашы.

|| закончанае трыванне: прагаласаваць.

|| назоўнік: галасаванне.

• Тайнае г.

галасліўны прыметнік

Не пацверджаны фактамі, доказамі.

• Галаслоўныя сцвярджэнні.

|| назоўнік: галаслоўнасць.

галасісты прыметнік

Які валодае моцным і гучным голасам.

• Галасістыя хлопцы.
• Г. баян (звонкі, гучны).

|| назоўнік: галасістасць.

галасіць дзеяслоў | незакончанае трыванне

1. Голасна і нараспеў плакаць, прыгаворваючы (напр. у час пахавальнага абраду).

   • Г. па нябожчыку.

2. Ствараць гукі, падобныя на галашэнне.

   • Галасіла завіруха.

|| назоўнік: галашэнне.

галаўня² назоўнік | жаночы род

Хвароба хлебных злакаў.

|| прыметнік: галаўнёвы.

галгофа назоўнік | жаночы род | кніжнае

Месца пакут, нягод (паводле назвы ўзгорка паблізу Іерусаліма, дзе, згодна з хрысціянскім веравучэннем, быў распяты Ісус Хрыстос).

• Узысці на Галгофу (прыняць пакуты).

галера назоўнік | жаночы род

Старадаўняе драўлянае мнагавёсельнае судна, на якім у Заходняй Еўропе веслярамі былі катаржнікі.

|| прыметнік: галерны.

галерэя назоўнік | жаночы род

1. Вузкае крытае памяшканне, якое злучае часткі будынка, а таксама балкон уздоўж усяго будынка.

   • Будынкі злучаны прыгожай галерэяй.

2. Верхні ярус у тэатры, цырку і пад.

   • Г. запоўнена гледачамі.

3. Доўгі падземны ход у ваенных збудаваннях, пры горных работах.

4. пераноснае значэнне, чаго. Пералік, шэраг, сістэма чаго-н.

   • Г. станоўчых вобразаў у романе.

Карцінвая галерэя — музей, памяшканне для выстаўкі карцін.

|| прыметнік: галерэйны.

галета назоўнік | жаночы род

Плоскі сушаны праснак, а таксама пячэнне з прэснага цеста.

|| памяншальная форма: галетка.

галец назоўнік | мужчынскі род

1. Невялікая рачная рыбка сямейства карпавых.

2. Марская рыба сямейства ласасёвых.

галець дзеяслоў | незакончанае трыванне

1. Выглядаць пустым, голым.

   • Галела поле пад восень.

2. Знаходзіцца ў бедным стане, жыць бедна.

галеча назоўнік | жаночы род

Адсутнасць сродкаў для жыцця; беднасць.

галечнік назоўнік | мужчынскі род

Горная парода з рачной або марской галькі.

галка² назоўнік | жаночы род

Тое, што і галушка (у 1 знач.).

|| памяншальная форма: галачка.

|| прыметнік: галачны.

галкіпер назоўнік | мужчынскі род

Тое, што і варатар.

|| прыметнік: галкіперскі.

галлё (голле) назоўнік | ніякі род | зборны назоўнік

Дробнае сучча, сухія галіны дрэў.

• Назбіраць галля (голля).

галодны прыметнік

1. Які адчувае голад, ненакормлены.

   • Г. прысмакаў не пытае (прымаўка).

2. Выкліканы голадам.

   • Галодная смерць.

3. Бедны на прадукты харчавання, неўраджайны.

   • На год два Юр’і, ды абодва дурні: увосень холодны, а вясной голодны (прыказка).

4. Недастатковы для задавальнення патрэбы ў ежы, у сродках жыцця.

   • Г. край.

На галодны зуб (жывот) (размоўнае) — будучы галодным.

галон назоўнік | мужчынскі род

У Англіі, ЗША і некаторых іншых краінах: мера ёмістасці і аб’ёму вадкіх і сыпкіх цел (ад 3,5 да 4,5 л).

галоп назоўнік | мужчынскі род

1. Бег каня наўскач.

   • Скакаць галопам.

2. Даўнейшы танец, а таксама музыка да яго.

   • Занграй г.

|| прыметнік: галопны.

галосны прыметнік

Пра гукі мовы (а, о, е, і, у, ы), якія ўтвараюцца пры свабодным праходжанні паветра праз поласць рота.

• Г. гук.
• Ненаціскныя галосныя (назоўнік).

галоў прыстаўка

Скарачэнне, якое ўжываецца ў назвах устаноў і аеоб у значэнні галоўны, напр. галоўурач; галоўнае, напр. галоўупраўленне.

галоўка назоўнік | жаночы род

1. гл. галава.

2. Шарападобны або прадаўгаваты канец чаго-н., шляпка.

   • Г. канюшыны.
   • Г. лену.

3. множны лік: Пярэдняя частка саней.

   • Пакласці мяшок у галоўкі.

4. множны лік: Пярэдняя частка ботаў, якая пакрывае пальцы і верхнюю частку ступні.

   • Паставіць у ботах новыя галоўкі.

галоўнакамандуючы назоўнік | мужчынскі род

Галоўны начальнік армій якога-н. фронту.

• Вярхоўны г. (начальнік узброеных сіл дзяржавы ў час вайны).