Усе словы

бандыт назоўнік | мужчынскі род

Удзельнік 6анды узброены разбойнік.

• Мацёры б.

|| жаночы род: бандытка.

|| прыметнік: бацдыцкі.

• Бандыцкая куля.

бандытызм назоўнік | мужчынскі род

Злачынная дзейнасць бацдытаў; разбой, грабеж, рабаванне.

бандэроль назоўнік | жаночы род

1. Шырокая папяровая абгортка для паштовых перасылак.

2. Паштовае адпраўленне ў папяровай абгортцы.

   • Заказная бандэроль.

3. Ярлык на тавары, які сведчыць аб уплаце пошліны за яго (спецыяльны тэрмін).

|| прыметнік: бандэрольны.

банк³ назоўнік | мужчынскі род

Буйная крэдытная ўстанова.

• Нацыянальны б. Беларусі.

|| прыметнік: банкаўскі і банкавы.

• Банкаўскі служачы.
• Банкавы перавод.

банка³ назоўнік | жаночы род | спецыяльны тэрмін

Папярочная лаўка на вёсельным судне для весляроў і пасажыраў.

банкет назоўнік | мужчынскі род

Урачысты абед ці вячэра.

• Б. у гонар 50-годдзя інстытута.

|| прыметнік: банкетны.

• Банкетная зала.

банкетка назоўнік | жаночы род

Тып нізкай табурэткі з мяккім сядзеннем.

банкноты назоўнік | мужчынскі род

Беспрацэнтны крэдытны білет, які выпускаецца банкам і замяняе ў абароце грошы.

|| прыметнік: банкнотны.

• Банкнотное абарачзнне.

банкрут назоўнік | мужчынскі род

1. Збяднелы неплацежаздольны даўжнік.

2. пераноснае значэнне: Той, хто пацярпеў поўную няўдачу, крах у ажыццяўленні чаго-н.

   • Моральны б.

|| прыметнік: банкруцкі.

банкруцтва назоўнік | ніякі род

1. Неплацежаздольнасць у выніку разарэння даўжніка.

   • Б. фірмы.

2. пераноснае значэнне: Крушэнне, поўная няўдача ў ажыццяўленні чаго-н.

   • Поўнае б.

банкір назоўнік | мужчынскі род

Уладальнік або буйны акцыянер банка.

|| прыметнік: банкірскі.

бант назоўнік | мужчынскі род

Стужка, завязаная ў выглядзе вузла і дзвюх або некалькіх свабодна выпушчаных петляў.

• Б. у косах.

|| памяншальная форма: банцік.

банька назоўнік | жаночы род

Шырокае металічнае кольца для прымацавання касы да касся.

• Б. ад касы.

банькі назоўнік | жаночы род

Набор невялікіх шклянак, які ўжываецца ў медыцыне, каб выклікаць прыліў крыві да скуры.

• Паставіць б.

баптыст назоўнік | мужчынскі род

Паслядоўнік хрысціянскай секты, які прапаведуе хрышчэнне ў сталым узросце і адмаўляе некаторыя абрады і догматы царквы.

|| жаночы род: баптыстка.

|| прыметнік: баптысцкі.

• Баптысцкая секта.

бар² назоўнік | мужчынскі род | спецыяльны тэрмін

Адзінка вымярэння атмасфернага ціску.

барабан назоўнік | мужчынскі род

1. Ударны мембранны музычны інструмент у выглядзе шырокага цыліндра, верх і ніз якога абцягнуты скурай.

   • Біць у б.

2. У розных машынах і механізмах — рухомая частка, якая мае форму цыліндра.

   • Падаваць снапы ў б.

3. Цыліндрычная частка будынка, якая падтрымлівае купал (спецыяльны тэрмін).

|| прыметнік: барабанны.

Барабанная перапонка — перапонка, якая адпзяляе знешні слыхавы праход ад сярэдняга вуха.

барабаншчык назоўнік | мужчынскі род

Той, хто адбівае такт на барабане пры маршыроўцы; музыкант, які іграе на барабане.

• Юны б.

|| жаночы род: барабаншчыца.

|| прыметнік: барабаншчыцкі.

барабаніць дзеяслоў | незакончанае трыванне

1. Біць у барабан (у 1 знач.).

2. Часта і дробна стукаць па чьм-н. (размоўнае).

   • Дождж барабаніць.

3. пераноснае значэнне, што і без дапаўнення.

   • Гучна, без майстэрства іграць на якім-н. інструменце.

баравік назоўнік | мужчынскі род

Высокакаштоўны ядомы грыб з светлай цёмна-карычневай шапкай і белай тоўстай ножкай; белы грыб.

• Кошык баравікоў.
• Заечы б. (атрутны ірыб).

|| прыметнік: баравіковы.

баравіна назоўнік | жаночы род

1. Малады сасновы лес.

   • Грыбныя баравіны.

2. Усё, што расце ў лесе (грыбы, ягады, трава і пад. і абласное).

   • Жанчыны неслі поўныя кашы баравіны.

|| памяншальная форма: баравінка.

|| прыметнік: баравінавы і баравінны.

баравінка назоўнік | жаночы род

1. гл. баравіна.

2. Сорт летняй яблыні, а таксама светла-жоўтыя кісла-салодкія плады гэтага дрэва.

   • У садзе спеюць баравінкі.

барада назоўнік | жаночы род

1. Пярэдняя частка ніжняй сківіцы.

   • Ударыўся барадой аб стол.

2. Валасяное покрыва ніжняй часты твару ў мужчын.

   • Адпусціць бараду.

3. пераноснае значэнне: Пра чалавека, які носіць бараду (размоўнае).

   • Даеайце выберам старшынёй бараду.

4. У некаторых жывёл: пучок валасоў, пер’я або мясістыя адросткі пад пярэдняй часткай галавы.

   • Казліная б.

5. Касмыль недапрадзенай кудзелі, воўны.

   • Б. кудзелі.

6. Невялікі кусцік жыта, каля якога спраўляюць дажынкі.

7. Дзіравая барада (размоўнае жартаўлівае) — пра таго, хго есць і абліваецца стравай.

|| памяншальная форма: бародка.

барадаты прыметнік

Той, хто аброс барадой (у 2 знач.).

• Б. дзед.

|| назоўнік: барадатасць.

барадач назоўнік | мужчынскі род | размоўнае

Чалавек з барадой (у 1 знач.).

• У дзвярах паказаўся незнаемы б.

баражыраваць дзеяслоў | спецыяльны тэрмін | незакончанае трыванне

Ахоўваць аб’екты ад авіяцыі праціўніка, патруляваць у паветры (пра самалёты).

|| назоўнік: баражыраванне.

баразна назоўнік | жаночы род

1. Канаўка на паверхні глебы, зробленая плугам ці іншымі сельскагаспадарчымі прыладамі.

   • Роўныя барозны.

2. пераноснае значэнне: Пачынанне ў якой-н. галіне.

|| памяншальная форма: баразёнка.

|| прыметнік: баразённы.

баразніць дзеяслоў | незакончанае трыванне

1. Рабіць барозны чым-н.

   • Плугам б. зямлю.

2. Пакідаць пасля сябе сляды, падобныя на барозны.

   • Б. просторы акіянаў.

3. пераноснае значэнне: Утвараць складкі, маршчыны.

   • Маршчыны баразнілі лоб.

|| закончанае трыванне: збаразніць.

барак назоўнік | мужчынскі род

Лёгкае драўлянае збудаванне для часовага жылля.

• Жыць у бараках.

|| прыметнік: барачны.

баран² назоўнік | мужчынскі род

1. Жвачная млекакормячая жывёліна з густой воўнай і выгаутымі рагамі; самец авечкі.

   • Горны б.

2. (таксама перан: пра тупога, някемлівага чалавека; лаянкавае).

   • Уперціся як баран (размоўнае неадабральнае) — пра ўпартага чалавека.
   • Як баран на новыя вароты (глядзець) (размоўнае) — глядзець на што-н. разіублена, нічога не разумеючы.

|| памяншальна-ласкальная форма: баранчык.

|| прыметнік: барановы.

• Б. лой.

барана назоўнік | жаночы род

Сельскагаспадарчая землеапрацоўчая прылада ў выглядзе рамы з вертыкальнымі зубамі для рыхлення глебы.

баранавальшчык назоўнік | мужчынскі род

Той, хто барануе.

|| жаночы род: баранавальшчыца.

баранаваць дзеяслоў | незакончанае трыванне

1. Разрыхляць глебу бараной.

2. Пакідаць баразну, след на чым-н. (размоўнае).

   • Жэрдка баранавала зямлю.

|| закончанае трыванне: узбаранаваць, забаранаваць і пабаранаваць.

|| назоўнік: баранаванне.

баранок назоўнік | мужчынскі род

Вырабленая аўчынка баранчыка.

баранчык назоўнік | мужчынскі род

1. гл. баран.

2. толькі множны лік: Невяліыя пеністыя хвалі на вадзе, а таксама невялікія перыста-кучавыя воблаы.

3. Гайка з двума вушкамі для закручвання рукамі.

бараніна назоўнік | жаночы род

Мяса барана або авечкі як ежа.

• Плоў з баранінай.

бараніць дзеяслоў | незакончанае трыванне

Ахоўваць ад нападу ворагаў; засцерагаць ад чаго-н. непрыемнага.

• Б. свой край.

|| зваротны стан: бараніцца.

барахло назоўнік | ніякі род | размоўнае | зборны назоўнік

1. Старыя непрыгодныя рэчы, а таксама што-н. дробязнае, нязначнае.

   • Мяхі з барахлом.
   • Вырабляць рознае б.

2. пераноснае значэнне, лаянкавае Пра каго-, што-н. дрэннае.

   • Гэта не чалавек, а нейкае б.

|| прыметнік: барахольны.

барахліць дзеяслоў | размоўнае | незакончанае трыванне

Працаваць дрэнна, з перабоямі (пра маторы, механізмы і інш.).

• Тэлевізар барахліць.
• Сэрца барахліць. (пераноснае значэнне).

барахолка назоўнік | жаночы род | размоўнае

Рынак, дзе прадаюць з рук розныя, пераважна ўжываныя, рэчы.

• З самай раніцы гудзе б.

барахольшчык назоўнік | мужчынскі род | размоўнае

Чалавек, які скупляе і перапрадае старыя рэчы.

|| жаночы род: барахольшчыца.

|| прыметнік: барахольшчыцкі.

барацьба назоўнік | жаночы род

1. Схватка двух, з якіх кожны імкнецца перамагчы другога, а таксама від спорту, калі два спартсмены імкнуцца пакласці адзін аднаго на лапаткі.

   • Б. асілкаў.
   • Французская б.

2. Змаганне супрацьлеглых сіл, ідэйна-грамадскіх напрамкаў.

   • Б. класаў.

3. з чым, за што. Дзейнасць, накіраваная на пераадоленне, знішчэнне чаго-н.

   • Б. з алкагалізмам.
   • Б. за якасць прадукцыі.

4. пераноснае значэнне: Сутыкненне супярэчлівых пачуццяў, імкненняў.

   • Б. радасці з зайдрасцю.

барацьбіт назоўнік | мужчынскі род

Удзельнік барацьбы, змагар за ўсталяванне і распаўсюджванне новага, перадавога.

• Барацьбіты за мір.
• Барацьбіты падполля.

|| жаночы род: барацьбітка.

|| прыметнік: барацьбіцкі.

барбарыс назоўнік | мужчынскі род

Калючая кустовая расліна з дробнымі чырвонымі ягадамі, а таксама самі ягады.

|| прыметнік: барбарысавы.

• Барбарысавае варэнне.

барбос назоўнік | мужчынскі род

Вялікі дваровы сабака (пераноснае значэнне: пра злога, грубага чалавека; лаянкавае).

барва назоўнік | жаночы род

1. Фарба, афарбоўка, колер.

   • Барвы восені.

2. Густа-чырвоны, пурпуровы колер.

   • Б. заліла лес.

барвавець (барвовець) дзеяслоў | незакончанае трыванне

1. Вылучацца чырванню, чырванець.

   • Усход барвавее.

2. Віднецца, вылучацца сваім чырвоным колерам.

   • Сцягі барвавеюць.

|| закончанае трыванне: пабарвавець і набарвовець.

барвовы (барвяны) прыметнік

Ярка-чырвоны.

* Барвовае зарыеа.

|| назоўнік: барвовасць і барвянасць.

барвянец назоўнік | мужчынскі род

Густа-чырвоны, пурпуровы колер.

• Дрэвы змянілі зялёны ўбор на б.

барвянець дзеяслоў | незакончанае трыванне

Тое, што і барвавець.

• Барвянеюць сцягі.

|| закончанае трыванне: пабарвянець.